Biokimiyaning qisqacha tarixi

Sentrifugalash - markazdan qochuvchi kuch ta’sirida suyuqlik tarkibidagi og'ir qismlarni yengil qismlaridan ajratish usuli birinchi navbatda aralashmadagi og'irligi katta bo'lgan bolakchalar cho'kadi. Ular ajratib olingach, cho'kma usti suyuqligini (supernatant) katta tezlikda qayta sentrifugalab, boshqa qismlarini ham ajratish mumkin. Aralashmadagi komponentlarni aniqlash maqsadida o'tkaziladigan sentrifugalashni preparativ sentrifugalash deb atalib, undan qonning shaklli elementlarini ajratishda, siydikdagi hujayralarni cho'ktirib, ajratib olishda va boshqa maqsadlarda foydalaniladi.

Klinik-biokimyoviy laboratoriyalarda qo' llaniladigan kichik hajmdagi sentrifugalaming maksimal tezligi daqiqasiga 6000 aylanishdan oshmaydi. Maxsus biokimyoviy tadqiqotlarda oqsillar va nuklein kislotalaming molekula og'irligini aniqlashda, o'lchovi va

zichligi bo'yicha farqlanuvchi zarrachalarni bir-biridan airatishda yuqori tezlikdagi ultratsentrifugalar (aylanish tezligi daqiqasiga 70000 gacha ) qo'llanganligi uchun uni analitik sentrifugalash deb ataladi.

Zarrachalar cho'kish tezligi markazdan qo'chish kuchini ortish' bilan o'lchanadi. U g (gravitatsiya doimiyligi 980 sms'²) birligidi ifodalanadi. Amaliyotda g har bir ultratsentrifugani nomogrammalida ko'rsatilgan qo'llanma bo'yicha tuziladi. Masalan, qon shakil elementlari 300-400 g da 20-30 daqiqa sentrifugalanganda cho'kadi va h .k. Differensial sentrifugalash yordamida subh ujayra qismlari - yadro mitoxondriya, iizosomalar, mikrosomalar va boshqalar ajratiladi.