Book · September 005 citations 35 reads 4,397 author

8.3.5.İnceleme süreci sonrası elde edilen veriler 
Hipotez: Çeviri eğitimiyle ilgili yapıtlar,çeviribilimi ikincil dereceden bir etkinlik 
konumuna  düşürür
 
YAZAR 
1.EREK KİTLE 
2.İNCELEME GE-
RECİ 
3.NİTELİK 
Peter 
Newmark 
 Öğrenci+akademisyen + 
profesyonel  
Ürün 
çev.kuram+çev.uygu-
lama 
Wolfram 
Wills 
 Öğrenci+akademisyen + 
profesyonel  
Ürün 
çeviri kuramı 
Rasin Tnaz 
öğrenci  
Ürün 
dil eğitimi ağırlıklı 
Alan Duff 
eğitmen 
ürün+süreç 
çev.kuram+uygulama 
Mona Baker  Öğrenci+akademisyen + 
profesyonel 
Ürün 
çeviri kuramı+uygu-
lama 

---

 
188 
Paul Kuss-
maul 
Öğrenci+akademisyen + 
profesyonel 
Süreç+ ürün 
çeviri kuramı 
Sabri  
Yarmalı 
öğrenci  
Ürün 
dil eğitimi ağırlıklı 
Sabri  
Yarmalı 
öğrenci  
Ürün 
dil eğitimi ağırlıklı 
YAZAR 
4.ÇIKIŞ NOKTASI 
5.BİLİMSEL ALAN  6.YÖNTEM 
Peter 
Newmark 
dilbilim 
uygulama+kuram 
Betimleyici+açıkla-
yıcı 
Wolfram 
Wills 
dilbilim 
Kuramsal 
Betimleyici+açıkla-
yıcı 
Rasin  
Tınaz 
dilbilgisel çözümleme 
Uygulama 
Örnekleyici 
Alan Duff 
Çeviribilime dilbilimsel 
yaklaşım (edimsel) 
kuram+uygulama 
bet+açık. 
Mona Baker  Çeviribilime dilbilimsel 
yaklaşım (edimsel) 
Kuramsal 
bet+açık. 
Paul Kuss-
maul 
Çeviribilime dilbilimsel (bi-
lişsel) yaklaşım 
Kuramsal 
Betimleyici+açıkla-
yıcı 
Sabri  
Yarmalı 
dilbilgisi çözm 
Uygulama 
Açıklayıcı+örnekle-
yici 
Sabri  
Yarmalı 
dilbilgisi çözm 
Uygulama 
Açıklayıcı+örnekle-
yici 
YAZAR 
7. ANLIKSAL İŞLEM-
LEME 
8.ÖLÇÜT 
10.ETKİ ALANI 
Peter 
Newmark 
tabandan yukarı 
söz+tümc+met. 
aktarım edinci 
Wolfram 
Wills 
tabandan yukarı 
söz+tümc+met. 
aktarım edinci 
Rasin  
Tınaz 
tabandan yukarı 
söz+tümc+met. 
dil yetisi 
Alan Duff 
tep.a+tab.yuk 
söz+tümc+met. 
aktarım+çeviri edinci 
Mona Baker  tep.a+tab.yuk 
söz+tümc+met. 
aktarım+çeviri edinci 
Paul Kuss-
maul 
tep.a+tab.yuk 
söz+tümc+met. 
çeviri edinci 
Sabri  
Yarmalı 
tabandan yukarı 
Sözcük 
dil yetisi 
Sabri  
Yarmalı 
tabandan yukarı 
 Tümce 
dil yetisi 
YAZAR 
11.KURAMSAL  
YAKLAŞIM 
9. KAPSAMI 
12.ÇEVİRİBİLİME 
ETKİSİ 
Peter 
Newmark 
Bireysel yaklaşım 
Geniş kapsamlı 
ikincil derece etkinlik 
Wolfram 
Wills 
Kaynak odaklı 
Geniş kapsamlı 
ikincil derece etkinlik 
Rasin  
Tınaz 
Kaynak odaklı 
Dar kapsamlı 
ikincil derece etkinlik 

---

 
189 
Alan Duff 
Kaynak odaklı 
 
Geniş kapsamlı 
İkincil derecede etkin-
lik 
Mona Baker  Kaynak odaklı 
Geniş kapsamlı 
İkincil derece etkinlik 
Paul Kuss-
maul 
erek odaklılığı destekleyen  Geniş kapsamlı 
 Birincil derecede et-
kinlik 
Sabri  
Yarmalı 1 
Kaynak odaklı 
Dar kapsamlı 
İkincil derece etkinlik 
Sabri  
Yarmalı 2 
Kaynak odaklı 
Dar kapsamlı 
İkincil derece etkinlik 
Bütünce inceleme sonucuna göre 8 yapıttan 7’si çeviriyi ikincil konuma düşüren 
yaklaşım sergilemiştir. Bundan böyle yukarıda öne sürülen hipotez doğrudur.  
8.3.6. Karşılaştırmalı Çözümleme 
Çıkış Noktası-Kuramsal Yaklaşım-anlıksal işlemleme-ölçüt-etki alanı 
Kuramsal yaklaşım olarak bu yapıtlar arasında, dilbilimden yola çık-
makla birlikte 
erek odaklılığı
 en destekleyen yapıtın Paul Kussmaul’un 
“Training  the  Translator”
  olduğu  ortaya  çıkar.  Öte  yandan,  Peter 
Newmark’ın 
dilbilimsel  kuramlardan 
yola  çıkarak  bireysel  bir  kuram 
geliştirme çabasında olduğu, bununla birlikte Nida’nın üretici-dönüşümlü 
dilbilim  kuramı ve  Schleiermacher’in metin türü ayrımına dayalı çeviri 
yönteminden öteye gidemediği anlaşılmaktadır. Aynı şey, Wolfram Wills 
içinde sözkonusudur. Bu iki kuramcının da kaynak odaklı yaklaşımı “çe-
viri sanatı” olarak gördükleri söylenebilir. Bunun temelinde ise, çeviri sü-
recini çözümlemede ölçüt olarak “
sözcük+ tümce+ metin
” tüm öğeleri 
seçmelerine karşın, çeviribilimsel yöntemler yerine dilbilimsel kuramların 
metin çözümlemesinde  başvurduğu  “tabandan yukarı”  işlemlemeyi  seç-
meleri yatar. Bu ise, onların “çeviri edincini” de geliştiren betimleyici ve 
açıklayıcı yöntemi kullanmakla  birlikte, bu yöntemi ürünle sınırlayarak 
“aktarım edincini” geliştiren görüşler öne sürmelerine yol açmıştır. Öte 
yandan, Alan Duff’ın 
Translation 
adlı uygulama alanına yönelik yapıtı-
nın, Mona Baker’ın yapıtında kuramsallaştığı ve bu iki yapıtın birbirinin 
tamamlayıcısı olduğu söylenebilir. Bununla birlikte, Mona Baker ve Alan 
Duff’ın, edimbilimden yola çıkarak söylem çözümlemesine başvurmaları, 
onların çeviride