Bir pallali yoki lolasimon o`simliklar sinfi-monocotyledonae yoki liliopsida



Download 1,54 Mb.
bet2/12
Sana12.07.2022
Hajmi1,54 Mb.
#781245
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
Azimova Xumora

II. Asosiy qism.
2.1. Bir urug’ pallalilar yoki lolasimonlar sinfi tavsifi
Bu sinfga A. L. Taxtadjyan (1987) ma`lumoti bo`yicha 104 oila, 3000 turkum va 63000 tur kiradi. Bular gulli o`simliklarning yaqin 25% tashkil etadi. Bu sinf urug` pallasining 1 ta bo`lishidan tashqari bir qancha o`ziga xos belgilarga ega. Ular quyidagilar:
1. Gulqo`rg`oni oddiy, ba`zan murakkab. Gullari asosan 3 a`zoli;
2. Bu sinfga mansub o`simliklarning asosiy ildizi barvaqt qurib ketadi va qo`shimcha ildiz sistemasini hosil qiladi. Bundan tashqari ildiz sistemasini popuk ildiz deb ataladi.
3. Poyaning ko`ndalang kesim yuzasida o`tkazuvchi tolali bog`lamlar tartibsiz joylashgan. Ular bir-biri bilan tutashgan, ya`ni yopiq tipda bo`ladi. Bog`lamlar orasida kambiy bo`lmaganligidan, poya ikkilamchi yo`g`onlashish hususiyatiga ega emas.
4. Barglari ko`pincha oddiy, chetki qirralari tekis, tasmasimon tuzilishga ega. Barg tomirlari parallel yoki yoysimon tomirlangan.
Yuqorida keltirib o`tilgan belgilar bir pallali o`simliklarning deyarli hammasi uchun xos. Hayotiy shakli o`tlar, ba`zan tropik mintaqalarda daraxtsimonlari (Dratsena, palma yukka, bambuk va boshqalar) ham o`sadi.
Bir pallali o`simliklar tur soni jixatidan kam bo`lsa ham individlar soni bo`yicha, ikki pallali o`simliklardan ustun turadi. Shuning uchun ham dasht zonalarida katta-katta landshaftlar hosil qiladi.
2. Bu sinf 4 ta sinfchaga bo`linadi:
1. Bulduruqo`tkabilar sinifchasi –Alismatidae.
2. Triuridkabilar sinfchasi- Triurididae.
3. Lolakabilar sinfchasi – Liliidae.
4. Palmakabilar sinfchasi- Aricidae.
1. Bulduruqkabilar sinfchasi. Bu sinfcha vakillari to`lig`icha suvda yashovchi yuksak guli o`simliklar hisoblanadi. Ular bir nechta qabila va oilalarga bo`linadi. Muhimlari quyidagilar:
1.Bulduruqnamolar qabilasi. Alismatalis.
Bu qabila 2 ta oilani o`z ichiga oladi. Shulardan biri haqida fikr yuritamiz.
1.Bulduruqdoshlar oilasi –Alismataceae.
Oila vakillarini ko`pchiligi ko`p yillik, ba`zan bir yillik o`t o`simliklardir. Barglari rozetka holda ildiz bo`g`zidan o`sib chiqadi. Gullari to`g`ri, ikki jinsli yoki bir jinsli, soyabon yoki qalqonsimon to`pgul hosil qiladi. Gulqo`rg`oni murakkab, kosacha va tojbarglardan tashkil topgan. Changchilari 3 ta yoki bir nechta, urug`chisi ham bir nechta mevabargchaning qo`shilishidan hosil bo`lgan. Mevasi pistacha, yong`oqcha yoki ko`sakcha.
Oilaning 11 ta turkum va 70 dan ortiq turi uchraydi. Shulardan biri Bulduruq (Alisma plantago agvatica) hisoblanadi. U ildizpoyali tugunaksimon, popuk ildizli o`simlik. Cho`l, adir va tog` zonasida, ariq, hovuz, ko`l va daryolar bo`yidagi botqoqlik va sernam joylarda o`sadi. Uchyaproqli nayzabarg (Sagittaria trifolia) ham ko`p yillik o`t o`simlik bo`lib, o`sish sharoiti yuqoridagi o`simlikka o`xshash.
Ahamiyati: Tuganak hosil qiluvchi vakillarining tuganagida kraxmal, oqsil, yog` va qand moddalari uchraydi. Tugunagini suvda ivitish yo`li bilan achchiq moddalari yo`qotilib, undan oziq-ovqat tayyorlash mumkin. Meditsinada dorilar ham tayyorlanadi.

Download 1,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish