Bitiruv malakaviy

5320400 “Kimyoviy texnalogiya”

Лист

BMI Ashurov Abdunabi

Izm Лист Hujjat №

Imzo Sana


hosil qiladi. Kadmiy H SO da, ayniqsa, HNO, da erib, tegishli tuzlar beradi.

2

4

Ishqorlarda erimaydi. Kadmiy kislorod, oltingugurt, galogenlar va boshqa bilan
reaksiyaga kirishadi. Kadmiyning tuzlari, suv va kislotalarda eriydigan birikmalari
zaharli. Kadmiy mis, rux, qoʻrgʻoshin rudalarini qayta ishlashdagi chiqindilardan
ajratib olinadi. Yadro reaktorlarida, ishqorli akkumulyatorlarda, maxsus qotishmalar

tayyorlashda,

boʻyoq

olishda,

temirni

kadmiylashda

ishlatiladi

Ishlatilishi. Tuzlari rux tuzlariga o'xshash. Metall kadmiy past haroratda
suyuqlanadigan qotishmalar tayyorlashda, Veston normal elementi hosil qilishda
ishlatiladi. Temirning sirti kadmiy bilan qoplansa temir zanglamaydi.
1.3. Kadmiy birikmalari:

Kislorod bilan ikki xil birikma hosil qiladi. CdO va CdO,. Bulardan CdO ning
amaliy ahamiyati bor. CdO-qo‘ng‘ir jigar rangli, lekin havoda C 0 2 ni yutib
oqarib qoladi. CdO suvda oz eriydigan asoslar jumlasiga kiradi. Agar vodorod

atmosferasida
CdO + H₂

qizdirilsa

CdO

dan

metall

kadmiy

hosil

bo‘ladi:

= Cd + H₂0

Cd(OH) —kadmiy gidroksid, oq kristall modda, qizdirilsa suvini yo‘qotib CdO

2

ga aylanadi.

Rux gidroksidga o'xshash ammiak eritmasida eriydi:
= [Cd(NH₃)₄] (OH) + 4H 0

Cd(OH) + 4NH OH

2

4

2

2

Agar kadmiy gidroksidga kislotalar (HF, HCI, HBr, HI) ta’sir ettirilsa, CdF2,

CdCl2, CdBr2 va C dl2 olinadi. Ular suvda yaxshi eriydigan moddalar. Cdl2

fotografiyada

ishlatiladi.

CdS—kadmiy sulfid. Yomon eriydigan tuz hisoblanadi. CdS sariq bo‘yoq va