Biologiya (5213692) 1 – Variant

Biologiya (5213734) 3 – Variant

37. 
    Mitozning profaza bosqichida va meyozning profaza I bosqichida sodir bo`ladigan umumiy jarayonlarni toping
    

1)eng uzoq davom etadi; 2)gomologik xromosomalar bir-biriga yaqinlashadi; 3)yadro qobig`I parchalanib ketadi; 4)xromosomalar spirallasha boshlaydi; 5)DNKsi ikki hissa ortadi; 6)transkripsiya sodir bo`ladi; 7)sentriolalar ikki barobar ortadi; 8)xromosomlalar sitoplazmada erkin joylashadi
A) 1,3,5
B) 5,6,7
C) 2,4,7
D) 3,4,8

37. 
    Odamning qaysi ajdodlari Homo eructus turiga mansub emas?
    

1. 
   Pitekantroplar; 2) sinanatroplar; 3) paleontroplar; 4) kromanyanlar; 5) neandertallar
   

1. 
   4,5
   
2. 
   1,2
   
3. 
   1,3
   
4. 
   2,3
   

37. 
    Ekologik piramida fitoplanktonlar, zooplanktonlar, mayda baliqlar, yirik baliqlar, tulen va ayiqdan iborat. Ayiqning massasi 800kg bo`lsa, piramidaning umumiy biomassasini toping
    

1. 
   88888,8t
   
2. 
   88888,8kg
   
3. 
   8888,8t
   
4. 
   8888,8kg
   

37. 
    DNK malekulasining ma`lum qismida 1380ta vodorod bog`lari bo`lib, undagi sitozinli nukleotidlar 90juftni tashkil etadi. Shu DNK bo`lagi asosida translyatsiya jarayonida hosil bo`lgan polipeptid molekulasidagi monomerlar sonini aniqlang
    

1. 
   230
   
2. 
   400
   
3. 
   200
   
4. 
   460
   

37. 
    Odamlarda uzunchoq miyaning yuqori qismida(a) va o`rta miyaning yuqori qismida (b) nerv sistemasining qaysi qismlari joylashgan?
    

1. 
   a-miya ko`prigi; b-oraliq miya
   
2. 
   a-o`rta miya; b-miya ko`prigi
   
3. 
   a- oraliq miya; b-miya ko`prigi
   
4. 
   a-o`rta miya; b-uzunchoq miya
   

37. 
    Tiriklik tuzilishining qaysi darajasi evolutsiyaning boshlang`ich birligi hisoblanadi?
    

1. 
   Molekula
   
2. 
   Biosfera
   
3. 
   Organizm
   
4. 
   Populuyatsiya
   

37. 
    Qirqquloqning hayot siklidagi bosqichlarning ketma-ketligi qaysi javobda to`g`ri berilgan
    

1. 
   Spora-ikki jinsli gametafit-gametalar-zigota-murtak-sporofit-sorus-sporangiy-spora
   
2. 
   Sporafit-spora beruvchi boshoq-sporofill-sporofill-sporangiy-zigota-ikki jinsli gametafit-gametalar-spora-murtak-sporofit
   
3. 
   Spora-erkak va urg`ochi osimta(sporofit)- gametalar-zigota-murtak-spora beruvchi boshoq- sporofill-sporangiy-spora
   
4. 
   Gametafit-sorus-sporangiy-spora-sporofit-ikki jinsli gametalar- zigota-murtak- yosh qirqquloq
   

37. 
    O`simlik hujayrasi tarkibida mavjud karbonsuvlar to`g`ri berilgan javobni aniqlang
    

1. 
   Glikogen; 2)kraxmal; 3) uzum shakari; 4) dezoksiriboza; 5) riboza; 6) xolesterin; 7) amilaza
   

1. 
   1,6,7
   
2. 
   2,4,6
   
3. 
   1,4,7
   
4. 
   2,3,5
   

37. 
    Skerda va sargan uchun umumiy belgilar to`g`ri ko`rsatilgan javobni toping
    

1. 
   Oziqlanish usuli; 2) biogen migratsiyada ishtirok etishi; 3) hujayra memnranasining mavjudligi; 4) sitokinezning sodir bo`lishi; 5) hujayrasida mitoxandriya mavjudligi; 6) ekologik piramidaning tarkibiy qismi ekanligi; 7) aerob usulda nafas olishi; 8) eukariot organizm ekanligi
   

1. 
   3,5,7,8
   
2. 
   1,4,6,7
   
3. 
   2,3,4,7
   
4. 
   1,2,6,8
   

37. 
    Nukleotidlarga xos xususiyatlarni belgilang.
    

1. 
   Prokariotlar sitoplazmasida o`zaro birikib polimer hosil qiladi; 2) tarkibida disaxarid va fosfat kislota qoldig`I mavjud; 3) reduplikatsiya jarayonida qatnashadi; 4) tarkibida azot asosi mavjud; 5) bitta polinukleotid zanjiri sintezida to`rt turi qatnashadi; 6) oqsil tabiatli garmonlar hosil qilishida qatnashadi; 7) peptid bog`lar yordamida birikib polipeptid zanjir hosil qiladi; 8) gidroliz qilinsa aminokislotalarga parchalanadi
   

1. 
   2,5,6,8
   
2. 
   1,3,4,6
   
3. 
   2,3,4,5
   
4. 
   5,6,7,8
   

37. 
    Odamdagi sezgi analizatorlariga xos bo`lgan to`g`ri javobni aniqlang
    

1. 
   Muskul qisqarganda uning tolasidagiretseptorlar, muskul bo`shashganda esa uning paylari orasidagi retseptorlar qo`zg`aladi
   
2. 
   Odam organizmida taxminan 1mlrd ga yaqin visseroretseptorlar bo`lib, ichki organlardagi ta`sir natijasida qo`zg`aladi
   
3. 
   Odam harakat tezligi qancha yuqori bo`lsa, ichki quloqdagi proprioretseptorlar shuncha kuchli qo`zg`aladiva odam muvozanati normal saqlanishi ta`minlanadi
   
4. 
   Ko`rish analizatorining retseptorlaridagi impuls tolalar orqali miya ko`prigi, o`rta miya va undan bosh miya katta yarimsharlari po`stlog`ining chakka qismidagi ko`rish markaziga boradi
   

37. 
    Karakatitsa va ildizog`iz medusa uchun umumiy xususiyatlarni belgilang
    

1. 
   Mezoderma qavati rivojlanmagan; 2) tanasi mantiya bilan o`raglan; 3) konsument organizm; 4) baliqlar bilan oziqlanadi; 5) zigota hosil qiladi; 6) ektoderma qavatida otuvchi hujayralari mavjud; 7) oziq zanjiri zvenosi; 8) jabrasi bilan nafas oladi; 9) bo`g`imoyoqlilar tipiga mansub; 10) bosh kmiyasi kuchli rivojlangan
   

1. 
   4,6,9
   
2. 
   1,3,10
   
3. 
   2,5,8
   
4. 
   3,5,7
   

37. 
    Qayin odimchisi uchun xos xususiyatlar to`g`ri ko`rsatilgan javobni aniqlang
    

1. 
   Tangachaqanotlilar turkumi vakili; 2) tana rangini o`zgarishi nuqtali mutatsiya oqibati; 3) xatti-harakatining o`zgarishi xromosoma mutatsiyasi oqibati; 4) xartumchasi pastki jag` bilan pastki labning qo`shilishidan hosil bo`lgan; 5) xartumchasi yuqori jag` bilan pastki labning qo`shilishidan hosil bo`lgan
   

1. 
   2,3,4
   
2. 
   2,4
   
3. 
   1,5
   
4. 
   1,3,4
   

37. 
    Tana massasi 70kg bo`lgan odamda 1kunlik iste`mol qilingan oziq moddalar parchalanishidan hosil bo`lgan emergiya 4200kkal ni tashkil etsa, ushbu odamda 1kunlik asosiy moddalar almashinuvi taminlash uchun sarflanadigan energiya to`qima va organlar hayotiy jarayonlarining normal o`tishi va ish bajarishi uchun sarflanadigan energiyaning necha %ini tashkil etadi?
    

1. 
   67
   
2. 
   64
   
3. 
   70
   
4. 
   60
   

37. 
    Tovuqlarda patlarning erta hosil bo`lishi patlarning kech hosil bo`lishi ustidan, patlarning chipor rangi qora rang ustidandominantlik qiladi. Bu genlar bitta autasoma xromosomada joylashgan bo`lib, krossingover 20%ni tashkil etadi. Gigeterozigota (otasi gomozigota erta pat hosil qilgan chipor) xo`roz va huddi shunday tovuq chatishtirilsa, avlodning necha %i erta pat hosil qiluvchi chipor rangli bo`ladi? Urg`ochilarda krossingover kuzatilmaydi
    

1. 
   25
   
2. 
   40
   
3. 
   70
   
4. 
   20
   

37. 
    Sog`lom odamning suyak ko`migi hujayrasida mitozning anafaza bosqichi yakunida har bir qutbga nechtadan xromosoma(a) va DNK(b) lar tarqalishini aniqlang
    

1. 
   a-92; b-92
   
2. 
   a-46; b-46
   
3. 
   a-23; b-46
   
4. 
   a-46; b-23
   

37. 
    DNK ning qo`sh zanjirida G nukleotidlari 40%ni tashkil etadi. DNKdagi gen asosida sintezlangan oqsil 400ta aminokislotadan iborat bo`lsa, shu DNK qo`sh zanjiridagi vodorod bog`lari sonini toping
    

1. 
   1680
   
2. 
   3360
   
3. 
   480
   
4. 
   2880
   

37. 
    Chuchuk suvda o`sadigan ko`p hujayrali suvo`tlarni aniqlang
    

1. 
   Ulotriks, spirogira, kladafora, xara
   
2. 
   Spirogira, laminariya, kladafora, xara
   
3. 
   Xlorella, ulotriks, spirogira, kladafora, xlamidomanada
   
4. 
   Ulotriks, spirogyra, kladafora, ulva, xara
   

37. 
    Xoldor to`tilarning pat rangi komplementar irsiylanishda oq, sariq, havorang, yashil ranglarda bo`ladi. Urg`ochi va erkak to`tilar o`zaro chatishtirilganda avlodda barcha rangdagi to`tilar olindi, ammo sariq rangli to`tilarning havo rangdagi to`tilarga bo`lgan nisbati 3:1 ga teng. Ota-ona genotipini aniqlang
    

1. 
   AaBb x AaBb
   
2. 
   AaBb x aabb
   
3. 
   Aabb x aabb
   
4. 
   AaBb x aaBb
   

37. 
    Qalampir o`simligida meyoz jarayoni buzilishi natijasida birinchi juft va oltinchi huft xromosomlar ajralmay bitta qutbga to`planishdi. Shu hujayradan hosil bo`lgan spermiylar ishtirokida urug`langan tuxumdan rivojlangan murtak hujayralarida xromosomlar soni nechtadan bo`ladi?
    

1. 
   56yoki58
   
2. 
   46yoki50
   
3. 
   70yoki74
   
4. 
   72yoki50
   

37. 
    Odamlarda I qonguruhi I^oI^o, IIqon guruhi I^AI^A; I^AI^o, III qon guruhi I^BI^B; I^BI^o, IV qon guruhi I^AI^B genotibi bilan ifodalanadi. Geterozigota II qon guruhiga ega ayol gomozigota III qon guruhli erkakka turmushga chiqdi. Ushbu oilada qanday qon guruhiga ega farzandlar tug`ilishi mumkin?
    

1. 
   I, II
   
2. 
   I, II, III, IV
   
3. 
   II, IV
   
4. 
   IV, III
   

37. 
    Retrotranspozon haqidagi to`g`ri fikrni aniqlang
    

1. 
   Transpozonlarning ko`chib o`tishini ta`minlaydigan ferment
   
2. 
   Biror ahamiyatga ega DNK bo`lagi kiritilgan plasmid
   
3. 
   t-RNK matritsa vositasida o`z nusxasini sintezlovchi virussimon molekula
   
4. 
   tarkibida purin va pirimidin asoslari saqlovchi tuzilma
   

37. 
    Yashash sharoitlari va ozuqa bilan ta`minlanishi yaxshilansa tuxum berishi ortadi, ammo massasi amalda oshmaydigan zotlarni aniqlang
    

1. 
   Plimutrok, kornuel
   
2. 
   Nyugempshir, rus oq tovug`I, simmental
   
3. 
   Zagorsk, pervomaysk, gereford
   
4. 
   Rus oq tovug`I, lekgorn
   

37. 
    Odamning bosh skeletini tashkil etuvchi suyaklar qaysi suyaklar soni yig`indisiga teng
    

1. 
   Ko`krak umurtqalari, soxta qovurg`alar, bolder suyaklari
   
2. 
   Soxta qovurg`alar, bilak-tirsak suyaklari, ko`krak umurtqalari
   
3. 
   Chin qovurg`alar, bo`yin umurtqalari, o`mrov suyaklari
   
4. 
   Tirsak suyaklari, ko`krak umurtqalari, bo`yin umurtqalari, to`sh
   

37. 
    Shaftoli o`simligida meva rangi va gultojbarglarning shaklini ifodalovchi genlar mustaqil irsiylanadi. Seleksioner o`z tajribasida shaftoli o`simligining digeterozigota holdagi mevasi oq, gultojibarglari tekis formasi bilan mevasi och sariq gultojbargi voronkasimon shakldagi formasini chatishtirib, F<sub>1</sub>da 128ta o`simlik oldi. Olingan o`simliklarning nechtasida gultojibargalrning shakli voronkasimon bo`ladi?
    

1. 
   96
   
2. 
   32
   
3. 
   64
   
4. 
   48
   

37. 
    Yumaloq mevali ikkita qovoq o`simliklari chatishtirilganda F1da olingan o`simliklarning mevasi gardishsimon bo`lgan. F2da olingan o`simliklarning 9\16 qismi gardishsimon, 6\16 qismi yumaloqva 1\16 qismi uzunchoq bo`lgan. Gardishsimon qovoqlarning genotipini toping
    

1. 
   AAbb; 2) AaBB; 3) AABB; 4) Aabb; 5) aaBb; 6) aabb; 7) AaBb; 8) AABb; 9) aaBB
   

1. 
   2,4,6,8
   
2. 
   2,3,7,8
   
3. 
   1,3,6,8
   
4. 
   1,4,5,9
   

37. 
    Gingko biloba va baliqko`zga xos umumiy xususiyatlarni aniqlang
    

1. 
   Urug`kurtak tuguncha devoir bilan o`raglan; 2) changlanish va urug`lanishdan so`ng urug`kurtakdan urug` hosil bo`ladi; 3) urug`idan ko`payadi; 4) o`tkazuvchi to`qimasi rivojlangan; 5) urug`langan tuxum hujayradan murtak hosil bo`ladi; 6) ajdodi urug`li qirqquloqlar hisoblanadi; 7) chetdan changlanish sodir bo`ladi; 8) qo`sh urug`lansihdan so`ng tugunchadan rezavor meva hosil bo`ladi
   

1. 
   1,4,5,7,8
   
2. 
   3.4.6.8.9
   
3. 
   1.3.2.6
   
4. 
   2.4.6.7
   

37. 
    Odamning yelka suyaklariga xos bo`lmagan belgilar to`g`ri ko`rsatilgan javobni toping
    

1. 
   Qo`lning erkin suyagi; 2) yelka kamari suyagi; 3) tuzilishiga ko`ra son suyagiga o`xshash; 4) suyaklanish 20yoshdan 25yoshgacha davom etadi; 5) suyaklanish muddati tirsak suyagi bilan bir xil; 6) uzun naysimon suyak; 7)uzun g`ovak suyak; 8) unga uzun muskullar birikadi; 9) unga keng muskullar birikadi
   

1. 
   1,3,5,7
   
2. 
   1,4,6
   
3. 
   2,5,7,8
   
4. 
   2,7,9
   

37. 
    Ko`rgalak uchun mos keluvchi ma`lumotlar to`g`ri keltirilgan javobni toping
    

1. 
   Tuxum qo`yish uchun uya quradi; 2) oldingi oyog`I ko`rshapalak qanoti bilan gomolog organ hisoblanadi; 3) tanasi jun bilan qoplangan; 4) xordalilar tipiga kiradi; 5) klaokasi mavjud; 6) yupqa teri pardasi ko`tarilganda ko`tarilish yuzasini hosil qiladi; 7) yuragi 4kamerali; 8)tanasi harorati doimiy
   

1. 
   1.2.4.5.7
   
2. 
   2.4.6.7.8
   
3. 
   2.3.5.6.7.8
   
4. 
   1.3.4.7.8.9
   

37. 
    Izen va andiz o`simliklari uchun umumiy bo`lgan xususiyatlarni aniqlang
    

1. 
   Gulqo`rg`oni oddiy kosachasimon; 2) gultojbarglari qo`shilgan; 3) poyasining yuqori qismi qishda sovuq urib qurib ketadigan ko`p yillik o`simlik; 4) yer ustki qismi qishda qurib, o`sish kurtaklari tuproq ostida qishlaydigan o`simlik; 5) magnoliyatoifa bo`limiga mansub; poyasi kambiyli, yo`g`onlasha oladi
   

1. 
   2,4
   
2. 
   5,6
   
3. 
   2,5
   
4. 
   1,3
   

37. 
    Ona, erkak va ishchi arilarga xos bo`lgan umumiy belgilarni ko`rsating
    

1. 
   Nisbatan yirik; 2) nishtari yo`q; 3) jinsiy yo`l bilan ko`payishidan hosil bo`ladi; 4) mozaik ko`rish xususiyatiga ega; 5) mo`ylov va ko`zlari yaxshi rivojlangan; 6) somatik hujayralaridagi xromosomalar kariotipi bir xil bo`ladi
   

1. 
   3,4
   
2. 
   4,6
   
3. 
   1,2,3
   
4. 
   4,5,6
   

37. 
    Notogri fikrni aniqlang
    

1. 
   Erkin harakatlana oluvchi tuban hayvonlarning yorug`lik ta`sirida yorug`lik yo`nalishiga bopg`liq holda harakatlanishi fotonastiya deyiladi; 2) oddiy amyobaning tashqi muhit ta`sirlariga beradigan javob reaksiyasi taksis deyiladi; 3) fitoaleksin- o`simliklarning zamburug`lar yoki bakteriyalarga qarshi qarshi hosil qiluvchi antibiotiklar; 4) o`simliklarning yorug`lik yo`nalishiga bog`liq bo`lgan harakatlari fotonastiya deyiladi; 5) yorug`lik ta`sirida o`simliklarning yorug`lik yo`nalishiga bog`liq holda yo`nalishifototropizm deyiladi; 6) yashil evglenaning yorug`lik yo`nalishiga bog`liq holda harakatlanishi fototaksis deyiladi
   

1. 
   2,6
   
2. 
   3,5,6
   
3. 
   1,4
   
4. 
   1,2,4
   

37. 
    Dastlabgi urug`li o`simliklar uchun xos bo`lmagan aramarfozlar to`g`ri ko`rsatilgan javobni toping
    

1. 
   Urug`ning paydo bo`lishi; 2) gulning paydo bo`lishi; 3) urug`kurtakning paydo bo`lishi; 4) meaning paydo bo`lishi; 5) qo`sh urug`lanish; 6) mevalarda qanotchalarning bo`lishi; 7) poya va ildizda o`tkazuvchi naylarning paydo bo`lishi; 8) changlanish; 9) urug`da murtakning bo`lishi
   

1. 
   2.4.5.7
   
2. 
   1.3.5.7.9
   
3. 
   2.3.4.5.6.8
   
4. 
   1.3.8.9
   

37. 
    Baqaning embrional davriga xos bo`lgan ma`lumotlarni aniqlang
    

1. 
   Mezodermasi blastosel bo`shlig`ida joylashgan; 2) gastrulatsiya jarayoni o`sib kirish yo`li bilan sodir bo`ladi; 3) rivojlanish davomida dastlab orqa oyoqlar paydo bo`ladi; 4) tashqi Jabra ichki Jabra bilan almashinadi; 5) ektoderma qavatidan teri epiteliysi va sezgi organlari hosil bo`ladi; 6) dumi yo`qolishi bilan itbaliq yosh baqaga aylanadi; 7) bitta qon aylasnish doirasi hosil bo`ladi
   

1. 
   3,4,5
   
2. 
   1,2,5
   
3. 
   1,4,7
   
4. 
   2,6,7
   

37. 
    Aneuploid turlar qanday hodisa natijasida kelib chiqadi?
    

1. 
   Xromosoma bir yelkasini uzilishi
   
2. 
   Xromosoma ayrim qismlari ortishi
   
3. 
   Xromosoma sonini ortishi yoko kamayishi
   
4. 
   Xromosoma o`rta qismidan ajralishi
   

37. 
    Gambuziya uchun xos xususiyatlarni toping
    

1. 
   Yurak qorinchasida venoz qon oqadi; 2) yon chiziqlari mavjud; 3) rezonatori bor; 4) ayirish sistemasiga tasmasimin buyrak kiradi; 5) orqa ichak kengayib kloaka hosil qiladi; 6) to`sh suyagi yo`q; 7)qovurg`alalri bo`lmaydi; 8) urug`lanishi tashqi
   

1. 
   2,4,6,8
   
2. 
   2,3,7,8
   
3. 
   3,4,5,8
   
4. 
   1,3,4,7