Bolalarda hayotiy ko‘rsatm alar asosida ko‘pincha qisilib qolgan

Bolalarda hayotiy ko‘rsatm alar asosida ko‘pincha qisilib qolgan churralarda, ichak tutilishida, o‘tkir appenditsitda, jarohatning har xil rlarida shoshilinch xirurgik operatsiyani olkazishga to‘g‘ri keladi Bunday hollarda operatsiyaoldi tayyorgarligida faqat eng zaruriy tekshirishlar o‘tkaziladi: qon, siydik umumiy tahlil qilinadi, qon bosimi oMchanadi, zarur bo‘lganida, rentgenografiya o4kaziladi.

Ammo har qanday shoshilinch operatsiyalarda ham bemorning
umumiy ahvolini hisobga olgan holda, operatsiyaoldi tadbirlarini
qo'llash lozim. Masalan, bola jarohatdan yoki qon quyishdan keyin
shok holatiga tushsa, uni avvalo, bu holatdan chiqarib olishga qaratilgan
operatsiyalarni, jum ladan, tananini isitish, yurak faoliyatini yaxshilovchi,
og‘riq qoldiruvchi dori moddalarni venaga yuborish lozim. Bemor faqat
shok holatidan chiqqandan keyingina operatsiyani boshlash mumkin.
Shoshilinch xirurgiyada qorin va ko‘krak a’zolarining rentgen
tasvirini olish muhim ahamiyatga ega. Bunda qorin kovak a’zolarining
jarohatida qorin bo‘shlig‘ida erkin havo, ko‘krak qafasida esa pnevmoyoki gemotoraks mavjudligini aniqlash mumkin. Bemorda ichki qon ketishga gumon qilinganda operatsiyani shokka qarshi davolash bilan birga olib borish maqsadga muvofiqdir. O peratsiyadan oldingi tayyorgarlik 2 -4 soat davom etib, u ichki zaharlanishga qarshi kurashga va gem odinam ikani korreksiya qilishga, suv-tuz va m etabolik o‘zgarishlarni b artaraf etishga qaratilgan b o lad i. X irurgik operatsiyadan oldingi tayyorgarlikdan asosiy m aqsad m avjud o‘zgarishlarni b arta raf qilishgina em as, balki o‘tkaziladigan operatsiya va narkoz xavfini kam aytirish uchun organizm gom eostazini yaxshilashdir. B ularni am alga oshirish uchun dastlab albatta, bem orning pereferik venalariga stilet qo‘yiladi. Agar uni qo‘yishning iloji bo‘lm asa, ko‘p hollarda Sildenger usuli bo‘yicha o‘m rovosti venasiga kateter qo‘yiladi. K ateter qo‘yish texnikasi bosqichlari 5-rasm da ko‘rsatilgan.

Infuzion davolashda bemorga glyukoza, albumin, qon zardobi, reosorbilakt va fiziologik eritmalardan quyiladi va bola organizmining
gem odinam ik ko‘rsatkichlari tiklanadi. Bundan tashqari, simpatoadrenal
sistema va yurak faoliyatini yaxshilashga qaratilgan simptomatik davo
operatsiyalari o‘tkazilib, antibakterial preparatlar buyuriladi.
5-rasm. Seldinger usulida o‘mrovosti venasiga kateter qo‘yish:
a - punksiya nuqtasi aniqlangan magistral tomir proyeksiyasini tanlash; b - vena punksiyasi va o‘tkazuvchini kiritish; d - katetemi kiritish; e - teriga katetemi fiksatsiya qilish. Shoshilinch x iru rg iy ad a operatsiyaoldi tayyorgarligida hayotiy
muhim a’zolar va funksiyalarni yaxshilashga qaratilgan chora-tadbirlar
o‘tkir xirurgik kasallikning klinik manzarasidagi ustunlik qilayotgan
patologik sindrom xarakteriga (ichki zaharlanish, travmatik shok, nafas
etishmovchiligi) kabilarga bog‘liqdir. Lekin bunda asosiy vazifa hayotiy
muhim a’zolar faoliyatini to‘liq tiklash emas, balki patologik jarayonni
dekompensasiya holatidan kompensasiya holatiga o‘tkazish, ya’ni bemor
umumiy ahvolini stabillashtirish hisoblanadi.

Intoksikatsiya paytida operatsiyaoldi tayyorgarligi tana haroratini
normallashtirish, periferik qon aylanishini yaxshilash, suvsizlanish darajasini kamaytirishga qaratilgan bo‘ladi. Bunda infuzion davo muhim
ahamiyatga ega boblib, uning asosiy maqsadlari quyidagilar:
1. Suv defisiti darajasiga mos keluvchi suyuqlik hajmini ta’minlash.
2. Energetik defitsitni kamaytirish, hujayraiar membranasi orqali elektrolitlar transportini normallashtirish, glyukozaning konsentrlangan eritmalari va insulin yordamida hujayraichi shishining oldini olish.

3. Past molekulyar plazma o‘rinbosar!ari yordamida qonning reologik xususiyatlarini yaxshilash va intoksikatsiyani kamaytirish.

4. Qonning kislota - ishqor muvozanatini normallashtrish.