Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари

Бола шахсида салбий ўзгаришларни келтириб чиқарувчи ташқи таъсирларнинг психологик-педагогик асослари 
234 
Maktabgacha yosh davridagi ehtiyojlar, his-tuyg‘ular, sabablar, maqsadlarni 
tarbiyalash va rivojlantirish shu darajaga yetadiki, u bolaga maktabdagi muntazam 
o‘qishga o‘tish imkonini beradi. 
Tarbiyachi tarbiyalanuvchida kuchli faoliyat ehtiyojini uyg‘otib, yangi hulk-atvor 
sifatlarini shakllantirishga yordam bergandagina kutilgan natijalarga erishadi. 
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1. Юлдашева Д.М. Использование зоонимов в колыбельной песне-«алла», как 
аспект этнолингвистики. Актуальные проблемы гуманитарных и естественных 
наук. Научный журнал. Москва, 1-2 февраля, 2013г., с.83-84. 
2. G`oziyev E.G`.Ontogenez psixologiyasi,T.: 2010 yil. 
3. Daniyarov B.X., Vahobova F.N., Ahmedov F.H., Habixanova Sh.B. Oilaviy 
hayot maktabi. -T.: 2010. 
 
 
INKYLUZIV TA`LIMNING NAZARIY VA AMALIY MASALALARI 
 
Nishonova Zarina 
Samarqand viloyati Oqdaryo tumani 44-maktab psixologi 
 
Inklyuziv ta`lim barcha o`quvchilar uchun maxsus ta`lim ehtiyojlari va individual 
imkoniyatlarning farqliligni inobatga olgan holda ta`lim muassasalarida ilm olishda teng 
huquqlilikni ta`minlashdir 
Ta`kidlab o`tish joizki avval, O`zbekistonning umumta`lim maktablari va bolalar 
bog`chalarida bo`ladigan o`quv jarayoniga alohida ehtiyojli bolalar an`anaviy usulda 
jalb qilinar edi. Shu paytga qadar ta`lim berish hamda tarbiya usulublari inklyuziv 
pedagogic uslublarga asoslanmagan edi. Natijada esa, alohida ehtiyojli bolalar egallagan 
bilim, ko`nikma va malakalar ularning ehtiyojiga to`laqonli javob bermay, 
imkoniyatlarini to`liq namoyon etishiga to`sqinlik qilar edi. Inklyuziv ta`lim esa, barcha 
bolalarning imkoniyatlaridan qat`iy nazar, ayniqsa, imkoniyati cheklangan alohida 
ehtiyojli bolalarning o`z tengdoshlari qatoriga ta`lim olish imkoniyatlarini ta`minlashga 
yo`naltirilgan. Inklyuziv ta`lim tamoyillariga asosan, hamma bola ta`lim olish huquqiga 
ega, shunga binoan, u kerakli bilim olish uchun qo`llab-quvvatlanishi hamda bunga 
tegishli shart-sharoit yaratib berilishi shart. Ta`lim sohasida alohida ehtiyojga ega 
shaxslar oddiy maktablarda o`qishlari kerak. Buning uchun oddiy umumta`lim 
maktablarida ularning ehtiyojlarini qondirish maqsadida, ta`lim olishga yo`naltirilgan 
maxsus pedagogic uslublar ishlab chiqilib, ular yordamida bilim olishga sharoit 
yaratishlari zarur va kerakdir. 
So‘zining davomida shuni xam aytishimiz mumkunki inklyuziv ta’lim olish 
huquqini kafolatlash uchun maktab-internatlarda yashayotgan va ta’lim olayotgan 
bolalarda deinstitutsionalizatsiya jarayonini amalga oshirish kerakligini ta’kidlaydi. Shu 
munosobat bilan barcha darajadagi mutasaddi tashkilotlar ushbu guruh tarkibidagi