Биология кафедраси тўйчиева Зиёда Абдихолиқ қизи

Овқатга ишлатилганда заҳарли бўладиган игнатерилилар.
Игнатерилилардан денгиз типратикони ва голотурия истемол қилинади. Голотурия (Golothurioidea) ёки денгиз бодринги бошқа игнатерилилардан танасининг узунчоқлиги билан фарқланади. Голотуриянинг узунлиги 10-40 см, қувурсимон голотурия Holothurioidea tubulosa узунлиги 33 см атрофида, қўнғир қизил ёки қўнғир бинафша рангли, найзалари 20 тача бўлиб Ўрта Ер денгизида ва Филиппин оролларида яшайди. Қироллар голотурияси (Stichopus radalis) 30 см гача бўлган йирик голотурия бўлиб, юқори қисми эса қизил рангда бўлади. Шимолий Атлантикада, Ўрта Ер денгизида ва Антиль оролларининг жанубида кенг тарқалган. Голотурия овқатга махсус қайта ишловдан сўнг ишлатилади (трепанглар).голотуриянинг заҳарли аъзолари 10 дан 100 та гача бўлиб қурувсимон тузилишига эга ва клоака билан боғланган. Бу қувурлар комплекси кювьеров аъзоси деб номланади ва безсимон ҳосилаларидан иборат бўлиб заҳарли ажратма голотурияда ҳимоя вазифасини бажаради. Озгина ҳавф туғилса ҳам голотурияда ҳимоя вазифасини бажаради. Озгина ҳавф туғилса ҳам голотурия анаоь тешигидан ичак канали ва кювьеров қувурлари орқали заҳарини душман томон йўналтиради ва ўзини шу йўсинда ҳимоя қилади. Кювьеров аъзосининг заҳари балиқ ва қисқичбақасимонларни ўлдириши мумкин.
Голотурия заҳари голотурин деб аталади. Голотурин ўткир гастрит, кўнгил айниши, қайт қилиш каби аломатларни юзага чиқаради. Заҳарланишда тананинг барча қисмида кучли оғриқ кузатилади. Қўллар шишада ва қизаради. Интоксикацияни давом этиши организмга тушган заҳар миқдорига боғлиқ бўлади. Голотуринни кўзга тушиши олиб келади. Жанубий Шарқий Осиё мамлакатларида трепанглар овқатга кўп ишлатилгани учун голотурин заҳари билан заҳарланиш тез-тез учраб туради. Бундан голотуриялар денгиз типратиковлари каби заҳарли тери безларига эга, уларнинг ажратмалари терида маҳаллий яллиғланишни келтириб чиқаради.
Денгиз типратиконлари заҳари ҳайвон сифатида ҳавф туғдириши мумкин. Уларнинг увилдириғида (еса бўлади, жуда мазали) кўпайиши пайтида одамларни заҳарланишига олиб келадиган токсик махсулотлар йиғилиши мумкин. Заҳарланишнинг давоси самптоматикдир.