Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари

Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари 
335 
Tabiiyki, o’qituvchi dars davonida o’zlashtirmaslik sabablarin topib uni bartaraf 
qilinsa o’quvchi o’zlashtiraveradi. O’zlashtirmaydigan o’quvchi yo’q, o’zlashtirgiza 
olmaydigan o’qituvchi bor. 
Pedogogik muloqotning munosib yechimini tanlash bir necha bosqishlarni o’z 
ichiga oladi: 
1. 
Sinf o’quvchilari bilan bo’ladigan muloqotning munosib yechimini tanlash 
pedogog tomonidan modellashtirish; 
2. 
O’zaro xarakatni boshlanish davrida bevosita muloqotni tashkil qilishi; 
3. 
Pedogogik jarayon davomida muloqotni bosharish; 
4. 
Amalga oshirilgan mulloqot tizimi taxlili va uning kelgusu faoliyati uchun 
modellashtirish. 
Yuqqorida sanab o’tilgan pedogogik muloqotda stil tanlash pedogogik 
munosabatklarda o’qituvchi va o’quvchi o’rtasidagi to’siqlarni yetarli bartaraf qila 
olmaydi deb xisoblaymiz. Shuningdek mazkur mazuga tegishli ya’ni psixologik 
to’siqlarni bartaraf qilishga doir boshqa tadqiqotlarni xam uchratmadik. 
Bizningcha pedogogik munosabatlarda o’qituvchi va o’quvchi o’rtasidagi 
psixologik to’siqlardan biri o’qituvchi va o’quvchining ma’naviy extiyojlari bo’lmish 
o’zlashtirgizish va o’zlashtirib olishdir. 
Pedogogik munosabatlarni o’qituvchi va o’quvchi o’rtasidagi munosabatlarni 
psixoligik to’siqlar qancha tez bartaf qilinsa, maktablarda o’quv tarbiyaviy ishlar sifati 
shuncha tez yaxshilanadi.
 
ЎСМИР ЁШИДАГИ ПСИХОЛОГИК-ПЕДАГОГИК МУАММОЛАРНИ 
ҲАЛ ЭТИШДА ОТА-ОНАЛАР БИЛАН ПСИХОЛОГИК МАСЛАҲАТ ОЛИБ 
БОРИШ 
Саттарова Моҳира Мухиддиновна 
Чироқчи тумани 142-мактаб психологи 
Калит сўзлар: психологик маслаҳат, ўсмирнинг психологик ривожланиши, 
конфликт, ижтимоий хулқ, психологик тўсиқ, мулоқотнинг ижобий малакалари. 
Ўсмир ёшидаги фарзанди бор ота-оналар ва ўсмирларда психологик маслаҳатни 
талаб қилувчи қуйидаги муаммолар тез-тез вужудга келиб туради. 
1-вариант. Ота-оналар ва ўсмир ёшидаги болалар ўртасида турли саволлар 
бўйича доимий конфликтлар бўлиб туради. 
2-вариант. Қандайдир сабаб билан ўсмирлар таълим олишни хоҳламайди, ўзини 
сурбетларча тутади, уйда ўз вазифаларини виждонан бажармайди, ота-онасига 
берган ваъдаларини бажармайди ва ҳ.к. 
3-вариант. Ота-оналарга ўсмир фарзанди ниманидир яшираётгандек кўринади. 
Шунингдек, ота-оналар фарзанди вақтини одатда уйдан ташқарида 
ўтказаётганини, улар билан мулоқотдан қочаётганлигини сезадилар. 
4-вариант. Ота-оналар нуқтаи назарида ўсмир ҳеч қандай жиддий ишлар билан 
қизиқмайди ва ўзининг ривожланиши устида ишламайди. 

---