Bozor iqtisodiyoti bo‘lg‘usi iqtisodchilardan iqtisodiy voqeliklarni, iqtisodiy

«Yaponcha  model»

  –  bu  ikkinchi  jahon  urushida  vayronaga  aylangan 

mamlakat  aholisining  qattiq  mehnati  hisobiga,  hokimiyatni  xar  tomonlama  va 

so‘zsiz  qo‘llab-quvvatlashi,  vatanparvarlik  tuyg‘usi  asosida  yaratilgan.  Yaponiya 

harbiy  xarajatlardan  voz  kechgach,  tinchlik  maqsadida  barcha  resurslarni  to‘plash 

va  ishlatish  hamda  sanoatda  iqtisodiy  potentsialni  o‘stirish  imkoni  yaratildi.  Eng 

avvalo,  ishlab  chiqarish  eksportga  mo‘ljallanib,  (Amerika  va  G‘arbiy  Evropa)dan 

eng  yangi  texnika,  texnologiya,    «nou-xau»  sotib  olinib,  yuqori  mehnat 

unumdorligiga  erishildi,  tadbirkorlik  qo‘llab  quvvatlandi.  Jahon  bozorida 

xomashyo  va  yoqilg‘ining  arzonlashuvi,  nisbatan  arzon  ish  kuchi,  katta  harbiy 

xarajatlarning yo‘qligi Yaponiya eksportining ortib borishiga olib keldi. Bu borada 

yirik 

kompaniyalarni 

qo‘llab-quvvatlash,  mamlakatda  ilmiy  texnikaviy 

taraqqiyotga alohida ahamiyat berilishi katta rol o‘ynaydi. 

 «Shved  model»

  –  uning  boshqa  modellardan  farq  qiluvchi  xususiyati 

ijtimoiy  yo‘naltirilganligi,  mulkdagi  notenglikni  qisqartirishga  qaratilganligidir. 

Aholining  kam  ta‘minlangan  qatlami  himoya  qilinadi.  Ishsizlikni  kamaytirish 

chora-tadbirlari  ko‘riladi.  Bu  andozaning  shakllanishida  Shvetsiyaning  tarixan 

iqtisodiy  jihatdan  yuksak  rivojlanganligi  va  kasaba  uyushmalarining  jamiyatda, 

ayniqsa ishlab chiqarishda katta o‘rin tutishi alohida ahamiyatga ega bo‘lgan.