Bolalar psixologiyasi fanidan maktabgacha yoshdagi bolalarda muloqatchanlik sifatlarini shakllantirish mavzusida bajarilgan

Ob’ektiv qarama - qarshiliklar natijasida vujudga kelgan tushunmovchiliklarni oqilona bartaraf etish o‘qituvchining pedagogik madaniyatiga, muomala odobiga, tanlangan vositalarining to‘g‘riligiga bog‘liq. Sub’ektiv sabablarga ko‘rapaydo bo‘lib, janjallarga olib kelgan qarama - qarshiliklar salbiy natijalar beradi, o‘qituvchiga nisbatan ishonchsizlik tug‘diradi, o‘qituvchi bilan bolalar o‘rtasida ruhiy to‘siqlar hosil qiladi.

Pedagogik axloq normalariga amal qilishda muallim odob-muomala qoidalarini bo‘zmasligi, shu bilan birga muallimning hulqi o‘quvchilarning xatti-harakatlarini, o‘zaro munosabatlarini ham tartibga solib borishi haqida g‘am xo‘rlik qilmoq kerak.

O‘qituvchi bolaning imkoniyatlarini, qobiliyatini hisobga olgan taqdirdagina undagi kamchiliklarni bartaraf eta oladi, uning pedagogik talablarini bola bajarishi mumkin. Muallimning talablari bolaning imkoniyat darajasidan past bo‘lsa, undagi qobiliyatlarning rivojlanishiga to ‘sqinlik qiladi: agar muallimning talablari bolaning qobiliyati va imkoniyatlaridan ortiq bo‘lsa, bolada o‘z kuchiga ishonmaslik, ishdan o‘zini chetga olish his-tuyg‘usini paydo qiladi. Muallimning qattiqqo‘lligi va talabchanligi axloqiy tarbiyaning boshqa vositalari bilan birga olib borilishi kerak.

Bola harakat qiladigan hayotiy vaziyatlarni, kutilmagan holatlarni oldindan aniqlash juda qiyin. Bolalarni xatolardan mutlaqo saqlab qolish ham muammo Muallimning vazifasi o‘quvchiga o‘z xatti-harakatlarining natijasini ko‘z oldiga keltira bilishni va o‘z hulqi uchun mas’ul ekanligini tushuntirish, anglatishdan iborat. Bu muallimning dam olish paytlarida ham. o‘qishdan tashqari vaqtlarda ham o‘quvchilar bilan o‘zaro muomala odobida ma’lum axloqiy normalarga rioya qilishni talab etadi.