Bob. Iqtisodiyotning siklliligi va makroiqtisodiy beqarorlik

Asosiy tayanch tushunchalar: 
 
Iqtisodiy inqiroz – ishlab chiqarish hajmining keskin tushib ketishi. 
Iqtisodiy sikl – ishlab chiqarishning bir iqtisodiy inqirozdan ikkinchisi 
boshlangunga qadar takrorlanib turadigan to‘lqinsimon harakati. 
Turg‘unlik (depressiya) – ishlab chiqarishning bir joyda depsinib turishini 
anglatuvchi hamda iqtisodiy faollik jonlanishi uchun shart-sharoitlarning vujudga 
kelishiga imkon yaratiluvchi iqtisodiy sikl fazasi. 
Jonlanish – iqtisodiy siklning ishlab chiqarishning barqaror kengayib 
borishiga o‘tishini tavsiflovchi fazasi. 
YUksalish – iqtisodiy siklning iqtisodiyotda to‘liq bandlikka erishilishi, ishlab 
chiqarishning inqirozdan oldingi darajadan ham ortib ketishi va to‘lovga layoqatli 
talabning kengayib borishini tavsiflovchi fazasi. 
Tarkibiy inqirozlar – iqtisodiyotning ayrim tarmoqlari va sohalari 
rivojlanishi o‘rtasidagi chuqur nomutanosibliklarni ifodalovchi iqtisodiy holat. 

---

420 
Agrar inqirozlar – qishloq xo‘jaligida ro‘y beradigan iqtisodiy inqirozlar 
bo‘lib, siklli tavsifga ega bo‘lmaydi va sanoat sikllariga qaraganda ancha uzoq 
davr davom etadi. 
Takrorlash uchun savol va topshiriqlar: 
1. 
Makroiqtisodiy barqarorlik nima? Unga erishish yo‘llari qanday?
2. 
Iqtisodiy inqirozlar mohiyati nimada ifodalanadi? 
3. 
Iqtisodiy sikl bo‘yicha qanday nazariyalar mavjud? Eksternal va internal 
nazariyalarning farqi nimada? 
4. 
Iqtisodiy siklning ta'rifini bering va uning har bir fazasining o‘ziga xos 
belgilarini ko‘rsating. 
5. 
Iqtisodiy sikl asosiy turlariga tavsif bering va muhim belgilarini ko‘rsating. 
6. 
Iqtisodiy siklning oqibatlarini baholang. 
7. 
Inqirozlarni umumiy jihatlariga ko‘ra qanday guruhlarga ajratish mumkin? 
8. 
Tarkibiy inqirozlarni tushuntiring. Siklli tebranishlar vujudga kelishining 
sabablarini ko‘rsating. 
9. 
Agrar inqirozlarning xususiyatlarini bayon qiling. 
10. Ortiqcha va taqchil ishlab chiqarish inqirozlarining kelib chiqish 
sabablarini ko‘rsating va o‘zaro taqqoslang. Ushbu inqirozlarni bartaraf etish 
chora-tadbirlaridagi farqlarni bayon eting. 
11. 2008 yilda boshlangan jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi vujudga 
kelishining asosiy sabablarini tushuntirib bering. 
12. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozining mazmuni va ko‘lamlari to‘g‘risida 
jahonning etakchi ekspert va tahlil markazlari tomonidan qanday xulosalar 
chiqarildi? 
13. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozining rivojlangan mamlakatlarga ta'sir 
yo‘nalishlari va darajasini tavsiflang. 
14. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozining O‘zbekiston iqtisodiyotiga ta'siri 
nimalarda namoyon bo‘ldi? Uning ta'sir oqibatlarini yumshatuvchi omillarni 
izohlab bering.