Biologik faol moddalar texnologiyasi

2. Dori vositalarini yaratish va ishlab chiqarishdagi zamonaviy biotexnologiyaning roli.
2.1. Zamonaviy farmatsiyada biotexnologiyaning roli.
2.2. BFM ni olishning biotexnologik usullari. 
2.3. BFM olish manbalari. 
2.4. Biotexnologik ishlab chiqarish sharoitida BFM lar sintezi (umumiy talablar). 
Tayanch iboralar:
Biotexnologiya, biologik faol moddalar, biolok faol moddalarning 
klassifikatsiyasi,
BIOLOGIK FAOL MODDALAR (BFM) 
– kimyoviy moddalar hisoblanib, fiziologik 
faollikka egadirlar. 
BFM lar ma‘lum spetsifik faolikka ega bo‗lib, organizmdagi katalitik (fermentlar, vitaminlar, 
kofermentlar), energetik (uglevodlar, lipidlar), plastik (uglevolar, lipidlar, oqsillar), boshqaruvchi 
(gormonlar, 
peptidlar) 
yokiboshqafunksiyanibajaradilaryokishujarayonlargabevositayokibilvositata‘siretishhususiyatlarigaega
dirlar. 
Moddalarning fiziologik faolligi quyidagilarda ko‗riladi: 
-
tibbiyotda qo‗llanish darajasiga ko‗ra; 
-
inson organizmining xayotiy faoliyatini normal xolda ushlab turishiga ko‗ra; 
-
bir grux organizmlarga o‗ziga xos xususiyatlarni berish bo‗yicha (immunitetni ko‗tarish);
Hozirgi vaqtda BFM lar juda ham muhim, biroqhususiy, yordamchi vazifani bajaradi 
degan fikrlar yuzaga kelib turg‗un o‗rnashib qolmoqda.
Albatta bu xato fikr bo‗lib, maxsus va ilmiy-ommabop nashrlarda har bir biologik faol 
moddaning ta‘sirini bir-biridan aloxida xolda ko‗rib chiqilish bunday fikrlarni yuzaga kelishiga sabab 
bo‗lmoqda.
Natijada turg‗un fikrlar paydo bo‗lib qoldi, masalan vitamin S ni faqatgina singa 
kasalligiga qarshi modda deb qaralishi kabi. 
BFM ning organizmga kelib tushish manbalari: 
BFM lar organizmga dori vositalari, oziq-ovqat va boshqa mahsulotlar bilan kelib 
tushadi. 
Bundan tashqari biologik faollikni alkogol, zaxarli moddalar, sigaret tutuni va narkotik 
vositalar ham namoyon etadi. 
Davolash maqsadida qo‗llanuvchi BFM ni tutuvchi o‗simlik, hayvon a‘zolari va 
mikroorganizm mahsulotlari 
dorivor
moddalar hisoblanadi. 
BFM larga katta miqdordagi turli xil moddalar kiradi. SHulardan eng muhimlari bular: 
alkaloidlar, 
yurak 
glikozidlari, 
saponinlar, 
oshlovchi 
moddalar, 
flavonoidlar, 
lipidlar, 
uglevodlar, vitaminlar, gormonlar, peptidlar va b.q.