Biokimyo va molekulyar biologiya

Izoelektrik nuqtani aniqlash

Izoelektrik nuqtada oqsillar beqaror bo’ladi. Oqsil molekulasining musbat va manfiy zaryadlari teng bo’lgan pH ko’rsatkichida u osongina cho’kmaga tushadi. Bunga sabab oqsil molekulalari bilan suv dipollari orasidagi bog`lanishni uzilishidir. Har bir oqsil uchun ma’lum pH ko’rsatgichi izoelektrik nuqtani belgilaydi. Masalan, kazein uchun pH 4,7 ga, tuxum albumini uchun 4,8 ga, jelatina uchun 4,9 ga, zein uchun 6,2 ga teng. Protaminlar va gistonlarning izoelektrik nuqtasi kuchsiz ishqoriy muhitga to’g`ri keladi.

Oqsillarni izoelektrkk nuqtada cho’kmaga tushishini suv tortib oluvchi moddalar (spirt, atseton, efir) yoki tanin qo’shish bilan tezlashtirish mumkin. Organik erituvchilar oqsil molekulasidan suvni tortib oladi va oqsil tezda suv qobig`ini yo’qotib, cho’kmaga tushadi. Tanin esa azot tutuvchi geterosiklik gruppalar bilan qo’shilishib, suvda erimaydigan birikma hosil qiladi.

Reaktivlar: a) 0,5% li jelatina, b) 0,1 N li sirka kislota, v) 0,1 N li natriy astetat, g) 96% li etil spirti, d) 0,1% li tanin.