Bilim Ta’l Ta’l “oliy m sohasi: lim sohas lim yo’na oliy V t y matem

4-MAVZU: MILLIY BOYLIK STATISTIKASI 
Atamaning 
o’zbek tilidagi 
nomlanishi 
Atamaning
rus tilidagi 
nomlanishi 
Atamaning 
ingliz tilidagi 
nomlanishi 
Atamaning ma’nosi 
Milliy boylik 
Национальное
богатство
National 
wealth 
Iqtisodiy statistikaning tayanch 
ko’rsatkichlaridan biridir. Uning 
hajmi (solishtirma baholarda) – 
mamlakatning iqtisodiy-ijtimoiy 
salohiyatini ifodlaydi, jon boshiga 
to’g’ri keladigan miqdori esa – 
mamlakatning iqtisodiy rivojlanish 
darajasiga baho beradi. 
Muhim manfaat 
Важным
преимуществом
Important 
advantage 
Bu kelajakda daromad olish 
imkoniyatidir 
Nomoliyaviy 
aktivlar 
Нефинансовые
активы
Non-financial 
assets 
Jumlasiga barcha xo’jalik 
yurituvchi sub’ektlarning 
ixtiyoridagi ma’lum davr 
mobaynida foydalanish yoki 
saqlashdan aniq yoxud potentsial 
iqtisodiy samara keltiruvchi ishlab 
chiqarish va noishlab chiqarish 
ob’ektlari kiradi. Ularning tashkil 
topish jarayoniga qarab ishlab 
chiqarilgan va ishlab chiqarilmagan 
guruhlarga bo’linadi 
Ishlab chiqarilgan 
nomoliyaviy 
aktivlar 
Производимые
нефинансовые
активы
Produced non-
financial assets
Ishlab chiqarish jarayonida vujudga 
keladi va uch asosiy elementni, 
asosiy fondlar (asosiy kapital), 
moddiy aylanma mablag’lar 
zaxirasi va qimmatbaho boyliklarni 

---

202
o’z ichiga oladi 
Iqtisodiy aktivlar 
Экономические
активы
Economic 
assets 
Iqtisodiy ob’ekt bo’lib, ular 
institutsional birliklarning mulki 
hisoblanadi, undan egalik qilish 
yoki foydalanish tufayli iqtisodiy 
manfaat olinadi 
Asosiy fondlar 
(asosiy kapital) 
Основные
средства
Fixed assets 
Mahsulot ishlab chiqarish, bozor va 
nobozor xizmatlari ko’rsatishda 
ishtirok etuvchi hamda uzoq davr 
mobaynida foydalanishga 
mo’ljallangan aktivlarda o’z aksini 
topadi 
 
Moddiy asosiy 
kapitali 
Материальные
капитал
Tangible 
capital 
Guruhi ishlab chiqarish va yashash 
binolari, inshootlar, mashina va 
jihozlar, shuningdek, o’stiriladigan 
aktivlardan iborat 
 
Ishlab 
chiqarilmagan 
nomoliyaviy 
aktivlar 
Производимые
нефинансовые
активы
Produced non-
financial assets
Aktivlar ishlab chiqarish natijasi 
hisoblanmaydi va ular moddiy 
hamda nomoddiy guruhlarga 
bo’linadi 
 
Ishlab 
chiqarilmagan 
moddiy aktivlar 
Производимые
материальные
активы
Produced 
tangible assets 
Yer, yer osti boyliklari, biologik va 
suv resurslaridir 
 
Ishlab 
chiqarilmagan 
nomoddiy 
aktivlar 
Модель
нематериальных
активов
Model of 
intangible 
assets 
Ishlab chiqarishdan tashqari 
jarayonda vujudga keladi va ulardan 
foydalanish huquqi mos ravishda 
yuridik yoki hisob harakatlari orqali 
amalga oshiriladi 
 
Monetar oltin 
Монетное
золото
Monetary gold Bu mamlakatning pul-kredit 
siyosatini amalga oshiruvchi 
boshqaruv tashkilotlarida moliyaviy 
aktiv sifatida saqlanadigan oltin 
hisoblanadi. Qolgan barcha 
korxonalar, tashkilotlar va jismoniy 
shaxslar qo’llaridagi oltin va oltin 
buyumlari milliy hisoblar tizimida 
tovar yoki aylanma mablag’lar 
zaxirasi sifatida aks etadi 
Naqd pullar 
Наличные
деньги
Cash 
Moliyaviy aktiv sifatida o’zining 
tarkibiga muomalada mavjud 
bo’lgan shu mamlakatning yoki 
boshqa mamlakatning barcha pul 
birliklarini oladi. Shu bilan birga 
mamlakatdagi muomalada 
bo’lmagan yubiley va kollektsiya 
tariqasida saqlanayotgan tangalar 
moliyaviy aktivning naqd pullar 
tarkibiga kirmaydi 
Qimmatli 
(Aktsiyalardan tashqari) qoidaga 

---

203
qog’ozlar 
Ценные
бумаги
Securities 
asosan moliya bozorlarida sotiladi 
va sotib olinadi hamda egalik 
qiluvchiga ma’lum pul daromadlari 
olish huquqini beradi. Bunday 
aktivlar guruhiga zayomlar, 
veksellar va qarz majburiyatlari 
(dolgovie ob’ezatelstva) kabilar 
kiradi 
Aktsiyalar 
Акции
Shares 
Ishtirok etuvchi boshqa 
ko’rinishdagi qimmatli qog’ozlar 
egalik qiluvchining devidend olish 
huquqini tasdiqlovchi hujjat va 
yozuvlar sifatida kapitalda aksini 
topadi. Shuningdek korporativ 
korxonaning tugatilishi munosabati 
bilan barcha qarzlarini uzgandan 
keyingi qoladigan ma’lum qism 
mablag’lari ham shu jumladandir