Болалар психологияси ва уни ўқитиш методикаси

 
Асосий маълумотлар 
 
 
Кўриш анализатори ёрдамида дунёни идрок зтиш боланинг Психик ривожланишида 
мухим аҳамиятга эга Теваракатроф хакидаги энг кучли таассуротлар кўз билан идрок этилади. 
Бола кўриш кобилияти орқали нарсаларнинг ранги, шакли, ҳажми, харакати, узоқяқинлиги, 
фазодаги ўрни ҳақида тасаввурга эга бўлади. 
Маълумки, кўриш анализатори нурларни қабул қилувчи қисм—кўз олмаси (соққаси) ва 
унинг ёрдамчи аппаратидан кўзга тушган тасвирни аввал пўстлоқ ости марказларига, кейин 
эса олий кўрув марказлари жойлашган катта мия пўстлоғига (энса бўлакларига) етказиб 
берадиган ўтказувчи йўллардан ташкил топган. Ана шу анализаторнинг хар кандай 
қисмларидага ўзгаришлар боланинг қўриш қобилиятига албатта таъсир кўрсатади. 
Кўришга алоқадор нуксонлар келиб чиқиш сабабларига кўра туғма ва 
орттирилган бўлади. Туғма нуқсонлар орасида ирсий сабаблар (масалан, туғма 
катарактанинг 
баъзи 
шакллари 
ва бошқалар), ҳомиладор аёлнинг 
токсоплазмоз, қизилча касалликлари билан огриши, ҳомила кўриш 
органларининг эмбрионал ривожланиш пайтида зарарланиши, мия ўсмаси ва 
шу каби касалликлар катта роль ўйнайди. Ортгирилган кўриш аномалиялари 
ҳозирги кунда нисбатан кам учрайди.
 
Тифлопедагогикада кўзи ожиз болалар кўр (сўқир), яхши кўра 
олмайдиган, кўзи хира болалар гуруҳига бўлинади. Кўр болаларнинг кўриш 
қобилияти кескин камайган (тотал кўрлик) ёки коррекция кўлланилганида 
(кўзойнак тутилганда) хам кўриш ўткирлига 0,04 гача пасайган бўлса, бундай 
болалар амалда кўр бўлади. Заиф кўрувчи болаларда кўриш ўткирлига 0,05 дан 
то 0,4 гача бўлиши мумкин. Ушбу гуруҳдаги болалар теваракатрофни кўриш 
анализатори орқали идрок этади. 
 

---

1.2. Маърузани олиб бориш технологияси