Biologik faol moddalar texnologiyasi

BFM lar klassifikatsiyasi
4
 
Kelib chiqishiga ko‗ra BFM lar ikki guruxga bo‗linadi bu biogen va abiogen moddalarga. 
BFM larni sintezlanish turiga ko‗ra quyidagilarga ajratishimiz mumkin: 
− birlamchi sintez mahsulotlari (vitaminlar, yog‗lar, uglevodlar, oqsillar); 
− ikkilamchi sintez mahsulotlari (alkaloidlar, glikozidlar, oshlovchi moddalar). 
BFM quyidagicha klassifikatsiyalanadi: 
4
1.Комилов Х.М., Махмудов А.А. Биологик фаол моддалар технологияси. Тошкент. EXTREMUM PRESS, 
2010. 270 б. 

---

18 
1.
Kelib chiqishiga ko‗ra: 
 
Endogen moddalar
(organizm tarkibiga kirib, modda almashinuv jarayonlarida ishtirok 
etadilar); 
− Kimyoviy elementlar (kislorod, vodorod, kaliy, fosfor va b.q.) 
− Past molekulyar birikmalar (glyukoza, ATF, etanol, adrenalin va b.q.). 
−YUMB 
(DNK, RNK, oqsllar) 
 
 
Ekzogen moddalar 
(organizmga turli yo‗llar bilan kiradi). 
2
. Organizmga ta‘siri bo‗yicha bioinert moddalar
, ular organizm tomonidan o‗zlashtirilmaydi 
(sellyuloza, gemitsellyuloza, lignin, kremniyorganik polimerlar va b.q.). 
-
bio mos keluvchi moddalar
, ular organizmda sekin eriydi yoki fermentatsiyaga uchraydi (spirt, 
polietilenoksidi, sellyulozaning suvda eruvchi efirlari va b.q.). 
- 
bio mos kelmaydigan moddalar,
ular organizm to‗qimalarini zararlaydi (poliantratsenlar, ba‘zi 
poliamidlar va b.q). 
- 
yo‗naltirilgan ta‘sirga ega bo‗lgan biofaol moddalar 
( dori vositalariga birga uyg‗unlashgan 
xolda qo‗llanadigan alkaloidlar, glikozidlar, gormonlar, polimerlar). 
 
Bioinert 
va 
bio mos keluvchi moddalar 
dori vositalarini ishlab chiqarishda yordamchi 
moddalar sifatida qo‗llanadi.