|
5320400 “Kimyoviy texnalogiya”
Лист
BMI Ashurov Abdunabi
Izm Лист Hujjat №
Imzo Sana
bo’limiga yuboriladi u chiqindilar esa maxsus sulfat qolgani rux zavodi bo’lmasiga
yuboriladi
5320400 “Kimyoviy texnalogiya”
Лист
BMI Ashurov Abdunabi
Izm Лист Hujjat №
Imzo Sana
Hisob qismi
5320400 «Kimyoviy texnologiya» BMI.2020
Texnologik jarayon xisobi
o’lch Varoq
№ hujjat
Imzo
Sana
Tayyorladi
Rahbar
Ashurov A.
Adabiyot
Varoq
Varoqlar
Maslahatchi
Nazoratchi
5320400 “Kimyoviy texnalogiya”
Лист
39 - 16 KT
BMI Ashurov Abdunabi
KIazfm. mЛudиirсiт MaHmuajtjqautlo№v N
Imzo Sana
Jarayonning metallurgiya hisobini olib borish, moddiy balans tuzish, konstruktiv
hisob-kitobni amalga oshirish va shlakni tanlab eritmaga o'tkazish jarayonining
asosiy jihozlarini tanlash.
SHlak tarkibi% ZnO 64.0; ZnSO 11.4; ZnS 1.5; PbO 2.0; PbSO 1.6; CuO 2.2;
4
4
CdO 0,4; Fe O 0.8; Fe O 8.6; CaSO 0.6; SiO 5.9; Boshqa qo’shimchalari 1.6
3
4
2
3
4
2
Unumdorlik 400 t/sut
3.1. Moddiy balans xisobi
SHlakni tanlab eritmaga o'tkazishda rux qoldiqlari va qoldiqlarning chiqishini
hamda tarkibini hisoblab chiqamiz. SHlakni tanlab eritmaga o'tkazishda
quyidagilarni qabul qilamiz:
Ruh ZnO va ZnSO ko’rinishida butunlay eriydi,
4
Ruh ZnS ko’rinishida kekda qoladi,
Misning yarmi eriydi yarmi kekda qoladi,
Kadmiy butunlay eriydi,
PbO butunlay sulfatlanadi,
Fe O va Fe O kekda qoladi.
3
4
2
3
Ruh kekining rasional va kimyoviy tarkibi 6-jadvalga qo’yiladi.
Ruh kekining rasional va kimyoviy tarkibi, kg
5320400 “Kimyoviy texnalogiya”
Лист
BMI Ashurov Abdunabi
Izm Лист Hujjat №
Imzo Sana
birikmalar jami
Shu jumladan
Keklari tarkibida 35% namlik bor deb qabul qilamiz, yoki
24,42*35/65=13,15 kg H O
2
Nam keklarning miqdori:
24,42+13,15=37,57
SHlakdagi ruh miqdori
51,42 kg ZnO ko’rinishida
4,62 kg ZnSO ko’rinishida
4
1,0 kg ZnS ko’rinishida
Jami 57,04 kg
SHlakni tanlab eritmaga o'tkazishda 1,0 kg ruh (1,8) erimaydi.
Erigan ruh miqdori:
100-1,8=98,2%
Faraz qilaylik, katod cho’kmalarini qayta ishlash jarayonida parchalanib ketgan ruh
tanlab eritmaga o'tkazish jarayoniga qaytadi va keyin 1,5% qaytarib bo'lmaydigan
yo'qotishlar ulushi deb olish mumkin.
Ruhning metallga o’tishi
98,2 - 1,5=96,7%
Rux katodidan 4% drossga o‘tadi va 4% rux changi ishlab chiqarishga sarflanadi
deb qabul qilamiz.
5320400 “Kimyoviy texnalogiya”
Лист
BMI Ashurov Abdunabi
Izm Лист Hujjat №
Imzo Sana
Bir sutkada xosil bo‘ladigan katodli ruxning miqdorini xisoblaymiz:
400*0,967*0,5704=220 t
Katodli rux chiqishi:
220*100/92 = 239 t
Rux kekining sutkali miqdorini quyidagicha aniqlaymiz:
100 kg shlakdan 24,42 kg kek olinadi
400000 kg shlakdan x kg kek olinadi
Keklarda namlik 35% bo‘lsa
97,67*35/65=52,6 t
Nam keklarning sutkali olinishi:
97,68+52,06=150,28 t
Elektrolizga etkazib berilgan neytral eritmani hisoblash uchun eritmaning katod
litriga biriktirilgan sink miqdorini belgilash kerak.
Biz neytral eritmada 150 g / l Zn, chiqindi elektrolitda 45 g / l Zn va 158 g / l H SO
2
4
bor deb hisoblaymiz.
Bu xolda eritmaning xar bir litrida katodda cho‘kadi:
150-45=105 g Zn
SHuning uchun xar sutkada elektrolit vannadan
239*103/105=22,76,19 m
CHunki eritma zichligi 200
2276,19*1380=3141142 kg neytral eritma tashkil qiladi.
3
neytral eritma o‘tkazib turish kerak.
o
S da 1380 kg/m ga teng, shuning uchun:
3
5320400 “Kimyoviy texnalogiya”
BMI Ashurov Abdunabi
Лист
Izm Лист Hujjat №
Imzo Sana
Kuydirilgan konsentratda tanlab eritmaga o'tkazish va elektroliz qilish jarayonida
oltingugurt kislotasi yo'qotilishini qoplash uchun ma'lum miqdorda sulfat
oltingugurt shlakda qoldiriladi. Shlakdagi sulfat oltingugurt miqdori:
11,4*32/161,38=2,26 kg ZnSO ko’rinishida
4
sulfat oltingugurt sarfi kg
Kekda sulfatlashtirish uchun
PbO PbSO ko’rinishida:
4
2,0*32/223,2=0,29
Su ni 0,74 kg eritish uchun:
0,88*32/63,55=0,44
CdO ni 0,4 kg eritish uchun:
0,4*32/128,4=0,1
ZnSO ko’rinishidagi ruhda 1,5% yo’qotishda
4
57,04*0,015*32/65,38=0,42
Jami 1,25kg
Jarayonga 2,26 kg SSO kiritilgani uchun 1,25 kg sarflanganda sulfat kislota
4
qo‘shish talab etilmaydi.
Mis–kadmiy keklar miqdori va tarkibini xisoblaymiz. Bir sutka davomida eritmaga
400*0,0088=3,52 t Cu
400*0,0035=1,4 t Cd
Eritmalarni tozalash quyidagicha olib boriladi:
CuSO +Zn=ZnSO +Cu
4
4
CdSO +Zn=ZnSO +Cd
4
4
5320400 “Kimyoviy texnalogiya”
Лист
BMI Ashurov Abdunabi
Izm Лист Hujjat №
Imzo Sana
Rux changining nazariy sarfi quyidagicha:
Misni cho‘ktirish uchun 3,52*65,4/63,6=3,62 kg
Kadmiyni cho‘ktirish uchun 1,4*65,4/112,4=0,81 kg
Jami 4,43 t
Amalda bu maqsadga 4% katodli rux sarflanadi6
239*0,04=9,56 t
CHunki rux changining sarfi nazariy kerak bo‘ladigan miqdordan ikki baravar ko‘p
bo‘ladi.
Ortiqcha chang miqdori
9,56-4,43=5,13 t
Mis-kadmiy keklariga o‘tadi.Keklarda Cu+Cd+Zn lar yig‘indisi 60% ni tashkil
etadi.
Umumiy mis-kadmiy keklariga
Zn 5,13
Cu 3,52
Cd 1,4 o‘tadi.
Jami 10,05 t.
Umumiy sutkasiga mis-kadmiy keklari
10,05*100/60=16,75 t xosil bo‘ladi.
Mis-kadmiy keklarida 30% namlik bor deb qabul qilamiz, yoki:
16,75*30/70=7,18 t
Neytral eritma miqdoridan 2% suv bug‘lanadi deb qabul qilamiz, yoki:
3141,14*0,02=62,82 t
5320400 “Kimyoviy texnalogiya”
Лист
BMI Ashurov Abdunabi
Izm Лист Hujjat №
Imzo Sana
Suvning umumiy sarfi, t:
Rux keklarida 52,6
Mis-kadmiy keklarida 7,18
Bug‘lanishga 62,82
Jami 122,6
Ishlatib bo‘lingan elektrolit miqdorini xisoblaymiz.
CHo‘ktirilgan 105 kg ruxning xar bir litridan. Bundan tashqari anoddan kislorod
ajralib chiqadi:
H O+ZnSO =Zn+H SO +0,5O
2
2
4
2
4
Nisbatlardan miqdorni xisoblash mumkin:
65,38 kg Zn ga 16 kg O ajralib chiqadi
2
239000 kg Zn ga x kg O2
x=239000*16/65,4=58489 kg yoki 58,49 t
Sutkali ishlatib bo‘lingan elektrolit miqdori:
31,41,14-(58,49+239) =2843,65 t
Natijalarni umumiy 2-jadvalga joylashtiramiz
SHlakni tanlab eritmaga o‘tkazish moddiy balansi jadvali
Kirim
t
%
CHiqim
t
%
Kuydirilgan
konsentrati
Ishlatib bo‘lingan 28,43
rux 400
11,84
Neytral eritma
Nam rux keki
Nam
keklari
3141.14 92,9
150,28 8
mis-kadmiy 23,93 4,45
84,18
0,28
3,63
0,07
elektrolit
9,56
122,6
2,36
62,82
0,71
1,86
Rux changi
Keklarni
uchun suv
Balanssiz
Jami
yuvish
3378,17 100
Jami
33,78
100
Do'stlaringiz bilan baham: |
