Birin ch I b o‘ L i m texnologik parametrlarni nazorat qilish usullari va vositalari

3.2-§. SUYUQLIKLI BOSIM O‘LCHASH ASBOBLARI
Suyuqlikli bosim o‘lchash asboblarning ishlash

prinsipi o‘lchanayotgan bosimning suyuqlik ustunining gidrostatik bosimi bilan muvozanatlashishiga asoslangan.
Asboblar	turli		ish	suyuqliklari,	ko‘pincha	simob,
transformator moyi, suv va spirt bilan to‘ldiriladi.
Asboblarda tutash idishlar prinsipi qo‘llanadi. Ularda ish suyuqligi sathlari ular ustidagi bosim teng bo‘lganda mos tushadi, bosim teng bo‘lmaganda esa, suyuqlik sathi shunday xolatni egallaydiki, bir idishdagi ortiqcha bosim boshqa

idishdagi suyuqlikning ortiqcha ustunining gidrostatik bosim
bilan muvozanatlashtiriladi. Ko‘pgina suyuqlikli manometrlar


ish suyuqligining ko‘rinadigan sathiga ega. O‘sha sath bo‘yicha ko‘rsatishlarni
bevosita yozib olish mumkin. Shunday suyuqlikli asboblar guruhi borki, ularda ish
suyuqligining sathi bevosita ko‘rinib turmaydi. Sathning o‘zgarishi qalqovichning
siljishiga yoki boshqa qurilma tasniflarining o‘zgarishiga olib keladi. Bu tasniflar yo raqamli qurilmalar yordamida o‘lchanayotgan kattalikning bevosita ko‘rsatishini, yoki uning qiymatini o‘zgartirish va masofaga uzatishni ta’minlaydi.
Suyuqlikli asboblarning ba’zi turlarini ko‘rib chiqamiz.