Book · September 005 citations 35 reads 4,397 author

7.5.1.Eşdeğerlik  
Skopos kuramında hedef, işlevselliği erek kitle açısından en üst (
opti-
mal
) düzeyde olan metinler ortaya çıkarmaktır. Bu, kuramın erek ekinde 
başlayıp, erek ekinde sonlandığını gösterdiği gibi, 
eşdeğerlik ilişkisi
 öl-
çütünün de kaynak metin, ya da ürün değil, çeviri metnin erek dizgedeki 
amacı, bundan böyle “işlevselliği” olduğu anlaşılır (krş. Vermeer 1996: 
47-57; Nord, 1997: 36-37). Bu ise, çevirinin başta verilen amaç doğrultu-
sunda erek dizgedeki işlevselliğinin erek ekinde çevirmen tarafından be-
lirlendiğini gösterir. Söz konusu durumda eşdeğerliğin, kendi başına bir 
amaç olmayıp, çevirmenin görev kapsamında belirlediği bir sürü amaçtan 
sadece biri olabileceği sonucu çıkar. 
Vermeer, eşdeğerlik konusunda Toury’nin kullandığı terimlerin aynını 
kullanmakla birlikte, Toury’nin kaynak metni çeviriye göre yetkin metin 
olarak görmesi, onun kaynak ekin kutbuna yakın metni “yeterli” olarak 
tanımlamasına yol açmıştır. Bu ise, Vermeer’in Toury’nin kullandığı te-
rimlerin aynını karşıtı anlamlarda kullanmasına neden olmuştur. Bundan 
böyle,  Toury  gibi  “kabul  edilebilirlik”  ve  “yeterlik”  terimlerini  kullan-
makla birlikte, Toury'nin “erek dizge” kutbuna yakın çeviri için kullandığı 

---

 
151 
“kabul edilebilirlik” terimi, Vermeer tarafından “yeterlik” olarak adlandı-
rılmıştır. Buna göre, erek dizge kutbuna yakın olan çeviriye “yeterli çe-
viri”, kaynak dizgeye yakın olan çeviriye de “kabul edilebilir çeviri” te-
rimlerini kullanmıştır. Sonuç olarak, Vermeer, çevirinin erek ekinde işle-
vini yerine getirilebilmesinin, çevirmenin başta belirlediği duruma en uy-
gun metni ortaya çıkarma yönünde aldığı karara bağlı olduğunu ve bu he-
definin hangi kutba yakın çeviri yapacağı kararını belirlediğini öne sür-
müştür.  
Vermeer, Skopos kuramında her çevirinin önsel olarak bir amacı oldu-
ğunu ve çeviri metnin erek ekindeki işlevini de bu amacın belirlediğini 
söyler. Örneğin, Vermeer çevirmenin işverenle yaptığı anlaşma çerçeve-
sinde kaynak dizge kutbunu kendine ölçüt alabilir veya kaynak metne sa-
dık kalabilir. Önemli olan çevirmenin buna açıkça ve bilinçli olarak baştan 
karar vermesidir. Örneğin, Skopos kuramına göre yukarıda sözü edildiği 
şekilde, “
sadık çeviri
” kesinlikle kaynak metnin kaynak ekindeki işlevini, 
erek ekinde aynı amaç doğrultusunda yerine getirmek anlamına gelmez. 
Bu durumda çeviri, erek ekinde farklı bir işlev yerine getirme amacı taşır. 
Örneğin, bir çeviri, Toury'nin de belirttiği gibi, erek ekini yeni bir yazı 
türüyle  tanıştırma  amacını  taşıyabilir.  Buradan  Vermeer’in  eşdeğerliği 
“eylem” ve “bağıntı” kuramından yola çıkarak irdelediği söylenebilir.