Болалар ва ўсимларнинг мускуллар фаолиятларининг физиологик хусусиятлари



Download 1,28 Mb.
Pdf ko'rish
bet12/42
Sana26.02.2022
Hajmi1,28 Mb.
#470732
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   42
Bog'liq
25-y-Bolalar-va-osmirlarda-harakat-sifatlarini-rivojlantiruvchi-va-ozgartiruvchi-irsiy-va-tibbiy-omillar-oquv-E.N.Nuritdinov-S-2011

иррадиация 
фазаси
– ўрганилаётган ҳаракат билан биринчи танишишдаёқ бошланади, 
яъни уни бажариш йўллари ёки усуллари ҳақидаги тушунчалар билан 
бошланади (афферентли ўзлаштириш) ва машқларни умумий тарзда 
бажариш мумкинлиги ҳақидаги маҳорат билан тамом бўлади (ҳаракат 
натижаларини дастури ва акцепторларини шаклланишини бошланиши). 
Ана шуларни ҳисобга олган ҳолда машқларни бажариш учун қилинган 
биринчи уриниш болага асосий ҳаракат тузилмаларини бажариш учун 
ёрдам сифатида ҳаракат чегаралари доирасида минимал талаблар 
қўйилади. Одатда бир неча такрорланишлардан кейингина болаларда 
ҳаракатларни бажариш маҳорати етарлича бўлганидан кейин, навбатдаги 
такомиллаштириш жараёнларида барча ҳаракат компонентларини тўғри ва 
аниқ бажариш зарурати туғилади. 
Иккинчи босқичда – 
концентрация (жамланиш) фазаси
, яъни 
ҳаракат кўникмаларини шаклланишини физиологик механизми, мавжуд 
бўлган ҳаракатланиш ҳатти-ҳаракатларининг марказий дастурига 
аниқликлар киритиш билан характерланади, яъни ҳаракатнинг биринчи 
фазасигача 
қамраб 
олинган 
«бегона» 
мушакларнинг 
ортиқча 
кучланишларини ва эркинлик даражаларини йўқотиш билан бирга кечади. 
Бу аниқлик киритишлар бош мия ярим шарларининг пўстлоғида зарур 
бўлган асаб жараёнларини жамланган пайтдагина юз беради. Ушбу 
босқичнинг хусусияти шундан иборатки, кўпчилик ҳолатларда аниқлик 
киритиш жараёни тўлқинсимон тарқалиш тарзида юз беради. 
Ҳаракат кўникмаларини шаклланишининг учинчи фазаси – 
стабилашиш фазаси
– бу фаза шуниси билан характерлики, ҳаракатларни 
бажарилишига 
такомиллаштириш 
фақатгина 
унинг 
боғловчилик 
моментларинигина назорати билан амалга ошириладиган ҳаракатнинг 
енгил ва аниқ бажарилишини максимал даражадаги координациясини 
кўриниши билан бирга кечади. Бу фазанинг асосий вазифаси - турли туман 
шу жумладан мураккаблаштирилган шароитларда ҳам катта миқдордаги 
такрорланишлар ҳисобига эришиладиган мустаҳкам ва пластик 
кўникмаларни шакллантиришдан иборатдир. Ахборотлар ҳақидаги қайтар 
боғланишларнинг роли уларни коррекциялаш томонига ўзгаради. Бунинг 
учун эса ўқитиш ва ўргатишнинг турли туман техник воситаларидн 
фойдаланиш зарур бўлади. 
Ҳаракат фаолиятларнинг тўлиқ (тўла қонли) шаклланишини тамом 
бўлиши анча кейин амалга ошади. Навбатдаги йиллар (13-14 ёшгача) 
ҳаракат 
функцияларини 
фаол 
такомиллаштириш 
даври 
юқори 
даражадалигини 
таъминловчи 
координацияловчи 
механизмларини 
мустаҳкамлаш даври бошланади. Шуни қайд қилиш керакки, фақатгина 


18-20 ёшга келиб ҳаракат функцияларини ривожланишини тўлиқ 
якунланиши юз беради. Мақсадли йўналишда спорт машқлари бажарилса 
бу жараёнлар жуда тез ўтади. 

Download 1,28 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   42




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish