Biologiya (5213692) 1 – Variant

X^A X^A, X^A X^a, X^AY

X^A Y

X^AY, X^aY

X^A X^A, X^A X^a

13. 
    Sog`lom odam tanasidagi qaysi hujayralarda xromosoma to`plami gaploid(a) va diploid(b) bo`ladi?
    

1. 
   Yetuk qon plastinkalari; 2) spermotogenezning o`sish davri; 3) urug`lanish davridagi tuxum hujayra pronukleusi; 4) bachadan devoir muskul hujayralari; 5) bazofill leykotsitlar; 6) urug`langan tuxum hujayra tarkibidagi spermatazoid pronukleusi; 7) ovogenezning yetilish davri yakunidagi hujayra
   

1. 
   a-4,5; b-6,7
   
2. 
   a-2,3; b-4,6
   
3. 
   a-3,7; b-2,4
   
4. 
   a-2,3,6; b-1,4,7
   

14. 
    Qaysi javobda sog`lom odamda yurak sistolasida kuzatiladigan holatlar to`g`ri keltirilgan?
    

1. 
   Uch tavaqali klapan orqali qon o`tish vaqtida bo`lmachaning holati; 2) ikki tavaqali klapan orqali arterial qon o`tish vaqtida qorinchaning holati; 3) yarim oysimon klapan orqali qon aortaga chiqishi vaqtida qorinchaning holati; 4) o`pka arterialariga qon o`tishi vaqtida o`ng qorinchaning holati; 5) uch tavaqali klapan orqali venoz qon o`tishi vaqtida qorinchaning holati
   

1. 
   2,3
   
2. 
   1,2,4
   
3. 
   3,4,5
   
4. 
   1,3,4
   

15. 
    Kladoniyaga mos keluvchi javoblarni tanlang
    

1. 
   Daraxtlar kesilgan maydonda yaxlit qoplam hosil qiladi; 2) tanasi tallom deyiladi; 3) hujayrasi tarkibida xitin moddasi mavjud; 4) yuksak o`simlik bilan zamburug` simbiozi hisoblanadi; 5) ko`p hujayrali suvo`t hisoblanadi; 6) hujayrasi tarkibida lixenin bo`ladi; 7) xlorofill xloroplastlarda joylashgan; 8) tuproq hosil bo`lishida ishtirok etadi
   

1. 
   2,3,7,8
   
2. 
   2,4,5,7
   
3. 
   1,2,5,6
   
4. 
   1,3,6,8
   

16. 
    Bulg`or qalampirida (R_C_) genlarining birgalikda bo`lishi mevasining qizil rangda bo`lishini ta`minlaydi, ularning retsessiv allellari esa mevasining yashil rangini yuzaga chiqaradi. Genotipda faqat birinchi juft allel gen dominant hold abo`lishimevasining qo`ng`irligini, faqat ikkinchi juftallelning domimant hold abo`lishi esa mevasining sariq rangini namoyon etadi. Digeterozigota o`simliklar chatishtirilganda avlodda olingan o`simliklardan necha %ining fenotipiga ko`ra genotipini aniqlash mumkin?
    

1. 
   12,5
   
2. 
   25
   
3. 
   50
   
4. 
   6,25
   

17. 
    Noto`g`ri fikrni aniqlang
    

1. 
   Barcha odamlarning somatik hujayralarida xromosomalarning miqdor va sifat belgilari yig`indisi bir xil emas
   
2. 
   Jinsiy hujayralarda paydo bo`lgan mutatsiyalar shu organizm belgilarining namoyon bo`lishiga ta`sir qilmaydi
   
3. 
   Retsessiv belgili organizm genotipini fenotip asosida aniqlash mumkin emas
   
4. 
   Urg`ochi drozafila pashshasida tayoqchasimon jinsiy xromosomalar qo`shaloq hold abo`ladi
   

18. 
    Bug`doy donining rangi ikki juft noallel kumulyativ polimer genlar faoliyatiga bog`liq. Oq va qizil rangli bug`doylar chatishtirilganda F<sub>2</sub>da 6400ta o`simlik olingan. Ularning necha %ini och pushti donli o`simliklar tashkil etadi?
    

1. 
   37,5
   
2. 
   6,25
   
3. 
   25
   
4. 
   60
   

19. 
    Faqat transmissibl plazmidlarga xos xususiyatlarni aniqlang
    

1. 
   Qo`sh zanjirli DNK halqasidan iborat; 2) o`tacha 3-10dona genlardan iborat; 3) bir hujayradan ikkinchisiga hujayra qobig`i teshiklari orqali o`tadi; 4) asosiy xromosomadan mustaqil ravishda o`z-o`zini replikatsiya qila olmaydi; 5) genlari asosiy xromosomada o`z faoliyatini bajaradi; 6) hujayra bo`linganda hujayra genlari bilan birikkan holda nasldan naslga beriladi; 7) asosiy xromosomasining maxsus DNK izchilligini kesib rekombinatsiya bo`la oladi; 8) antibiotiklarni parchalovchi ferment sintez qiladigan genlardan iborat
   

1. 
   4,5,6,7
   
2. 
   2,4,6,8
   
3. 
   3,4,5,7
   
4. 
   1,2,4,8
   

20. 
    Periostga xos bo`lgan(a) va xos bo`lmagan(b) belgilar to`g`ri ko`rsatilgan javobni aniqlang
    

1. 
   Biriktiruvchi to`qimadan tashkil topgan; 2) suyaklarni o`zaro uzluksiz biriktiradi; 3) suyakni ozuqa bilan ta`minlaydi; 4) suyak singanda bitib ketishini ta`minlaydi; 5) qonning shaklli elementlari hosil bo`ladi
   

1. 
   a-1.2.3; b-4,5
   
2. 
   a-1,3,4; b-2,5
   
3. 
   a-2,5; b-1,3,4
   
4. 
   a-2,4,5; b-1,3
   

21. 
    Darvin qayd qilishicha tashqi muhit omillari organizmlarga bevosita(a) yoki bilvosita(b) ta`sir etishi ham mumkin. Ularni mohiyati bilan juftlang
    

1. 
   Tashqi muhitning ta`siri natijasida shu organizmning o`zi o`zgaradi; 2) tashqi muhitning ta`siri natijasida keying avlodlar o`zgaradi; 3) guruhli o`zgaruvchanlik ro`y beradi; 4) shaxsiy o`zgaruvchanlik ro`y beradi.
   

1. 
   a-2; b-4
   
2. 
   a-3; b-1
   
3. 
   a-1; b-2
   
4. 
   a-2; b-1
   

22. 
    Tuyaqushsimonlarga kiruvchi qushlar qaysi biogeografik viloyatlarda uchraydi?
    

1. 
   Kazuar; 2)emu; 3)nandu; 4) Afrika tuyaqushi;
   

1. 
   Habashiston; b) Neotropik; c) Avstraliya
   

1. 
   a-1; b-3; c-2,4
   
2. 
   a-4; b-3; c-1,2
   
3. 
   a-1,2; b-3; c-4
   
4. 
   a-1; b-2; c-3,4
   

23. 
    Chipor ilonga xos belgilarni juftlab ko`rsating
    

1. 
   Uchta qovog`I mavjud; 2) tangachalilar turkumiga kiradi; 3) tullaganda terisi yaxlit ko`chib tushadi; 4) yuqorigi va pastki jag`lar cho`ziluvchan paylar yordamida birikkan; 5) oyog`I bo`lmaydi; 6) tullaganda terisi parcha-parcha bo`lib tushadi; 7) ayri tili tuyg`u va ta`m bilish organi hisoblanadi; 8) bosh skeletlilar kenja tipiga kiradi
   

1. 
   1,3,5,8
   
2. 
   2,4,6,8
   
3. 
   1,5,6,7
   
4. 
   2,3,4,8
   

24. 
    Organagenez jarayonida qanday o`zgarishlar kuzatiladi?
    

1. 
   O`zak organlar majmuyi hosil bo`ladi; 2) povituxada o`sib kirish orqali murtak varaqlari paydo bo`ladi; 3) xumboshda endodermadan Jabra hosil bo`ladi; 4) korsakning tish email ektodermadan rivojlanadi; 5) aureliyada mezoderma qavati shakllanadi; 6) lansetnikda ektodermadan xorda shakllanadi; 7) sarisorda blastula devorining qat-qat bo`lib joylashishi hisobigan ekto- va endoderma vujudga keladi; 8) mezodermadan qon va limfa hosil bo`ladi
   

1. 
   1,4,5,7
   
2. 
   2,4,6,7
   
3. 
   2,5,6,7
   
4. 
   1,3,4,8
   

25. 
    Qaysi tuzilmalar tarkibida azot elementi mavjud emas?
    

1. 
   Adenin; 2) glikogen; 3) sellyuloza; 4) transpozaza; 5) Hae III; 6) interferon; 7) glyukoza; 8) uratsil
   

1. 
   4,5,8
   
2. 
   1,3,6
   
3. 
   2,4,5
   
4. 
   2,3,7
   

26. 
    Quyida keltirilgan o`simliklarni changchilari soni ortib boorish tartibida joylashtiring
    

1. 
   Kovrak; 2) boychechak; 3) bo`ritaroq; 4) oqquray
   

1. 
   2,3,4,1
   
2. 
   3,2,4,1
   
3. 
   1,2,4,3
   
4. 
   4,1,2,3
   

27. 
    Odamning ko`payish organlariga xos bo`lmagan ma`lumotni aniqlang
    

1. 
   Prostata va moyaklar erkaklik jinsiy bezi hisoblanib, moyaklarda spermatozoidlar va androsteron ishlab chiqariladi
   
2. 
   Tuxumdonning po`stloq qismida ko`plab yosh jinsiy hujauralar bo`lib, ularning ayrimlarituxumdon to`qimasini yorib bachadon nayiga o`tgach yetiladi
   
3. 
   Tuxumdon bir juft bo`lib, tuxum hujayra va esterogen garmoni ishlab chiqaradi
   
4. 
   Yo`ldosh homilani ona orgonizmidagi zararli kimyoviy moddalar va mikroblardan ma`lum darajada himoya qiladi
   

28. 
    Hujayrada 1080gr glyukozaning to`liq parchalanishidan hosil bo`lgan energiyaning necha KJ miqdori ATFda to`planadi?
    

1. 
   216
   
2. 
   8640
   
3. 
   9120
   
4. 
   228
   

29. 
    Quyida keltirilgan ma`lumotlar odam organizmining qaysi faoliyatining buzilishi oqibatida kelib chiqishini aniqlang
    

1. 
   Nerv sistemasidagi o`zgarish oqibatida nerv tolalari falajlanadi, terida sezuvchanlik oldiniga kuchayibso`ngra yo`qoladi, qo`l oyoq muskullarining harakati susayadi;
   
2. 
   Tana muskullaring tarangligi pasayib, ixtiyorsiz harakatlar paydo bo`ladi
   

1. 
   1-qalqon orqa bezlarining funksiyasi pasayib, paratgarmon ishlab chiqarilishi kamayishi natijasida;2-avitaminozB₁
   
2. 
   1-qalqon orqa bezining faoliyati kuchayib, paratgarmon ko`p ishlab chiarilishi natijasida;2-oqimtir yadro zarlanishi natijasida
   
3. 
   1-targ`il tananing shikastlanishi natijasida; 2-oqimtir yadro zararlanishi natijasida
   
4. 
   1-avitaminoz B₁; 2-targ`il tananing shikastlanishi natijasida
   

30. 
    Trixogrammaning qaysi tip(a), sinf(b), turkum(c) ga kirishini aniqlang
    

1. 
   Xordalilar; 2) hasharotlar; 3) pardaqanotlilar; 4) sudralib yuruvchilar; 5) bo`g`imoyoqlilar; 6) qisqichbaqasimonlar; 7) kam tuklilar; 8) tangachalilar
   

1. 
   a-1; b-4; c-8
   
2. 
   a-2; b-7; c-3
   
3. 
   a-5; b-2; c-3
   
4. 
   a-6; b-3; c-4
   

31. 
    Mutatsion(a) va modifikatsion(b) o`zgaruvchanlikka xos xususiyatlarni aniqlang
    

1. 
   Oraliq formalarsiz paydo bo`ladi; 2) sifat jihatdan farq qiladigan o`zgaruvchanlik; 3) irsiylanish xususiyatiga ega emas; 4) o`zgarishlar guruhli xarakterga ega; 5) irsiylanadigan o`zgaruvchanlik; 6) har xil yo`nalishli bo`ladi; 7) namoyon bo`lish xarakteriga ko`ra dominant va retsessiv bo`ladi; 8) o`zgarishlar tashqi muhit ta`siriga bog`liq; 9)o`zgaruvchanlikning variatsion qatorlar qonuniga bo`ysunadi; 10) bir turga mansub individlarning tashqi muhit ta`siriga javob reaksiya yo`nalishi bir xil
   

1. 
   a-2.5.7.10; b-1,3,4,8,9
   
2. 
   a-1,4,5,6,7; b-2,3,7,9,10
   
3. 
   a-1,2,4,5,7,10; b-3,6,8,9
   
4. 
   a-1,2,6,8; b-4,8,9,10
   

32. 
    Osimliklarni qaysi xususiyatlariga ko`ra magnoliyasimon va lolasimonlarga ajratish mumkin?
    

1. 
   Bargaining bandli yoki bandsiz bo`lishiga ko`ra; 2) bargaining tomirlanishiga ko`ra; 3) gulqo`rg`oni oddiy yoki murakkab bo`lishiga ko`ra; 4) poyasining yillar davomida yo`g`onlasha olishiga ko`ra; 5) ildiz
   

tizimining hosil bo`lishiga ko`ra

1. 
   1,2
   
2. 
   3,4,5
   
3. 
   1,2,3
   
4. 
   2,5
   

33. 
    Odamning tashqi qulog`I uchun xos bo`lmagan xususiyatlarni aniqlang
    

1. 
   Devordagi bezchalardan yog`simon suyuqlik ajralib chiqadi; 2) nog`ora parda orqali o`rta quloqdan ajralgan; 3) bo`shlig`ida 3ta suyakcha bor; 4) Yevstaxiy nayi orqali burun-halqum bilan tutashgan ; 5) quloq suprasi va eshitish yo`lidan iborat; 6) 0.1mm qlinlikdagi pardadan boshlanadi; 7) tovush to`lqinlarini nog`ora parda tomon yo`naltiradi
   

1. 
   1,2,7
   
2. 
   2,4,7
   
3. 
   1,3,5
   
4. 
   3,4,6
   

34. 
    Odam organizmida proteza fermentining hosil bo`lish(a) va uning faoliyati(b) qachon sodir bo`ladi?
    

1. 
   a-dissimilatsiya jarayonining ikkinchi bosqich reaksiyalarida; b-moddalar almashinuvi jarayonining birinchi bosqich reaksiyalarida
   
2. 
   a- moddalar almashinuvi jarayonining ikkinchi bosqich reaksiyalarida; b- energiya almashinuvining birinchi bosqich reaksiyasida
   
3. 
   a- energiya almashinuvining ikkinchi bosqich reaksiyalarida; b- metabalizm jarayonining birinchi bosqich reaksiyalarida
   
4. 
   a- dissimilatsiya jarayonining oxirgi bosqich reaksiyalarida; b- plastic almashinuv jarayoni reaksiyalarida
   

35. 
    Odamlarda A va B genlari bitta autasomada joylashgan bo`lib, ikki xil kasallikni yuzaga chiqaradi. Ayol ikkala kasallik bilan kasallangan bo`lib , unga bu genlarning birisi onasidan, ikkinchisi otasidan o`tga. Erkak ikki belgi bo`yicha sog`lom. Agar nazariy jihatdan krossingover 3%ni tashkil etsa, shu oilada Bgeni bo`yicha kasal farzandlarning tug`ilish ehtimolini aniqlang
    

1. 
   97%
   
2. 
   50%
   
3. 
   47%
   
4. 
   48,5%