Boshqaruv hisobi

Strategik hisob ma’lumotlarining relevantlilik mezonlari

T.r.	Mezonlar	Mezonlarning tarkibi
1	Muhimlik	Hisob ma’lumoti ma’lum hisob beruvchi birliklarning strategik holatlarini tasniflash, yoki strategik muhim ko‘rsatkichlarni aniqlash uchun asos sifatida namoyon bo‘lishi kerak. Ushbu ma’lumotsiz, strategik baholash va ushbu obyektlar bilan ishlash imkoniyati mavjud bo‘lmaydi, yoki chegaralangan bo‘ladi.
2	Foydalilik	Hisob ma’lumoti strategik tasnifga ega bo‘lgan qarorlarni qabul qilish uchun doimiy ma’lumot asosi sifatida namoyon bo‘lishi kerak.
3	Yetarlilik	Hisob ma’lumoti muhim ahamiyatga ega yordamchi o‘zgartirishsiz strategik tahlilda ishlatilishi mumkin bo‘lishi kerak.
4	Ishonchlilik va hozirlik	Hisob ma’lumoti o‘z vaqtida taqdim etilish, ishonchlilik va hozirlik tamoyillariga javob berishi kerak.

Biznes rivojlanishining muayyan bosqichida, ya’ni xo‘jalik yurituvchi subyekt strategiyasini amalga oshirish boshqaruvning doimiy
funksiyasiga aylanganda, qabul qilinadigan strategik qarorlarning samaradorligi bevosita ana shunday qarorlarni qabul qilish uchun zarur bo‘ladigan ma’lumotlarni ta’minlab beradigan hisob tizimining mavjudligiga bog‘liqdir. Ana shunday tizimning o‘ziga xos xususiyati xo‘jalik yurituvchi subyektning rahbarlariga (menejerlariga) beriladigan strategik ma’lumotlar (axborot, hisobotlar va sh.k.) taqdimotining doimiyligi va tizimliligidir.
Moliyaviy, boshqaruv va strategik boshqaruv hisoblari o‘rtasidagi muhim farqlarni quyidagi uchta metodologik yondashuv orqali aniq kuzatish mumkin:

• 
  ana shu hisob turlarining har biri boshqaruv qarorlari qabul qilishning turli shakllari va darajalariga qarab mo‘ljallanadi;
  
• 
  har bir hisob turida ma’lumotlarni relevantli deb topishning faqat o‘ziga xos mezonlaridan foydalaniladi;
  
• 
  ushbu turdagi qarorlarning axborot ta’minoti jihatidan qo‘llab- quvvatlanishi ham turli darajada amalga oshiriladi.
  

Yuqoridagilardan kelib chiqib, strategik boshqaruv hisobiga strategik boshqaruv qarorlarini qabul qilishni doimiy qo‘llab- quvvatlovchi hisob-tahlil tizimi sifatida qarash, maqsadga muvofiqdir. Strategik boshqaruv istiqbolli boholashga tayanar ekan, hisob-tahlil ma’lumotlar bilan ishlash bu yerda moliyaviy (buxgalteriya) yoki boshqaruv hisobida qo‘llanilmaydigan uslub va texnologiyalarning paydo bo‘lishiga zamin yaratadigan keng va chuqur xususiyatga ega bo‘ladi hamda turli xil hisoblar orasidagi farqlarni ko‘rsatib berish imkonini beradi (5-jadval).
Taklif etilgan chegaralanish asosi bo‘lib ana shu tizimlarning manfaatdor tomonlar (menejerlar, mulk egalari, ya’ni aksiyadorlar va sh.k.) qabul qilishlari, tahlil etilishlari hamda qaror qabul qilishlari uchun qulay shakldagi muhim relevant ma’lumotlarni yetkazib berish imkoniyati xizmat qiladi.

4. 
   jadval