Биткоин, токен ва блокчейнлар Улардан қандай фойдаланиш мумкин?

Блокчейн нима? 
«Блокчейн — маълумотларни сақлаш учун тақсимланган реестр...» — бу изоҳни бир неча 
марта эшитган, бироқ ҳеч нарсани тушунмаган бўлишингиз мумкин. 
Блокчейн — бир-бири билан интернет орқали боғланган кўплаб компьютерларда бир 
вақтнинг ўзида сақланувчи маълумотлар базаси. Унинг нега кераклигини мисол ёрдамида 
тушунтириш осонроқ. 
Бразилиядаги холангизга банк жўнатмалари орқали 100 рубль юбордингиз деб тасаввур 
қилинг. Жўнатма шаклини тўлдирганингиздан сўнг банк ходими шахсий ҳисобингиздан 
пулни ечиб олиб, уни халқаро ўтказмалар учун банкнинг ягона ҳисобига ўтказади. 
Шундан сўнг бошқа ходим бу пулларни агент банкнинг ҳисобига ўтказади, у эса, ўз 
навбатида, пулларни Бразилияга ўтказади. У ерда ўтказмангиз айнан шу тахлит 
холангизнинг шахсий ҳисобига тушади. Жўнатма давомида ҳеч ким хатога йўл қўймаган 
бўлса, уч кун ўтиб холангиз 97 рублни олади (барча банкларнинг комиссионлари 
олингандан сўнг). Бироқ энг қўрқинчлиси, шу уч кун ичида на сиз ва на сизнинг холангиз, 
қолаверса, банкирлардан ҳеч бири айни вақтда пулларингиз қаерда эканлиги ва уларнинг 
ҳисобини ким юритаётганлигини билмайди. Сервернинг кутилмаганда бузилиб қолиши, 
банк ходимининг инсофсизлиги ёки хакерлик ҳужуми узоқ суриштирувларнинг 
бошланишига сабаб бўлиши мумкин. Ахир бу каби ҳодисалар ҳисобингиздаги пуллар 
билан ҳам содир бўлиши мумкин. Демак, сиз ҳар куни тизимга умид қиласиз ва 
банкингизга ишонасиз, бу эса катта муаммо. 
Ҳозирда блокчейнлар асосан криптовалюта жўнатмалари учун фойдаланилмоқда. Бироқ у 
турли ташкилотларнинг турли мақсадлари учун ҳам фаол жорий этилмоқда. 
Блокчейннинг афзаллиги нимада? 
Блокчейннинг афзаллиги унинг шаффоф, тезкор, соддалиги ва қийматида. Сиз 
криптовалюта ёки бирор маълумотни блокчейн орқали жўнатган бўлсангиз, бундай 
жўнатма ҳақида маълумотни ўзгартириш ёки қалбакилаштиришнинг имкони йўқ. Чунки у 
бутун дунё бўйича юз минглаб компьютерлар томонидан тасдиқланади. Айнан ушбу 
компьютерларда ушбу маълумотнинг кўплаб нусхалари сақланади — улар билан исталган 
фойдаланувчи исталган вақтда танишиши мумкин. Жўнатма жараёни бор-йўғи бир неча 
дақиқа вақт олади ва банк жўнатмасидан бир неча ўн марта арзондир. Агар сиз пуллар ёки 
маълумотни блокчейнда сақласангиз ушбу қайдлар ҳеч қачон йўқолиб кетмайди ёки 
сохталаштирилмайди. Бозорнинг исталган иштирокчиси исталган дақиқада молиявий 
аҳволингизга ишонч ҳосил қилиши мумкин. Ҳеч қандай учинчи томон ёки воситачи 
иштирокисиз, тўлиқ шаффофлик ва ҳисоблар аниқлигининг математик кафолати.