Boshqaruv faoliyatidagi guruhiy faoliyat

Guruhni ichki rivojlanish qonunlariga amal qilishi, uning yuksak jamoa darajasiga ko‘tarilishi tashkilotni ko‘zlangan maqsadga erishish yulidagi imkoniyatidan biri xisoblanadi. Xo‘sh, guruh degan tushunchaning o‘zi nima?

• Guruh tushunchasi. Guruh tushunchasi ijtimoiy psixologiyadagi eng muxim iboralardan biridir.
• Rahbar, yuqorida ta’kidlaganimizdek, o‘z faoliyatida xodimlar uyushgan guruhi bilan muloqotda bo‘lar ekan, ularga xos xususiyatlarni bilishi va undan boshqaruv faoliyatida unumli foydalanishi lozim. Tashkilot maqsadlariga muvofiq uyushgan guruhni mehnat jamoasi deb atash mumkin. Rahbar o‘z faoliyatida muloqotga kirishadigan guruhlar bir necha turlarga bo‘linadi. Xodimlarning soni va ular o‘rtasidagi munosabatga ko‘ra kichik va katta guruhlar farqlanadi. Hususan, kichik guruhdagi xodimlarning munosabati bevosita ko‘rinishda bo‘lsa, katta guruh a’zolari esa bavosita munosabatda bo‘ladilar.

Kichik guruhlar psixologik jixatdan talqin etilganda, ularga aloqador quyidagi hususiyatlar farqlanadi:

• guruh a’zolaridan birining xatti-xarakati boshqa a’zolarga ta’sir etadi;
• guruh a’zolari Shaxsiy yoki umumiy extiyojlarini qondirishda bir-birlariga muxtojdir

Guruh turlari. Umuman, psixologiya fanida guruhlarni farqlash bir necha mezon buyicha amalga oshiriladi. Quyidagi hususiyatlar guruh tabiatini yanda chukurrok, tushunish va bundan boshqaruv faoliyatida foydalanish imkonini beradi. Kichik guruhning o‘zi ikkiga bo‘linadi:

• birlamchi guruh; o‘z ahilligi va o‘zidagi «BIZ» xissiyotining yuksakligi bilan ko‘zga tashlanadi. Asosiy belgilari — uning kamsonliligi, a’zolari o‘rtasidagi masofa yaqinligi o‘zaro munosabatlarning Shaxsiy hususiyatlarga asoslanganligi. Bunday guruhga yorqin misol sifatida oilani keltirish mumkin.
• ikqilamchi guruh; deb faoliyati aniq maqsadga yunalgan va o‘zaro munosabatlarda rasmiy jixatlar ko‘zatiladigan jamoaga aytiladi. Bunday guruhda asosiy diqqat o‘zaro munosabatlarga emas, balki ma’lum vazifani bajarish malakasiga qaratiladi