Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

 
Og`iz bo`shlig`i gigiyenasining samaradorlik ko`rsatkichi. 
Bu maqsadda tish karashlar miqdorini aniqlash uchun 6 ta tish bo`yaladi: 
16, 26, 11,31 tishlarning-dahliz yuzasi 
36, 46 tishlarning-til yuzasi 
Mabodo tekshirilayotgan tishlardan birortasi bo`lmasa, uning yonidagi shu 
guruxga kiradigan boshqa tish bo`yalib o`rganiladi. Su’niy tishlar, tojlar 
mustahkamlangan protezlar ham tish o`rnida qabul qilinib, yuzalari bo`yalib 
o`rganiladi. 
O`rganilayotgan tishlarning har birini bo`yaluvchi sathi shartli ravishda 5 
segmentga bo`linadi. 62
 - rasm:
1 -medial segment 
2-distal segment 
3-o`rta okklyuzion 
4-markaziy 
5-oraliq bo`yin oldi 
Tish karashlarini baxolash mezonlari va kodlari: 
O-tish sathi bo`yalmagan 
1 -bo`yalgan sath aniqlangan. 
Ko`rsatkichni hisoblash uchun har bir tish uchun kodlar tish yuzasi sektorlar 
kodlari yig`indisini topish bilan aniqlanadi. Undan so`ng bo`yalgan tishlar 
kodlarining yig`indisi tishlar soniga bo`linadi. Quyidagi formula asosida 
hisoblanadi: 
3 
1 
2 
4 
5 

---

272 
Baxolash mezoni: 
Indeks kiymati: 
Tozalik darajasi: 
0 
-a’lo 
0.1-1.6 
-yaxshi 
0.7- 1 .6 
-qoniqarli 
1 .7 va yuqori 
-qoniqarsiz 
1.6. Stomatologik kasalliklar profilaktikasi usullari.
Bugungi kunda keng tarqalgan kariyes parodont kasalliklarini juda yuqori 
saviyada davolash bilan ularning jadal tarqalishini to`xtatib bo`lmasligi, har 
qanday yuqori saviyada olib borilgan davolash ishlari kasallik asoratlariga barxam 
bersa ham, bu xastaliklar tarqalish ko`rsatkichini pasaytira olmaydi. Mazkur 
kasalliklar tarqalishini kamaytirishning birdan-bir yo`li kasallikni oldini olishga 
qaratilgan profilaktik tadbir choralar ekanligi bugun barchaga ma’lum. 
Stomatologik kasalliklarni oldini olishga qaratilgan profilaktika usullari 
quyidagilardan iborat: 
1 . Aholi o`rtasida stomatologik sanitariya-maorifi ishlarini to`g`ri, samarali 
yo`lga qo`yish. 
2. Aholini ratsional ovqatlanish qoidalariga o`rgatish 
3 . Og`iz bo`shlig`i gigiyenasi qoidalarini o`rgatish 
4. Ftor saqlovchi preparatlardan endogen usulda foydalanish 
5. Mahalliy profilaktik vositalaridan foydalanish 
6. Ikkilamchi profilaktikani yo`lga qo`yish, og`iz bo`shlig`i sanatsiyasi., 
Aholi o`rtasida sanitariya-maorif ishlarini olib borish. Har qanday ommaviy 
profilaktika tadbir-choralar kompleksining asosiy elementlaridan biri sanitariya-
maorif ishlarini shu yo`nalishi bo`yicha ommalashtirishdir. 
Stomatologik kasalliklar profilaktikasi dasturida sanitariya-maorif ishlari 
aholini og`iz bo`shlig`i gigiyenasiga rioya qilishga o`rgatish bilan bir vaqtda olib 
borilmog`i zarur. 
Stomatologik sanitariya maorifi aholini salomatligini saqlashga da’vat qilib, 
unga qanday erishish mumkinligini bevosita va bilvosita, faol yoki passiv yo`llar 
bilan anglatishga qaratilgan. Omma fikriga og`iz bo`shlig`i gigiyenasi va boshqa 
profilaktik tadbirlarning qanday ijobiy tomonlari borligini yetkazish sanitariya 
maorifi vazifasiga kiradi. Stomatologiya maorifi-bu aholiga bilish imkoniyatlarini 
yaratib ularda o`zlarida o`z ishini baholash, kunlik tartib qoidalar va odatlarni 
berilgan ma’rifiy bilimlar asosida ishlab chiqib, o`zlariga singdirish va shu bilim, 
odatlarga tayanib, stomotologik kasalliklarga qarshi turish immunitetini hosil 
qilishdan iboratdir. Profilaktikaning bu usuli ommaviy bo`lib, aholining yoshi, 
jinsi, dini, tili va boshqalardan qat’iy nazar barcha qatlamlariga bir xil tegishlidir. 
Stomotologik salomatlikni qay darajada saqlash har bir insonning o`z 
salomatligiga qanday darajada javobgarlik hissi borligiga bevosita bog`liqdir. 

---

273 
Stomatologik salomatlik inson organizmining umumiy ahvolidan uning 
tartibi va odatlari bilan bog`liq bo`lish bilan birgalikda atrof muxitning ekologik 
holati bilan ham chambarchas bog`liqdir.
Aholiga stomatologik kasalliklar profilaktikasida eng muhim o`rinni og`iz 
bo`shlig`i gigenasiga muntazam rioya qilish ekanligini ishonchli ravishda 
anglatmoq zarur.