Bolalar jismoniy tarbiyasi

Camokatda uchishga о‘rgatish metodikasi 
Samokat va sportrollerlarda uchish katta gruhlarda tashkil etiladi. Dastlab 
bolalar yurish qoidalari bilan tanishtiriladi, sо‘ngra samokat, sportrollerga minish, 
undan tushish, tо‘g‘riga haydash, о‘ngga, chapga, ortga burilish, tormoz berish va 
tо‘xtashga о‘rgatiladi. Topshiriqlar asta-sekin murakkablashtiriladi: bolalarga 
aylana bо‘ylab, «ilon izi» bо‘lib uchish, «Yо‘l harakati qoidalari» о‘yinini о‘ynash 
taklif etiladi. 
Tarbiyachi bolalarning samokatda, sportrollerda uchganda goh о‘ng, goh chap 
oyog‘i bilan siltanishini kuzatib boradi.
Masalan: bola yо‘lkadan bir tomonga qarab uchganda birinchi oyog‘i, orqaga 
tomon uchganda ikkinchi oyog‘i bilan siltanadi. Yuklamaning ikkala oyoqqa 
baravar taqsimlanishi mushaklarning proporsional rivojlanishiga yordam beradi.
Velosiped va samokat uchish navbatlashib turadi
. 
 
 

---

68 
7-Bо‘lim.Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida jismoniy tarbiya bо‘yicha 
ishlarni tashkil etish. 
 
Tayanch sо‘zlar
:
Mashg‘ulot, kirish – tayyorgarlik, asosiy qism, 
 
yakuniy qism,
saflanish va qayta saflanish, ertalabki mashqlarning 
vositalari, saflanish mashqlari, harakatlanishning va raqs qadamlarining xillari.
 
 
7.1. Maktabgacha yoshdagi bolalar uchun jismoniy tarbiya mashg‘ulotlari 
Maktabgacha yoshdagi bolalarga ta’lim-tarbiya berishning asosiy maqsadi
yosh avlodni jismonan sog‘lom, aqlan yetuk, ma’naviy boy, har tomonlama 
rivojlangan shaxs sifatida tarbiyalash va maktab ta’limiga tayyorlashdan iborat. 
Maktabgacha yoshdagi bolalarni tarbiyalashning vazifalari jismoniy, aqliy, 
ahloqiy, estetik, mehnat tarbiyasini berish va ularning tug‘ma layoqati, qiziqishi, 
ehtiyoji va imkoniyatlarini hisobga olgan holda, milliy va umuminsoniy 
qadriyatlar asosida muntazam (maktabga) tayyorlashdan iboratdir.
Maktabgacha ta’lim muassasalarida о‘tkaziladigan jismoniy tarbiya
mashg‘ulotlarining maqsadi va vazifalari bolalardagi turli jismoniy rivojlanish 
kо‘nikma va malakalarini shakllantirish, ulardagi kuchlilik, tetiklik, chaqqonlik, 
ziyraklik kabi jismoniy sifatlarni rivojlantirishdan iboratdir. Muntazam ravishda 
о‘tkaziladigan jismoniy mashg‘ulotlar bolalarning о‘sishi va rivojlanish jarayoniga 
ijobiy ta’sir kо‘rsatadi. 
Jismoniy rivojlanish – odam organizmi shakl va funksiyalarining о‘zgarish
jarayoni sanaladi. “Jismoniy rivojlanish” termini keng va tor ma’noda qо‘llaniladi.
“Jismoniy rivojlanish” termini tor ma’noda qо‘llanilganda, u antropometrik va 
biometrik kо‘rsatkichlarni anglatadi, chunonchi: gavda, bо‘y, vazni, kо‘krak
qafasi aylanasi, о‘pkalarning tiriklik sig‘imi, umurtqa pog‘onasi egikligining
darajasi, qaddi-qomatning jismoniy holati, kurak uchlari orasidagi masofa, tavon 
gumbazi о‘lchovining kо‘rsatkichi, о‘ng va chap panja mushaklarining kuchi, tik 
tura olish kuchi va boshqalar. “Jismoniy rivojlaish” termini keng ma’noda
qо‘llaganda esa unga jismoniy sifatlar (
tezkorlik egiluvchanlik, muvozanat saqlay 
olish, kо‘z bilan chamalash, kuch, chidamlilik
) ham kiritiladi.