Biologik faol moddalar texnologiyasi

11
. 
Bug‗latish – ko‗pincha vakuum ostida, suyuqlikni qizdirish orqali eritmani qisman bug‗lantirib 
suyuq erituvchilarni konsentrlash jarayoni. Qator xollarda bug‗latilgan eritma kristallizatsiyaga 
uchratiladi. Bug‗latish natijasida olinadigan konsentrlangan eritmalar va qattiq moddalarni qayta 
ishlash osonroq va arzonroq, hamda saqlash va tashish osonroq bo‗ladi. 
Termolobil bo‗lgan biologik faol moddalarni qayta ishlashda ishchi harorat vakuum ostida 40-50 
0
S 
na tashkil etadi.
BFM NI BIRLAMCHI AJRATIB OLISH, TOZALASH VA NOZIK TOZALASH 
USULLARINI TANLASHDA PRINSIP VA MEZONLAR 
Birlamchi tozalash: ekstraksiya (q\s va s\s), tindirish, filtrlash, sentrifugulash, flotatsiya. 
Tozalash: ekstraksiya (q\s va s\s), membranali filtratsiyalash. 
11
ДавроновҚ., ХўжамшукуровН. Умумийватехникмикробиология. Тошкент, ТошДАУ, 2004. 

---

43 
Nozik tozalash: xromatografiya, elektroforez, kristallizatsiya, membranali filtrlash, bug‗latish, 
qutirish. 
Muallaq fazani ajratib olish – murakkab texnologik vazifa bo‗lib, bu vazifa konsentrlashni turli 
yo‗llari orqali amalga oshiriladi (flotatsiya, separatsiyalash, bug‗latish). 
Ko‗pincha maxsulotni birgina usul bilan ajratib olish mushkuldir, bu xolda bir necha usullaning 
kombinatsiyasidan foydlaniladi va ajratish jarayonida maxsuloteruvchan shakldan erimaydigan 
shaklga щtkaziladi va aksincha bщlishi mumkin. 
Erigan moddalarni ajratib olishda kultural suyuqlik oldindan qayta ishlov beriladi va cho‗ktirish, 
filtrlash, sentrifugalash (separatlash) va membrana usullari (elektrodializ, ultra- i mikrofiltratsiya) 
yordamida tozalanadi. 
Tozalash eng qimmatli bosqichlardan biri bo‗lib maxsulotning tannarxini 70% tashkil etadi, 
shuning uchun eng arzon tozalash usullarini izlash zarur bo‗ladi.