Biologiya fanidan mustaqil. Allamuratova M

10 

 

tashkil  qilish,  ularda  mustaqil  ravishda  tegishli  materialni  izlash,  topish, 

o’zlashtirish  va  bu  materialga  bo’lgan  ijodiy  munosabatni  shakllantirish  muhim 

ahamiyatga  ega  ekanligi  aytgan.  O’quvchiga  ma’lum  materialni  o’rgatishgina 

emas, balki unga qanday o’qishni o’rgatish kerakligi, bu vazifa ta’limdagi hozirgi 

zamon talabi ekanligi bayon etilgan [30].  

Tadqiqotning 

ishlanganlik 

darajasi. 

Hozir 

ta’lim 

jarayonida 

o’quvchilarning  dars  va  darsdan  tashqari  paytlaridagi  o’quv  va  bilish  faoliyatini 

oshirish  yo’llari  Verzilin  N.M.,  Korsunskaya  B.M.  «Biologiyani  o’qitishning 

umumiy  metodikasi»[11],  Tolipova  J.O.  «Biologiyani  o’qitishda  pedagogik 

texnologiyalardan  foydalanish»  [14],  A.T.G’ofurov,  J.O.Tolipova  «Biologiyani 

o’qitish  metodikasi»  [27],  A.T.  G’ofurov  «O’quvchilarda  umumbiologik 

tushunchalarni  shakllantirish»[12].

 

kabi  darslik  va  o’quv  qo’llanmalarda  mustaqil 

ta’lim va ijodiy faoliyatni rivojlantirish yo’llari ta’kidlab o’tilgan. Bundan tashqari 

Yo.X.To’raqulov,  J.A.Musaev,,  J.X.Xamidov  va  boshqalar  tomonidan  yozilgan 

«Umumiy  biologiya»  10-11  sinf  o’quvchilari  uchun  darslikda  mustaqil  ishlarga 

alohida  ahamiyat  berilgan.  Bunda  darslikda  berilgan  har  bir  bob  so’ngida  o’sha 

mavzuga  oid  mustaqil  o’qish  uchun  adabiyotlar  ro’yhati  berib  borilgan,  ya’ni 

o’quvchilarning  darsdan  tashqari  bo’sh  vaqtlarida  nafaqat  darslik,  balki 

qo’shimcha  adabiyotlar  bilan  mustaqil  ishlash  jarayonlari  ko’zda  tutilgan. 

Akademik  litsey  va  kasb-hunar  kollejlari  uchun  yaratilgan  A.T.  G’ofurov, 

Q.Nishonboev,  J.Xamidov,  B.Toshmuxamedov,  A.Abdukarimov,  Z.Usmanovalar 

«Biologiya» darsligida o’quvchilarning mustaqil bilim olishi, fikrlashi va mantiqiy 

tafakkurini rivojlantirish maqsadida beriladigan vazifalar, topshiriqlar har bir yangi 

mavzuning  boshlang’ich  qismida  berib  borilgan.  Bunda  yangi  mavzuga  oid  matn 

bilan tanishish, mustaqil ishlar, didaktik jadvallar, muammoli savollar, testlar, turli 

boshqotirmalar berishdan maqsad o’quvchi o’zi o’zlashtirgan bilimlariga tayangan 

holda  o’qituvchining  mavzu  mohiyatini  ularga  ochib  bermasidan  oldin,  uning 

ko’rsatmalarisiz  o’quv  topshiriqlarni  anglab  yetishi,  mantiqiy  fikrlar  asosida 

bajarishi  ko’zda  tutilgan.  Bu  esa  ularning  mustaqil  bilim  olishi,  fikrlashi  va 

mantiqiy  tafakkurini,  ko’nikmalarini  shakllantirish,  rivojlantirishda,  ijodiy  fikr 

---