Biologik faol moddalar texnologiyasi

 
FILTRLOVCHI TIZIMLAR 
- barabanli; 
- lentali; 
- yassi filtrlar; 
- aylanuvchi vakuum-filtrlar; 
- filtr-presslar; 
- membranali filtrlar.
Ustunliklari: jixozning soddaligi, ishlab chiqarish samaradoriligining yuqoriligi.
Kamchiligi: filtrlovchi materialning yuzasida va xajmida cho‗kmani hosil bo‗lishi, natijada suyuqlik 
oqimining tezligi pasayadi (tanlovchanligini oshishi). 
MEMBRANALI USULLAR
- dializ va elektrodializ; 
1.24-rasm. Filtr 

---

41 
- Teskari osmos; 
- nanofiltratsiya; 
- ultrafiltratsiya; 
- mikrofiltratsiya. 
MEMBRANALI USULLAR 
Ustunliklari:
- membranalarni qo‗llash iqtisodiy jihatdan yuqorisamarali va kam chiqindili texnologiyalarni 
yaratishga imkon beradi. 
- soddaligi, nisbatan kam chiqimliligi va yumshoq rejimda borishi, bu usul noturg‗un (ba‘zi 
aminokislotalar, antibiotiklar va fermentlar) mahsulotlarni konsentrlashda samarali usul hisoblanadi
SORBSION FILTRATSIYA 
Sorbsiya deb — erigan moddalarni —filtrni to‗ldirib turuvchi qattiq sorbent yuzasiga 
yutilishiga aytiladi.
Mexanik filtratsiyadan bu jarayon shunisi bilan farqlanadiki, bunda mexanik filtrning 
materiali inert, sorbsion filtrda esa – faoldir: u yot moddalarni tutib qoladi va molekulyar tortish kuchi 
hisobiga ushlab turadi. 
EKSTRAKSIYALASH VA ADSORBSIYA MOHIYATIGA ASOSLANGAN 
MODDALARNI AJRATISH USULLARI
10
: 
- xromatografiya; 
- elektroforez.
XROMATOGRAFIYA 
Xromatografiya usuli quyidagi turlarga bo‗linadi: 
-
YUpqa qatlamli xromotografiya (qog‗oz, palstinkali) 
-
va kolonkali
Xromotografiya jarayonida ikkta faza farqlanadi: 
-
Xarakatlanuvchi faza – kolonka bo‗ylab oqib chiquvchi elyuent/xarakatlanuvchi erituvchi; 
-
va xarakatsiz faza – kolonkani to‗ldirib turuvchi adsorbent/qog‗oz yoki plastinkani to‗ldirib 
turuvchi selikagel