Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati: 
1.E.G’oziyev “Yosh davrlari psixologiyasi” 

---

Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари 
371 
2.Jaloliddin Rumiy “Qalb ko’zingni och”
3.”Bolalarimiz bamisoli javhar, lekin biz temirchimiz”kitobi 
4. “Yoshlarning innovatsion faolligini oshirish, ma’naviyatni yuksaltirish va ilm-
fan sohasidagi yutuqlari mavzusidagi Respublika ko’p tarmoqli, ilmiy-amaliy 
konferensiya materiallar to’plami” jurnali 2020 yil 31 avgust 3-son 
TALABALAR O’QUV FAOLIYATINING XUSUSIYATLARI

Nabiyeva Odina Rafikjonovna
Namangan Davlat Universiteti tayanch doktoranti 
 
Kalit so’zlar: Talabalar - moddiy va ma`naviy ishlab chiqarishda ijtimoiy hayotga va 
mutaxassislikka oid rollarni muayyan qoida va maxsus dastur asosida bajarishga 
tayyorlanayotgan ijtimoiy guruh 
Ta’lim-maxsus tayyorlangan mutaxassislar yordamida bilim berish va ulardagi 
ko’nikma hamda malakalarni shakllantirish jarayoni
Bilim-o’quvchilar ongida muayyan tartibda mustaxkamlangan ma’lumotlar, ilmiy 
nazaryalar, qonunlar, tushunchalardir. 
 
Hozirgi eng dolzarb muammolardan biri oliy o’quv yurtlaridagi ta`lim-tarbiya ishlari 
samaradorligini keskin oshirishdan iboratdir. CHunki respublikamizning rivoji, ravnaqi 
va istiqboli ko’proq oliy maktab tayyorlayotgan mutaxassislarning mahoratiga 
bog’liqdir. SHuning uchun o’qitishning yangi ilg’or, faol usullarini qo’llash, oqilona 
vositalardan foydalanish maqsadga muvofiqdir.
Talabalar o’quv faoliyati muvaffaqiyatining muhim sharti oliy o’quv yurtidagi ta`lim 
jarayonining o’ziga xos xususiyatlarini o’rganish, diskomfort tuyg’usini bartaraf qilish, 
mikromuhitda yuz beradigan ziddiyatlarning oldini olishdan iboratdir. 
Odatda quyi kurslardagi talabalar o’quv faoliyatini mumkin qadar to’laroq 
tasavvur etishga harakat qiladilar, lekin uni boshqarish to’g’risida yetarli ma`lumotga 
ega bo’lmaydilar. Ko’pincha ular o’quv faoliyatini boshqarish deganda, o’quv 
materiallari o’zlashtirilishini rejalashtirish, nazorat qilish, baholash kabilarni 
tushunadilar. Talabalar o’rtasida o’tkazilgan so’rovnoma savollariga bergan javoblardan 
ma`lum bo’lishicha, ularda o’quv faoliyati tizimini tasavvur etishdan tashqari, uni 
boshqarishning ayrim imkoniyatlari yuzasidan muayyan bilimlar ham bo’ladi. Tajribada 
ishtirok qilgan 730 nafar sinaluvchilarning 15 foizi shaxsiy faoliyatni boshqarish 
deganda o’zlashtirilayotgan o’quv materiallarini ko’p marta takrorlash jarayonini 
tushunadilar, uning bosh maqsadi matnning mohiyatini aniq anglashdan iborat deb 
biladilar. Masalan, «Materiallarni o’zlashtirish uchun ularni o’qiyman, takrorlayman, 
lekin hech qachon uni o’zlashtirish maqsadida oqilona yo’l, usul yoki vositalarni qidirib 
o’tirmayman...» Talabaning bu mulohazasi ana shu toifadagi barcha tengdoshlariga ham 
xosdir. 
Ayrim talabalar o’z javoblarida biror xususiyatga ega bo’lgan materiallarni 
o’zlashtirishning usullarini ham yozganlar. Quyi kurs javoblaridan biri «Men avval 
o’quv materialini qismlarga ajrataman, so’ng ular o’rtasida mantiqiy uyg’unlikni 

---