Болалар ва ўсимларнинг мускуллар фаолиятларининг физиологик хусусиятлари

 
I БОБ. БОЛАЛАР ВА ЎСМИРЛАРДА ҲАРАКАТ АППАРАТИНИНГ 
 МОРФО-ФУНКЦИОНАЛ ТУЗИЛИШИ ВА ЁШГА ОИД 
РИВОЖЛАНИШИ 
 
Режа. 
 
1.
Биологик хусусиятлар ва физиологик функциялар; 
2.
Онтогенезнинг даврлари: антинатал (туғилгунча) ва постнатал 
(туғилгандан кейин) даврлари; 
3.
Болалар организми учун эндокрин безлар гормонларининг 
аҳамияти; 
4.
Болаларда вегетатив функцияларнинг ривожланиши (юрак-қон 
томирлари нафас олиш, артериал қон босими); 
5.
Мушакларнинг ёшга оид ривожланиши; 
6.
Асаб-мушак тизимларининг ёшга оид ривожланиши; 
7.
Болаларда ҳаракат сифатларининг ривожланиши; 
8.
Болаларда ҳаракат фаоллигининг ривожланиши; 
9.
Болалар ва ўсмирларнинг иш қобилияти; 
10.
Ҳаркат малакалари шаклланишининг фазалари; 
11.
Ҳаракат фаоллиги ҳажмининг ёшга оид динамикаси; 
12.
Ҳаракатланиш сифатининг ёшга оид ривожланиши; 
1.1. Болалар ва ўсмирларда вегетатив
функцияларнинг ривожланиши. 
Маълумки, одамнинг ҳаракат фаолияти ирсий дастури орқали генлар 
иштироки билан амалга ошириади. Бунга қарамасдан кўпчилик ҳозирги 
ҳаётий шароитда табиий ҳаракат фаолликнинг етишмаслигини бошдан 
кечирмоқда. Бу тақчилликни тўлдириш учун болаларнинг ёшга оид 
ривожланиш қонуниятлари ҳақидаги билимларга асосланган ҳолда 
жисмоний машқларни турли шаклларидан иборат машқлардан 
фойдаланиш тўғри ташкил қилиниши керак. Ўсиш ва биологик етилиш 
жараёнларига фақатгина жисмоний фаоллик тўхтатувчи сифатида салбий 
таъсир кўрсатмай балки, унинг меъёридан ортиқ бўлиши ҳам таъсир 
кўрсатади. Демак, организмнинг ўсиши ва ривожланиши билан боғлиқ 
бўлган унинг мақбул дозасини белгилаб олиш зарур бўлади. 
Турлича бўлган 
биологик хусусиятлар
ва 
физиологик функциялар
ўсиш ва ривожланишнинг тезлашган ва даврлар хронологияси бўйича мос 
келмайдиган, турли темпларда (нотекисликда) ривожланади. Одамнинг 
бутун умр цикли (