Битираётган мутахассисларни тайёрлашнинг сифатига қўйиладиган талабларнинг кескин ошиб кетгани, мураккаб масалаларни ечишга фанлараро ёндашувнинг зарурияти

Ishchi stansiyalardan iborat komplekslar
. Oxirigi yillarda shaxsiy 
kompyuterlarni va ishchi stansiyalarni o‘zaro bog‘lab ishlatish amaliyoti 
keng qo‘llanilmoqda. Kompyuterlardan iborat bunday komplekslar – ishchi 
stansiyalardan iborat klasterlar 
(Clusters Of Workstations, COW)
 
yoki 
oddiy qilib 
«klasterlar»
deb atalmoqda. Klasterlar - yuqori tezlikda 
ishlovchi tarmoqlar yordamida o‘zaro bog‘langan shaxsiy kompyuterlar 
yoki ishchi stansiyalardan iborat bo‘ladi. Klasterlar - ularning tarkibiga 
kirgan kompyuterlarning resurslarini yagona masalani echish uchun 
yo‘naltira oladigan maxsus dasturiy vositalar bilan ta’minlangan bo‘ladi. 
Ko‘p hollarda klasterlarning tarkibi odatdagi shaxsiy kompyuterlardan 
iborat bo‘ladi. Yuqori tezliklarda ishlovchi tarmoq ulanishlari esa, standart 
tarmoq platalari yordamida tashkil qilinishi mumkin. Klasterlar - ularni 
masshtablashning qulayligi bilan ajralib turadi. Har qanday klaster 
tarkibidagi kompyuterlarning sonini osonlik bilan oshirish yoki 
kamaytirish mumkin. Xozirda veb-serverlar ham klasterlar ko‘rinishida 

---

20 
tashkil qilinmoqda. Bunday klasterlar – serverli fermalar (
server farms
) 
deb ataladi.
Meynfremlar. 
Meynfremlar
 
deganda 60-yillarda ishlab chiqarilgan 
kompyuterlarni eslatuvchi, katta-katta xonalarni egallaydigan katta 
o‘lchamlarga ega bo‘lgan kompyuterlar tushuniladi (1.10-rasm). 
1.10-rasm. Meynfremlar. 
Bunday 
kompyuterlarning 
unumdorligi 
tezkor 
serverlarning 
unumdorligidan uncha katta emas, ammo ularda ma’lumotlarni 
kompyuterga kiritish-chiqarish jarayonlari juda katta tezliklarda amalga 
oshirilishi mumkin. Ular juda katta-katta terabaytlarda (1 terabayt = 10
12
bayt) 
o‘lchanadigan diskli xotiralarga egadir. Shuning uchun 
meynfreymlardan 
Internet 
serverlari 
sifatida 
foydalanilmoqda. 
Meynfremlarga o‘xshash bo‘lgan kompyuterlarning yana bir xili, bu – 
superkompyuterlardir
 
(1.11-rasm).

---

21 
1.11-rasm. Superkompyuter. 
Superkompyuterlar protsessorlarining unumdorligi ancha katta bo‘lib, 
ularda bir necha o‘n gigabaytlarga ega tezkor xotira modullari, yuqori 
tezliklarda ishlovchi disklar va tarmoq interfeyslari o‘rnatilgandir. 
Superkompyuterlardan murakkab bo‘lgan hisoblashlar talab qilinadigan, 
ilmiy va texnik masalalarni echishda foydalanilmoqda. Ular yordamida – 
to‘qnashuvchi galaktikalarni modellashtirish, yangi dori vositalarini sintez 
qilish, yangi loyihalanayotgan uchish apparatlari atrofidagi havo oqimini 
modellashtirish kabi masalalar echilmoqda.

---

22