Болоня Декларацияси

Кредит modul тизими ва унинг вазифалари
Таълим жараёнини ташкил етишнинг кредит-модулли тизими-модулли таълим технологиялари ва кредит кредитлари ёки кредит таълим бирликларининг бирлашувига асосланган таълим жараёнини ташкил етиш модели.
Таълим-тарбия жараёнини ташкил етиш ва амалга ошириш кўп қиррали ва мураккаб ҳаракат ва ўзаро таъсир тизимидир.
Кредит moduli тизимидаги еътибор унинг икки хусусиятига қаратилган:
- талабаларнинг мустақил ишлари бўйича;
-таълим жараёнини ташкил етишнинг кредит-модулли тизимини ва талабаларнинг илмий ютуқларини баҳолашнинг рейтинг тизимини таъминлаш тўғрисида [5].
Кўп одамлар Украина таълим тизими ахборот камомади ва ахборот чекланган фойдаланиш шароитида ташкил етилди, деб ишонаман. Шунинг учун ҳам олий ўқув юртларида ўқитувчининг фаолияти, аввало, ахборот бериш, ёки ахборот бериш, функсияларни яхшироқ айтиш учун қисқартирилди. Ўқитувчи енг муҳим ахборот манбаи ролини ўйнади.
Ўқувчи таълим жараёнининг объекти ва шу билан бирга ахборотни идрок етиш ва ўзлаштиришнинг объекти бўлгани учун ўқув жараёнини режалаштириш ишнинг асосий қисми синф машғулотларига тушиб қолган тарзда амалга оширилди.
Ахборотни қўллаб-қувватлашни ривожлантиришнинг ҳозирги ҳолати ахборот манбаларига кириш учун кенг имкониятлар очади ва шунинг учун ҳам мустақил иш йўналишида таълим жараёнини режалаштиришда еътиборни қисман қориштиради [5].
Болония Декларациясининг ажралмас атрибути сифатида кредит moduli тизими иккита асосий функцияга ега:
1. Талаба ва факултет ҳаракат тарғиб ва бошқа бир университет ўтиш кўмаклашиш.
2. ўқув ва илмий фаолиятнинг барча турларини ҳисобга олган ҳолда талаба томонидан амалга ошириладиган ишлар миқдорини аниқ белгилаш. Кредитлар миқдори у ёки бу дастурда ўқиётган талабанинг нима қилиши мумкинлигини аниқлайди [2].
Кредит moduli тизимининг жорий етилиши ўқитувчи ва ўқувчиларнинг самарали меҳнатини рағбатлантиришнинг муҳим омилидир.

Болония жараёнининг бошланишини 1970-йилларнинг ўрталарига,Европа Иттифоқи Вазирлар Кенгашитаълим соҳасидаги ҳамкорликнинг биринчи дастури тўғрисида қарор қабул қилганига боғлаш мумкин.

Ўзбекистонда1998 йил, ўзбекистон республикаси таълим тўрт Европа мамлакатлари (Claude Аллегреўзбекистон, Франсия,JurgenRutgers^[ен]данГермания,Tessa Blackstone^[ен]данБирлашган ҚиролликваLuigi БерлингуерданИталия), ким иштирок етди нишонлаш тўғрисида 800тҳ йиллигиДа Университет Париж, уни еди келишиб segmentation Европа олий таълим ЕВРОПА иттифоқи емас, бир муаммо.Европа фан ва таълим ривожига тўсқинлик қилмоқда. Улар томониданСорбоннская декларация (англ.Сорбон Декларацияси Сорбонна Қўшма Декларацияси имзоланди, 1998)^[5]. Декларациянинг мақсади талабалар ва битирувчилар учун ҳам, ходимларни ривожлантириш учун ҳам ҳаракатчанликни ошириш керак бўлган Европа олий таълим соҳасини стандартлаштириш учун умумий қоидаларни яратишдир. Бундан ташқари, малакаларнинг меҳнат бозорида замонавий талабларга жавоб беришини таъминлаш керак еди.
ГолСорбонна Декларацияси 1999 годаБолония Декларацияси имзоланиши да июн 19 1999 куни тасдиқланган, унда 29 мамлакатлар Европа олий таълим рақобатбардошлигини ошириш ва трансмиллий таълим стандартларини ташкил етиш билан олий таълим миллий тизимлари мувофиқлиги ва таққослаш таъминлаш учун ўзларини мажбуриятини тайёрлигини билдирди; бу барча олий таълим муассасалари мустақиллигини ва мухторият сақлаб зарурлигини таъкидлади^[6][7]. Болония Декларациясининг барча қоидалари қатъий ҳуқуқий мажбуриятлар емас, балки ихтиёрий уйғунлашув жараёнининг чоралари сифатида белгиланди.
2013-йилга келиб Болония жараёни 48 мамлакатни (жумладан, 2003-йилда Россияга қўшилган) бирлаштирди^[7].

"Болоня" одатда Европада ягона таълим маконини яратиш жараёни деб аталади. 1999 йилда Болоня (Италия) да Болоня Декларациясининг имзоланиши билан бошланди ва у Европа мамлакатларида миллий олий таълим тизимларини таққослаш ва охир-оқибат уйғунлаштиришга олиб келадиган асосий мақсадларни белгилаб берди. Университетлар Magna Carta (Болония, 1988) ва Болония Декларацияси одатда – ва ҳақли равишда – Болония Декларацияси heralds сифатида кўрилади.Сорбон Декларацияси (Париж, 1998). Болония жараёнининг асосий мақсадларига 2010 йилга келиб еришиш кутилмоқда. Ҳозирги пайтда (2007 йил) Болония жараёни бирлаштиради 40 мамлакатлар: буюк Британия, Германия, Италия, Франсия, Австрия, Белгия, Болгария, Дания, Греция, Венгрия, Исландия, Ирландия, Латвия, Литва, Luxembourg, Malta, Нидерландия, Норвегия, Полша, Португалия, Руминия, Словакия, Slovenia, Финляндия, чехия, Швейцария, Швеция, Естония, Кипр, Liechtenstein, Туркия, Хорватия, Албания, Andorra, Босния ва Герцеговина, Ватикан шаҳри, ("Македония собиқ Yugoslav Республикаси"), Россия, Сербия ва Черногория. -, македония Россия 2003да Болония жараёнига қўшилди.

Болония жараёни Европада ягона Европа олий таълим соҳасини яратиш мақсадида таълим тизимларининг яқинлашуви ва уйғунлашуви жараёнидир. Унинг келиб чиқиши 1970-йилларнинг ўрталарига бориб тақалиши мумкин, ЕИ Вазирлар Кенгаши таълим соҳасидаги ҳамкорликнинг биринчи дастури тўғрисида қарор қабул қилди. Жараённинг расмий бошланиш санаси Болоняда, махсус конференцияда, 29 Европа давлатларининг таълим вазирлари "Европа Олий таълим зонаси" декларациясини ёки Болоня декларациясини қабул қилган бўлса, 1999 йил 19 июн ҳисобланади. Болония жараёни бошқа мамлакатлар томонидан қўшилиш учун очиқ. Янада ҳукуматлараро учрашув бўлди бўлиб, Прага (2001), Berlin (2003), Bergen (2005), London (2007) ва Louvain (2009). Ҳозирги кунда Болония жараёни 47 мамлакатни бирлаштиради. Унинг асосий мақсадларига 2010 йилга келиб еришиш кутилмоқда.
Россия Болоня жараёнига 2003 йилнинг сентябрида Европа таълим вазирлари Berlin учрашувида қўшилди. 2005 йилда Бергенда Болоня Декларацияси Украина таълим вазири томонидан имзоланди. 2010 йилда Будапештда Қозогистоннинг Болоня Декларациясига қўшилиши ҳақида якуний қарор қабул қилинди. Қозоғистон Европа таълим маконининг тўлақонли аъзоси сифатида тан олинган биринчи Марказий Осиё давлатидир.
Болония жараёнининг асосий вазифалари. Мақсадлари, жараёни, қайси кутилмоқда бўлиши еришилган томонидан 2010, бор:
қурилиши бир Умумевропа олий таълими майдонини каби асосий йўналишлари ривожлантириш учун фуқароларнинг силжиш имконияти билан таъминлаш;
шакллантириш ва мустаҳкамлаш, интеллектуал, маданий, ижтимоий ва илмий-техник салоҳияти Европа; кучайтириш нуфузи дунё Европа олий таълим;
таъминлаш рақобатбардошлигини Европа университетлари билан бошқа тизимлар таълим кураш талабалар учун, пул, таъсири; ютуғи, катта мувофиқлиги ва comparability миллий олий таълим тизимлари; сифатини янада ошириш, таълим;
кучайтириш Марказий ролини олий ўқув юртларида ривожланаётган Европа маданий қадриятлар, қаерда, университетлар бор кўриб сифатида кийиштели Европа тушунча

Болония Декларациясининг асосий қоидалари. Декларациядан мақсад-Европа олий таълим соҳасини ташкил етиш, шунингдек, Европа олий таълим тизимини жаҳон миқёсида фаоллаштириш.

Декларация етти асосий қоидаларини ўз ичига олади:
1.Тенг даража тизимини қабул қилиш, диплом қўшимча жорий етиш орқали, шу жумладан,, Европа фуқаролари учун бандлик имкониятларини таъминлаш ва Европа олий таълим тизимининг халқаро рақобатбардошлигини ошириш.
2.двухцикловогоИкки сиклли машғулотни жорий етиш: илғор ва пост-иккиламчи. Биринчи давр камида уч йил давом етади. Иккинчиси магистратура ёки докторантурага олиб келиши керак.
3.перезачетаКенг кўламли талаба ҳаракат қўллаб-қувватлаш учун меҳнат интенсивлиги кредитлар қайта кредитлаш Европа тизимини амалга ошириш (кредит тизими). Шунингдек, ўқувчиларнинг ўзлари ўрганаётган фанларни танлаш ҳуқуқини ҳам таъминлайди. ЕКЦ (Европа кредит ўтказиш тизими) ни асос сифатида қабул қилиш, уни "умрбоқий таълим "тушунчаси доирасида ишлай оладиган йиғма тизим қилиш таклиф етилади.
4.Ўқувчиларнинг ҳаракатчанлигини сезиларли даражада ривожлантириш (аввалги икки фикрни амалга ошириш асосида). Европа минтақасида ишлаш учун сарфланган вақтни ҳисобга олган ҳолда ўқитиш ва бошқа ходимларнинг ҳаракатчанлигини ошириш. Трансмиллий таълим стандартларини белгилаш.
5.Таққосланадиган мезонлар ва услубиятларни ишлаб чиқиш мақсадида сифатни таъминлашда Европа ҳамкорлигини рағбатлантириш
6.внутривузовскихТаълим сифатини назорат қилиш ва талабалар ва иш берувчиларни олий ўқув юртлари фаолиятини ташқи баҳолашга жалб етишнинг университет ичи тизимларини жорий
етиш 7.Олий таълимда, айниқса, ўқув дастурларини ишлаб чиқиш, институционал ҳамкорлик, мобиллик схемалари ва қўшма ўқув дастурлари, амалий машғулотлар ва тадқиқотлар соҳаларида зарур Европа истиқболларини тарғиб қилиш.
Болония жараёнига қўшилиш. Мамлакатлар Болония жараёнига тегишли декларацияни имзолаш орқали ихтиёрий асосда қўшилмоқда. Худди шу пайтни ўзида, улар муайян мажбуриятларни ўз зиммасига, қайси баъзи вақт чегаралари билан чекланган:
бошлаб 2005, Болония жараёнида иштирок мамлакатлар олий таълим муассасалари барча битирувчилари бакалавр ва магистратура учун ягона стандарти Европа илова билан таъминланади;
қадар 2010, Миллий таълим тизимлари Болония Декларацияси асосий қоидаларига мувофиқ ислоҳ қилинади.