Bino va inshootlar qurilishi

-mavzu 
KATTA ORALIQLI BINO VA INSHOOTLARNI 
MONTAJ USULLARI
.
 
Ma‟ruzani olib borish texnologiyasi (mashg„ulot modeli) 
O‘quv soati – 2 soat 
Talabalar soni: 70-90 ta 
O‘quv mashg‘ulot shakli 
Ma‘ruza 
 
 
 
Ma’ruza rejasi 
 
1.
 
 
Katta oraliqli binolarni montaj qilishning 
o‗ziga xos xususiyatlari 
2.
 
Karkas elementlarini o‗rnatish ketma-
ketligi 
3.
 
Montaj usullarini va ishlarni birgalikda 
olib borishni tanlash. 
O‘quv mashg‘ulotining maqsadi
: Katta oraliqli bino va inshootlarni montaj usullari. 
Umumiy qoidalar. Katta oraliqli binolar montajini o‗ziga xosligi. Karkas 
elementlarini o‗rnatish ketma-ketligi. Vaqtinchalik tayanch va so‗rilardan 
foydalanish. Inshootlarni doimiy tayanchlarga ko‗chirish usullari. Montaj usullarini
va ishlarni birgalikda olib borishni tanlash to‗g‗risida bilimga ega bo‗lishdan iborat. 
Katta oraliqli binolarni montaj qilishning o„ziga xos xususiyatlari 
Katta oraliqli binolar va inshootlarni montaj qilish quyidagi xususiyatlar bilan 
tavsiflanadi: 
• binolarning karkaslari po‗lat, yig‗ma temirbeton va aralash konstruksiyalardan 
tayyorlanishi mumkin: ustunlar – temirbetondan, devor panellari – bir yoki ko‗p qatlamli, kran 
osti to‗sinlari, fermalar, bog‗lamalar va po‗lat – ustyopma elementlari; 

---

• binoning o‗lchamlari odatda montaj qiluvchi kranlarning ta‘sir ko‗rsatish doirasidan 
ortiq bo‗ladi; 
• bir qator konstruksiyalar – katta balandlikdagi va massadagi ustunlar, kuchli kran osti 
to‗sinlari, katta oraliqli fermalar, ustyopmaning hajmdor elementlarini – qismlab yoki bir nechta 
krandan foydalanib montaj qilishga to‗g‗ri keladi; 
• binoni montaj qilishni texnologik qurilmani(jihozlar) o‗rnatish bilan bog‗lash zarur. 
Po‗lat konstruksiyali bir qavatli sanoat binolarini 18, 24, 30 va 36 m oraliqli va 30 m 
balandlikgacha qilib loyihalanadi va barpo etiladi. Temirbeton konstruksiyali bir qavatli binolar 
12, 18, 24, va 30 m oraliqqa 14.4 m balandlikgacha (ustunni yuqori qismigacha) va 24, 30 va 36 
m oraliqli va 18 m balandlikgacha qilib loyihalanadi. 
Bir qavatli sanoat binolari oraliqi, ustunlar qadami va balandligiga bog‗liq holda 
quyidagi turlarga bo‗linadi: engil ―oralig‗i 6...18 m, balandligi 5...12 m; o‗rtacha ― oralig‗i 
18...30 m, balandligi 8...24 m; og‗ir ― oralig‗i 24..36 m, balandligi 18...30 m.