Bilim sohasi


-§. ORGANIZM TO‘QIMALARINING TO‘LA QARSHILIGI (IMPEDANSI). REOGRAFIYANING FIZIK ASOSLARI



Download 6,45 Mb.
bet93/133
Sana01.01.2022
Hajmi6,45 Mb.
#289101
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   133
Bog'liq
92- Биофизика М.И.Базарбаев 2017 й.(1)

6.4-§. ORGANIZM TO‘QIMALARINING TO‘LA QARSHILIGI (IMPEDANSI). REOGRAFIYANING FIZIK ASOSLARI


Organizm to‘qimalari o‘zgarmas tokdan tashqari o‘zgaruvchan tokni ham o‘tkazadi. Organizmda induktiv g‘altakka o‘xshagan sistemalar yo‘q, shuning uchun induktivligi nolga yaqin. Biologik membranalar va demak, butun organizm sig‘im xosssalarga ega, shu tufayli organizm to'qimalarining impedansi faqat Om va sig‘im qarshiliklari bilan belgilanadi. Biologik sistemalarda sig‘im elementlarining mavjudligi tok kuchining qo‘yilgan kuchlanishdan faza bo‘yicha oldinda bo‘lishi bilan tasdiqlanadi.



6.3-rasm. Organizm to’qimalarining ekvivalent elektrik sxemalari.
Ekvivalent elektr sxemalardan foydalanib, to‘qimalarning Om va sig‘im xossalari modelini yasash mumkin. Ulardan ba’zi birlarini ko‘rib chiqamiz (6.3- rasm). 6.3- a rasmda tasvirlangan sxema uchun impedansining chastota bog‘lanishini L = 0 bo‘lganda quyidagini olish mumkin:
 (6.40)
Grafikdan ko‘rinadiki, ω 0 (Z ) bo'lganda sxema tajriba bilan muhim qarama-qarshilikka ega. Chunki, bunda qarshilik doimiy tokda cheksiz katta (!?) bo‘lib qolmoqda. Bu 6.3-§da keltirilgan qiymatlargaziddir.

Ekvivalent elektr sxema (6.3- b rasm) ω bo'lganda tajribaga to‘g‘ri kelmaydi. Haqiqatan ham katta chastotada biologik to‘qimalar qarshilikka ega boladi.

Birinchi ikki modelning qo‘shilishidan hosil bo‘lgan ekvivalent elektr sxema eng qulay sxemadir (6.3- rasm) ωXc0 da sxema qarshiligini, qarshiliklarni parallel ulash qoidasidan topish mumkin:

R = R1R2 /(R1 + R2)

Impedansining chastotali bog’lanishi organizm to‘qimalarining hayot qobiliyatini baholashga imkon beradi, buni organ va to‘qimalarni kesib boshqa joyga ulashda (transplantatsiya qilishda)bilish muhimdir. Buni grafikda ko'rsatamiz (6.4- rasm).



6.4- rasm. To’qima impedansining chastotaviy bog’lanishi.

Bunda 1 - egri chiziq sog‘, normal to‘qima uchun, 2- egri chiziq o‘lik — suvda qaynatib o'ldirilgan to‘qima uchun. O‘lik to'qimada membranalar buzilgan bo‘lib, “tirik kondensator” va to‘qima faqat Om qarshilikka ega bo‘ladi. Impedansining chastotaviy bog‘lanishidagi farq sog‘ va kasal to‘qimalarda ham hosil bo‘ladi.

Tok va kuchlanish orasidagi fazalar siljish burchagi to‘qimaning sig‘im xossalari haqida ham ma’lumot berishi mumkin. Organizm to‘qimalarining impedansi ularning fiziologik holatiga ko‘ra ham aniqlanadi. Jumladan, tomir qonga to‘lganda impedans yurak-tomir faoliyatiga ko‘ra o‘zgaradi. Yurak faoliyati jarayonida to‘qimalar impedansi o‘zgarishini qayd qilishga asoslangan diagnostika uslubi reografiya (impedanspletizmografiya) deyiladi.

Bu usul yordamida bosh miya (reoensefalogramma), yurak (reokardio- gramma), magistral tomirlar, o‘pka, jigar va qo‘l-oyoqlarning reogrammalari olinadi. O‘lchash odatda 30 kHz chastotalarda ko‘prik sxemasi bo‘yicha olib boriladi.




Download 6,45 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   133




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish