Biologiya fakulteti, biologiya yo’nalishi 203-guruh talabasi Ro’ziboyev Sanjarbek Mavzu

Arteriyalar taraqqiyoti. Homila hayotining 3-haftasida arteriya poyasi ikkita ventral aortaga bo‘linadi. Bu arteriyalar jabra ravoqlariga qarab o'sadi va olti juft aorta ravoqlari yoki jabra arteriyalarini hosil qilib, ular vositasida o‘ng va chap dorsal aortaning boshlang‘ich qismi bilan qo‘shiladi. Dorsal aortadan uch guruh: segmentlararo dorsal, lateral va ventral segment arteriyalari chiqadi. Yurak, qon tomirlar taraqqiyoti bilan birgalikda miya, ichki a’zolar, qo‘l va oyoqlaming o‘sishi, qon tomirlar tuzilishini o‘zgartirib yuboradi. I, II, V aorta ravoqlari yo'qolib ketadi. Har bir ventral aortaning I—III aorta ravoqlari o’rtasidagi qismi tashqi uyqu arteriyasiga, III aorta ravog‘i va dorsal aortaning oldingi bosh miya bilan qo'shilgan qismi ichki uyqu arteriyasiga aylanadi. Dorsal aortaning II-IV aorta ravoqlari o'rtasidagi qismi yopilib ventral aortaning shu qismi umumiy uyqu arteriyasiga aylanadi. Chap IV aorta ravog‘ining diametri kattalashib, aorta ravog'iga aylanadi. U ko‘tariluvchi aortani chap dorsal aorta bilan qo‘shadi. Chap dorsal aorta pastga tushuvchi aortaga aylanganidan so'ng, o‘ng dorsal aortaning IV ravoqdan orqa qismi yopiladi. IV o‘ng aorta ravog‘i o'mrov osti arteriyasiga aylanadi. Chap o‘mrovosti arteriya segmentlararo dorsal arteriya tarmoqlaridan vujudga keladi. O‘ng ventral aortaning III—IV ravoqlari o‘rtasidagi qismi yelkabosh poyasiga aylanadi. VI aorta ravog'i o‘pkaga ingichka o‘pka arteriyasini berganidan so‘ng o‘ng tomondagisi yopiladi. Chap VI aorta ravog‘i chap dorsal arteriya bilan bog‘lanib, batal nayiga aylanadi va homilada u orqali qon o‘pka poyasidan aortaga o‘tadi.
Segmentlararo dorsal arteriyalar, o‘z navbatida, dorsal va ventral tarmoqlarga bolinadi. Bo‘yin va bosh sohalarida ularning dorsal tarmoqlaridan umurtqa arteriyasi va uning tarmoqlari hosil bo’ladi. Tana sohasida ular qovurg‘alararo va bel arteriyalariga aylanadi. Ventral tarmoqlardan chap o'mrov osti arteriyasi va o‘ng o‘mrov osti arteriyasining distal qismi hosil boladi. O‘mrov osti arteriyasi taraqqiyot davrida qo‘lga o'sib kiradi.