Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

taqdirdagi dozalari: 
9 jadval 
Bolalar yoshi 
 
Sutkalik tabletkalar miqdori 
 
Ftor miqdori (mg) 
 
2-4 
5-6 
7-14 
0,5 
1 
2 
0,25 
0,5 
1,0 
Kariyes profilaktikasi maqsadida ftorning vitaminlar bilan hosil qilingan 
aralashmalaridan ham foydalanish yaxshi samaralar beradi. Shulardan keng 
ishlatiladigani "Vitaftor" suyuqligidir. 1mg "Vitaftor" preparati tarkibida : 0,1 mg 
NaF, vitamin A 660 NE, D
2
- 80 NE, vitamin S -1,2 mg. "Vitaftor" preparati 
ovqatdan 10-15 minut keyin: 2-6 yoshgacha - 0,5 choy qoshiqda; 7-14 yoshda - 1 
choy qoshig`idan beriladi. Preparat bir oy qabul qilinadi, so`ng ikki hafta tanaffus 
qilib yana davom ettiriladi. Yozning issiq oylarida "Vitaftor" preparati ichish 
uchun buyurilmaydi. "Vitaftor" preparatini bola 2 yoshga to`lishi bilan bera 
boshlansa samara ancha yuqori bo`ladi. 
 
1.14. Ftorlangan sut.
Tishlar kariyesining alternativ profilaktika usullaridan biri bolalarga ichish 
uchun ftorlangan sut tavsiya qilishdir. Ma’lumki sut va sut mahsulotlari 
stomatologiyada birlamchi profilaktika vositasi sifatida olimlarni anchadan buyon 
qiziqktirib keladi. Buning sababi sut va sut mahsulotlari tish emal qobig`ining 
kimyoviy tarkibini hosil qiluvchi mineral tuzlarga boydir. Shu bilan birgalikda 
bolalar sutni sevib iste’mol qilishadi. Sut yuqori kalloriyali oziq mahsuloti bo`lib 
yuqori darajada kalsiy va fosfor moddalarini tutadi va uglevodlarni parchalovchi 
laktoza fermentiga boydir. Sutning bu xil tarkibga ega bo`lishi emal 
remineralizatsiyasi va kariyes profilaktikasi jarayonlarida faol ishtirokini bildiradi. 
Sutning shu sifatlari yana ftor bilan boyitilishi nur-ustiga a’lo nur bo`lishi turgan 
gapdir. 
Bugungi kunda sutni ftorlash usulidan foydalanish qator mamlakatlarda keng 
joriy qilingan (Angliya, Bolgariya, Chili, Xitoy, Rossiya va boshq.). 
Sutni ftorlash va undan kariyes kompleks profilaktikasi vositasi sifatida 
foydalanishni jaxon sog`likni saqlash tashkiloti (J.S.S.T.), Borrou fondi nazorat 
qiladi. 
Sutni ftorlash har xil shaklda amalga oshirilishi mumkin: suyuq 
(pasterizatsiyalangan, sterilizatsiyalangan sut) va sut kukuni. Sutni ftorlash uchun 
asosan NaF preparatidan, ba’zan esa -natriy monoftorfosfatdan foydalaniladi. Sut 
tarkibidagi ftor konsentratsiyasi ftorselektiv elektrod yordamida aniqlanadi. Sutni 
ftorlash texnologiyasi juda sodda bo`lib, qiyinchilik tug`dirmaydi. Sutni ftorlashda 

---

305 
albatta bola organizmiga boshqa mahsulotlar bilan kam tushadigan ftor miqdori 
hisobga olinadi. Jahon sog`liqni saqlash tashkiloti tavsiyasiga ko`ra ftorning 
sutdagi miqdori maktab yoshigacha bo`lgan bolalar uchun 2,5 mg/l ga teng 
bo`lishi kerak, chunki shu yoshda bolalar organizmining ftorga nisbatan bo`lgan 
talabi bir sutkada 1,0-1,5 mg ga tengdir.