Bog‘dorchilik o‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan kasb-hunar kollejlari o‘quvchilari uchun o‘quv qo‘llanma sifatida tavsiya etilgan «O‘zbekiston faylasuflari milliy jamiyati»

Olcha va gilos. Olcha senta-brda qayta ishlash va ho‘lligida yeyish­ uchun juda yaxshi pish-ganida yoki obdan maza kir-ganida teriladi. Pishib yetilgan olchalarning rangi to‘q qoramtir bo‘ladi. Uzoq joylarga yubori­ ladigan olchalarni dumbulroq, ya’ni eti hali qattiqroq vaqtida terish kerak.

Giloslar daraxt ustida to‘la pishganidagina chiroyli rangga kiradi va juda mazali bo‘ladi. O‘zbekiston sharoitida olchalarni

32-rasm. Shaftoli.

«Farxod» navi.

33-rasm. Gilos.

«Bahor» navi.

34-rasm. Olxo‘ri.

«Ispolinskaya» navi.

113

15-maydan to 15-avgustgacha, giloslarni esa 1-iyundan­ 10-iyul-gacha terish tavsiya etiladi.


Olxo‘ri. Uzoq joylarga yuboriladigan olxo‘rilarni tola yetilib pishishidan bir hafta ilgari uzish kerak. Bu olxo‘rilar hali o‘ziga xos rangga kirmagan va eti hali qattiq bo‘lishiga qa-ramasdan, mazasi ancha shirin va odatdagicha o‘ziga xos kat-talikda bo‘ladi. Olxo‘rilarni o‘z joyida iste’mol qilish va quri­ tish uchun uni to‘la pishirib uzish kerak. Murabbo pishirish uchun olxo‘rilar sal yashilroq­ vaqtida teriladi. Olxo‘rilarni 5-iyundan 20-sentabrgacha terish eng yaxshi muddat hisob-lanadi.


Uzum. Uzum pisha boshlaganida rangi o‘zgara boshlaydi. Oq uzumlarning rangi to‘q yashildan avval och yashilga, ke­ yinchalik esa och sariq va qahrabo rangiga o‘tadi. Qora uzum-lar avval pushti qizil, keyinchalik ko‘k rangga kiradi. Pishgan uzumlar naviga qarab pushti, binafsha va boshqa xil ranglarda ham bo‘lishi mumkin. pisha boshlaganida ancha yumshaydi va shirasi ortadi. Uzum uzilgandan­ keyin ham uning shirasi orta boradi. Bu hol undagi shakarning ko‘payishidan emas, balki uzumdagi suvning bug‘lanishi natijasida bo‘ladi. Uzoq joylar-ga yuboriladigan uzumning shirasi, ya’ni shakari 16–18 foiz-ga yetganida uzish kerak. Vino tayyorlash uchun uzumlarni 20-avgustdan 15-sentabrgacha uzish tavsiya etiladi.

114