Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

3.7. Surunkali gipertrofik pulpit 
Tish pulpasining bu xil yallig`lanishida pulpada proliferativ jarayonlar avj 
olishi natijasida uning hajmi oshadi. Bunday holda tish yumshoq to`qimasi pulpa 
bo`shlig`ini to`ldirib, kariyes kovagiga o`sib chiqadi va uni ham to`ldirishi 
mumkin Bolalarda bu xil pulpa yallig`lanishi kamdan-kam hollarda uchraydi. 
Kasallikni gipertrofik papillit (milk so`rg`ichining o`sib ketishi) dan farqlash zarur. 
Buni amalga oshirish uncha qiyinchilik tug`dirmaydi. Buning uchun tish buyin 
atrofida emal qavat sathi buylab zond yuritilib, milk so`rg`ichining kariyes 
kovagiga o`sib kirgan oyoqchasi topiladi va ajratiladi. 
Pulpaning gipertrofik yallig`lanishini surunkali periodont kasalligidan 
ajratish birmuncha qiyinchilik tug`dirishi mumkin. Surunkali, ayniksa 
granulyatsiyalanib kechadigan periodont yallig`langanda ko`pgina hollarda 
patologik so`rilish natijasida pulpa qavatining tub devori yoki yon devori 
shikastlanib, granulyatsiya toj bo`shlig`iga o`sib kiradi va kariyes bo`shlig`ini 
to`ldiradi. Lekin shu bilan birgalikda surunkali periodont yallig`lanishining bu xil 
kechishida quyidagi belgilarni ham ko`rish mumkin. Bunda tish o`rnidan bo`shab 
liqillab qoladi, milk ko`karadi, paypaslagan paytda tish ildiz sohasida alveolyar 
o`siqning yemirilganligi aniqlanadi. Kasal tish rangi o`zgarib, ko`kimtir tus oladi. 
Ayniqsa, tish atrofidagi yumshoq to`qimada, milk sohasida yiring yo`li (svish) 
bo`lishi mumkin. Qo`shimcha o`tkazilgan tadqiqot (rentgen tasvirida) periodont 
yallig`lanishiga mos o`zgarishlar borligini ko`rsatadi, bu esa bizga qiyosiy 
tashxisni qo`yishda katta yordam beradi. 

---

42 
 
O`zlashtirish darajasini aniqlash uchun savollar
 
1. Sut tishlarida pulpa yallig`lanishining kaysi bir turi ko`proq uchraydi? 
Uning klinik belgilarini sanab o`ting. 
2. Qanday klinik belgilar umumiy o`tkir (diffuz) pulpitni o`tkirlashib 
qaytalangan surunkali gangrenoz pulpit va o`tkir periodontit bilan qiyoslab 
(differensial) farqlashda muhim ahamiyat kasb etadi? 
3 Surunkali gipertrofik pulpitni, kariyes kovagiga o`sib kirgan milk 
so`rg`ichidan va surunkali kechadigan periodontitda pulpa kovagiga o`sib 
chiqadigan granulyatsiya to`qimasidan qanday usullar yordamida farq qilib ajratish 
mumkin? 
4. Ildizi shakllanmagan tishlarda uchraydigan surunkali gangrenoz pulpitni 
shu xil tishlarda kechadigan surunkali granulyatsiyalanuvchi periodontit bilan 
qiyoslab (differensial) farqlashda qaysi bir ko`rik usulidan foydalaniladi? Bu holda 
qanaqa belgilar muhim ahamiyatga egadir?