Bolalar jismoniy tarbiyasi

6.
2.
 
Velosipedda va samokatda uchishga о‘rgatish metodikasi 
Maktabgacha tarbiya muassasalarida uch g‘ildirakli va ikki g‘ildirakli 
velosipedlardan foydalaniladi. Avvalo bolalarni velosipedda yurish qoidalari bilan 
tanishtiriladi. Bolalar ikki yoshdan uch g‘ildirakli, besh yoshdan ikki g‘ildirakli 
velosipedda yurishga о‘rgatiladi: velosipedga о‘tirishga undan tushishga, tо‘g‘riga, 
aylana bо‘lib, «ilon izi» bо‘lib haydash, ortga burish topshirig‘i beriladi. Shundan 
sо‘ng bolalarni velosipedda tо‘g‘riga haydash, burilishlar qilishga (kattalar 
yordamida) о‘rgatiladi. 
Velosiped uchishga о‘rgatishda bolalarni ketma-ket tarzda mashqlarga 
о‘rgatish lozim: 
- velosiped qismlari bilan tanishish; 
- rulni ushlab velosipedni tо‘g‘ri, aylana bо‘ylab haydash; 

---

67 
- oyoqni о‘rindiq ustidan oshirib о‘tkazib joyida turgan velosipedga о‘tirish 
(bunda о‘rindiq bolaning oyoqlari yerga tegadigan holatga tushirilgan bо‘lishi 
kerak); 
- oyoqlari bilan yerdan itarilib, tо‘g‘ri yо‘ldan velosipedda muvozanat saqlab 
uchish (1 – 2 marta tarbiyachi velosiped egaridan ushlab yordam beradi, keyin bola 
mashqni mustaqil bajaradi); 
- oyoqlarini kо‘tarib, muvozanat saqlab, kichikroq masofani yurib о‘tish 
(oyoqlar yordamida yerdan itarilish bilan tezlik olinadi); 
- oyoqlar bilan yerdan itarilib, tо‘g‘ri yо‘ldan kichikroq masofalarni о‘tish 
(bunda avval bir oyoq, keyin har ikki oyoq pedalga qо‘yiladi); 
- oyoqlar bilan yerdan itarilib tezlik olgandan keyin oyoqlarni pedalga qо‘yish 
va uni aylantirish, oyoqni pedaldan olish va ularni yerga tekkizib, velosipedning 
yurishini sekinlashtirib uni tо‘xtatish; 
- pedallarni aylantirib, tо‘g‘ri yо‘ldan velosiped uchish; 
- katta aylana bо‘ylab uchish; 
- tо‘xtash va velosipeddan tushish; 
- yо‘nalishga hamda boshqa velosipedchilardan 4-5 metrlik masofaga rioya 
qilib, aylana bо‘ylab velosiped uchish. 
Tarbiyachi velosipedga о‘tirishni, qoidalarning bajarilishini, harakatlarni 
dozalashni kuzatib boradi. Agar toliqish alomatini sezsa, bolaga haydashni bas 
qilishni aytadi.