Bolalarda hayotiy ko‘rsatm alar asosida ko‘pincha qisilib qolgan

1.7.2. Bemor botalarni rejali operatsiyaga tayyorlashning o'ziga xos xususiyatlari Ba’zi kasalliklarni rejali operatsiya qilsa ham bo‘ladi. Bunday hollarda xirurgda operatsiya uchun ko‘rsatm alar va m oneliklarni baholash uchun fursat yetarli boiadi. Bemorning umumiy ahvoli, yoshi hisobga olinib, operatsiya jarohatiga chidamliligini oshirishga qaratilgan tadbirlarni qollash lozim boiadi. Uzoq yillar mobaynida xirurglar orasida bolaning yoshi qancha katta bolsa, operatsiyani shuncha oson ko‘taradi, degan fikr hukm surib kelgan. Bu fikr nisbiy tushuncha bolib, agar tegishlicha tayyorlansa, hatto, yangi tugllgan bemor chaqaloqlarda ham operatsiyani
muvaffaqiyatli o‘tkazsa boiadi. Chaqaloqlarda umumiy ahvolini
baholashda eng muhim ko‘rsatkichlardan biri tana vaznidir. Bemorning
vazni va yoshi nomutanosib b o lish i ovqatlanish va o‘sish me’yorining
buzilganligidan dalolat beradi. Bu buzilishni operatsiyagacha aniqlab, b artaraf etish lozim boiadi. Yuqumli kasalliklarga chalinganlar bilan muloqotda bolganlarni
faqat karantin muddati tugagandan keyin operatsiyaga olish mumkin.
Operatsiya qanchalik o g lr va jarohatli bolsa, operatsiyaoldi tayyorgarlik
muddati shuncha uzoq boiadi. M ahalliy og‘riqsizlantirish ostida o‘tkaziladigan kichik operatsiyalar (masalan, kichik gematomalar, dermoid kistalar, etga o‘sib kirgan
tirnoqlarni kesib olib tashlash) maxsus tayyorgarliklarni talab qilmaydi.
Bunday hollarda bemorning umumiy ahvoli va tana haroratining me’yordaligi etarli boiadi. Umumiy og‘riqsizlantirish ostida o‘tkaziladigan unchalik katta
bolm agan operatsiyalarda bemor xirurgiya bolim iga operatsiyadan 1 kun
oldin yotqizilishi lozim. Bola yangi sharoitga ko‘nikishi davrida zaruriy
tekshirishlar o‘tkaziladi. Operatsiyaga tayyorlashda tozalikka katta e’tibor beriladi. Xirurgik aralashuv arafasida bolani chobmiltirish kerak. Terida yotoq jarohatlar,
chipqon va xo‘ppozlarning bo‘lishi operatsiya muhlatini kechiktirish
uchun ko‘rsatma bo‘ladi. Qon va siydikning umumiy tahlili olinishi
shart. Gemoglobin 90 g % dan kam b o lsa, operatsiyaoldi davrida qon
ko‘rsatkichlarini yaxshilovchi qo‘shimcha dorilar berish, ovqatlantirishni
yaxshilash lozim. Qonda leykositlar miqdorining ko‘payishi eritrotsitlar
cho‘kish tezligining oshish sababini aniqlashni talab qiladi.
Operatsiya arafasida ko‘krak qafasi a’zolarining rentgen tasvirini
olish, yurak va o‘pka kasalliklarini istisno qilish uchun juda muhimdir.
Yuqori nafas yoilarining yalliglanishi, ya’ni angina to liq davolanguncha
operatsiyani to‘xtatib turishga to‘g‘ri keladi.
Unchalik katta bolm agan va jum ladan hazm qilish tizimidan
mustasno operatsiyalarda bolani oziqlantirish odatdagidek boiadi.
Ko‘krak yoshidagi bolalarni har 3 -4 soatda emizib turish lozim. Bola
qancha yosh bolsa, moddalar almashinuvi jarayonlari shunchalik jadal
kechadi. Shuning uchun ham qisqa davom etgan ochlik ham bolaning
ortiqcha bezovtalanishiga va glikogenning sarf bolishiga olib keladi, bu
esa o‘z navbatida operatsiya natijalariga salbiy ta’sir ko‘rsatadi.
Operatsiyadan bir kun avval kechqurun va operatsiya kuni ertalab
tozalovchi huqna qilinadi. Yo‘g‘on ichakning rivojlanish nuqsonlari,
Girshprung kasalligida bemorni operatsiyaga tayyorlashda ovqat suyuq
bolishi, operatsiya oldidan 3 kun sifonli huqnalar (yogli, 1 % tuzli)
kuniga 2 m artadan olkazilishi lozim. Huqnadan keyin har safar 1
soatga el chiqaruvchi naychalar qo‘yiladi. Bunda rejali operatsiyadan
oldin operatsiyaga nisbiy qarshi ko^satm alarning mavjudligi va yashirin
yoldosh kasalliklarning mavjud bolish ehtimolini inobatga olish zarur
boiadi.