“biotexnologiya asoslari”

3-rasm. Mikroorganizmlarni suyuqlikda o’stirishning texnologik chizmasi

1-ishlab chiqarish fermentyori; 2-muzlatgich; 3-saqlagich; 4- qizituvchi kolonka; 5-6, 25- nasoslar; 7inokulyantlarni uchun ozuqa muhiti payyorlash idishi; 8-aralashtirgich; 9-shnek; 10-avtomatik torozilar; 11-, 13-trubokonveyr; 12-bunker; 14-ozuqaning quruq elementlari pnevmotransporti sikloni; 15-bosh filtr; 16ko’piksizlantiruvchilarni saqlash sterillash idishi; 17, 20, 22, 23-alohida filtlar; 18-so’rib-ko’targich; 19-ekish uskunasi; 21-inokulyator; 24-chiquvchi havoni tozalash filtri; 26-sovutilgan kultural suyuqlikning issiqlik almashtiruvchisi.
Fårmåntyorlàr ko’pi bilàn 0,25 MPà bosim và stårilizàsiya vàqtidà 130-140⁰S hàroràtdà ishlàshgà mo’ljàllàngàn. Produsåntni fårmåntyordà o’stirish jàràyonidà àsåpitikà nuqtài nàzàridàn eng muhim bo’lgàn omil - fårmåntyor qismlàrini to’g’ri và o’z qoidàsigà binoàn åchib ulàshdir. Àgàrdà hàr bir qism fårmåntyorni ishlàtib bo’lgàndàn kåyin àlohidà yuvib, tozàlàb, yaõshi stårizizàsiya qilinmàsà ifloslànishning mànbàsi bo’lib qolishi mumkin.
o’stirish jàràyonidà fårmåntyordà hosil bo’làdigàn ko’pikkà và uni bàrtàràf qiluvchi moslàmàlàrgà hàm kàttà e’tibor bårish kåràk. Fårmånt sànoàtidà ishlàtilàdigàn bàrchà fårmåntlàr ko’pikni bàrtàràf qiluvchi moddàlàrni kirituvchi và ko’pik miqdorini nàzoràt qilib turuvchi àlohidà moslàmàlàr bilàn jihozlàngàn. Ko’pikni chiqàrib tàshlàsh màqsàdgà muvofiq emàs, chunki bundà hàvo tozàlovchi fil’trlàr nàmlànib qolishi và nàtijàdà uskunàning gårmåtikligi hàmdà stårilligi buzilishi mumkin.
Mikroorgànizmlàrni fårmåntyorlàrdà o’stirish jàràyonidà hosil bo’làyotgàn fårmåntlàrning to’plànishi, produsånt biomàssàsining holàti, muhit rN ko’rsàtkichi, oziqàni tàshkil qiluvchi bà’zi komponåntlàrning kàmàyishi và boshqà bir qànchà omillàr doim nàzoràt qilib borilishi lozim. o’stirish jàràyonining tugàllànishi bilàn kul’turàl suyuqlik ishlàb chiqàrishgà uzutilàdi yoki suyuqlik fàzàsini biomàssà và qàttiq fàzàdàn àjràtish bo’limigà uzàtilàdi. Bà’zi hollàrdà produsånt biomàssàsi hàr õil tozàlikdàgi fårmånt pråpàràtlàrini olish uchun mànbà bo’lib õizmàt qilàdi.