Bolalar va o'smirlar organizimga mushak yuklamasi va doimiy tarzda jismoniy tarbiya bilan shug'ullanish ta'siri reja

7-rasm. Gavda mushaklari:
a) old tomondan ko’rinishi: 1-peshona mushagi;2-chakka mushagi;3-og’iz va ko’zning doiraviy mushagi;4-to’sh-o’mrov so’rg’ichsimon mushagi;5-deltasimon mushak;6-ko’krakning ktta mushagi;7-yelkaning ikki boshli mushagi;8-tirsakning qo’l panjasini yozuvchi mushagi;9-bilakning panjasini yozuvchi mushagi;10-qorinning tashqi qiya mushagi;11-qorinning to’g’ri mushagi;12-tikuvchilar mushagi;13-sonning to’rt boshli mushagi;
b)ort tomondan ko’rinishi:1-ensa mushagi;2-trapetsiyasimon mushak;3-deltasimon mushak;4-yelkaning uchboshli mushagi;5-orqaning keng mushagi;6- barmoqlarniyozuvchi mushak;7-dumbaning katta mushagi;8-sonning ikki boshli mushagi;9-yarim pay mushak;10-boldirning yuza ikki boshli mushagi;11-boldirning uch boshli mushakli payi.
Mushaklarning asosiy funktsiyasi ularning qisqarishidir. Mushaklar qisqarib, skeletning ba‘zi organlari va qismlarini harakatga keltiradi. Mushaklar gruppa bo`lib harakatlanadi, lekin ba‘zan yakka-yakka bo`lib ham harakatlanishi mumkin.
Mushaklar ikki turga bo`linadi:
1) Sinergist mushaklar;
2) Antogonist mushaklar.
Birdaniga qisqarish vaqtida aniq bir harakatni vujudga keltiradigan mushaklarni sinergist mushaklar deyiladi. Masalan, bosh burilishi, egilishi.
Qisqarish vaqtida teskari harakatni vujudga keltiradigan mushak antogonist mushak deb ataladi. Masalan, bitta mushak old yelkani egadi, boshqasi esa to`g`ri holatga keltiradi.
3 Mushaklar harakati.
Bizning harakatimiz ko`pchilik harakatidan kelib chiqadi. Mushaklar nerv impulslari yordamida harakatga keladi. Bu nerv impulslari nervlar orqali mushaklarga o`tadi. Mushakning pay bilan suyakka yopishgan joyi mushak boshlanishi hisoblanadi.

Mushakning pay harakati vaqtida bu suyak harakatsiz qoladi. Mushak pay bilan suyakka yopishgan qismi va mushak harakat qilganda suyakni harakatga keltiruvchi joyi mushakning oxiri hisoblanadi.

Hamma mushaklar juft bo`lib, tananing o`ng va chap tomonidan joylashadi.