Бошланғич таълим педагогикаси ва методикаси факулктетлари

валарда ишлатиладнган сўзларнинг бадиий адабиётга
олиб кирилншига нигилпстик муносабатда бўлинди. »'
Бизнинг тилимизнинг беҳисоб бойлнги ҳали шеваларда
бўлиб, улар умумхалқ мулки бўлган адабин тилга олиб
кирилган эмас. Масалан, нутқ ниҳол ўтказиш ҳақида
бўлганда адабий тилда варианти йўқ 
бўлган «ханча»
сўэи ишлатилса иа ўз ўрнида унга 
изоҳ берилса — бу 1
1 «Фан па турмуш» ж., 1989, 4 сон, II- бет. '
5 0
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

жуда маъқул иш. Адабий тилда ниҳол утқазиладиган
жой—чуқур, чуқурча деб юритилади. Бу сўз ҳар қандай
чуқурга нисбатан ҳам ишлатилиши 
мумкин. «Ханча»
эса Қуйи Қашқадарё шеваларнда ннҳол ўтқазиш учун
ковланган чуқурчанинг номи бўлиб, бошқа чуқурчалар-
га нисбатан ишлатилмайди.
Кейинги 
пайтларда 
рус-ўзбек 
икки 
тиллигининг
жумҳуриятда ривожланиши ўзннннг маълум ижобий то-
монлари билан бирга ўэбеклар нутқида 
варваризмлар-
нинг кўпайиб боришига олиб келди. Кўпгина кншилар-
пинг ўэ нутқинн назорат қилмаслиги, маъқул сўз қиди-
ришда эринчоқлнк қилиши, русча атамаларнннг ўзбекча
шакллармни билмаслиги, айрим ҳолларда ўзининг рус-
чани ҳам билишлнгини намониш этншга интилиши орқа-
сида варнаризмлар нутққа кириб келдн: «Эрталаб зво-
нить қилдим», «Эртага экэамеи сдавать қиламан», «Уша
приемнийда ишлаётган йигит жуда симпатичний экан»,
«Мана шу заявленияга 
подпись 
қўйиб берарканснз»,
«Гўштни законний оформнть қилиб обкелишди», «Обши-
тада турамиз» каби. Бундан нутқ тингловчига тўла етиб