Botanika indd

16-§. ODDIY V A MURAKKAB BARGLAR
0 ‘ simliklaming barglari tuzilishiga ko‘ra oddiy va mu- 
rakkab bo‘ladi. Barg bandida bitta barg yaprog‘i joylashsa, 
bunday barg oddiy barg deyiladi. Bularga olma, nok, o‘rik, 
shaftoli, tut, tok, terak, yantoq, g‘ o‘za, rovoch kabilaming 
bargi kiradi (31-rasm).
Bitta barg bandida bir nechta bargchalar bandchalari or­
qali joylashgan bo‘Isa, bunday barglar murakkab barg de­
yiladi (32-rasm). Murakkab bargli o‘ simliklarga soxta kash- 
tan, yong‘ oq, na’matak, shirinmiya, beda, qulupnay, loviya, 
no‘xat, yeryong‘oq kabilar kiradi.
Barglar yaprog‘ining shakliga qarab yumaloq, panjasi­
mon, tuxumsimon, ovalsimon, yuraksimon, nashtarsimon, 
qalami, rombsimon, uchburchaksimon va boshqa shakllarda 
bo‘ladi (33-rasm). Barglar yaprog‘ining qirrasi (cheti) te- 
kis, tishli, ikki karra tishli, arrasimon va o‘yilgan bo‘lishi 
mumkin. Barglar o‘ simliklaming turiga qarab tukli va tuksiz 
bo‘ladi.

---

2
»
★
31-rasm.
 Oddiy barglar:
7-gilos; 2-qayrag‘och; 
3-majnuntol.
32-rasm.
 Murakkab barglar:
2-yong‘ oqning toq patsimon bargi; 
2-soxta kashtarming 
panjasimon bargi.
Oddiy barglar yaprog‘ining tuzilishiga ko‘ra patsimon, 
panjasimon va uch bo‘lakli qirqilgan bo‘ladi (34-rasm).
Murakkab barglar uch bargchali, panjasimon, toq patsi­
mon va juft patsimon barglarga bo‘linadi.
Uch bargchali murakkab barg - sebarga, beda, loviya, 
mosh, qulupnay kabi o‘ simliklarda, panjasimon murakkab 
barg esa soxta kashtanda bo‘ladi.
Bargchalar umumiy barg bandining oxirigacha qarama- 
qarshi joylashgan bo4 Isa, bunday barglar juft patsimon 
barg deyiladi (yeryong‘ oqda). Agar umumiy barg bandining 
uchi bitta barg bilan tugasa, bunday barglar toq patsimon 
barg deyiladi (shirinmiyada). Ba’zan toq bargchalar o4mida 
gajaklar hosil bo‘ ladi (no‘xat va burchoqda).
Saksovul, qandim kabi ayrim o‘ simliklaming bargi juda 
maydalashib, qipiq shakliga kelib qolgan bo‘ladi. Uning 
bandi ham bo‘lmay, uzunligi 2 mm dan oshmaydi.