Beynin I i m I i -js

devam etmektedir.
Ben de diyorum ki, özgiir irade sorusunun cevabı o kadar da
önemli d eğ ild ir; en azından toplum sal politikalar açısından. Şöyle
açıklayayım: H ukuk sistem inde o to m a tizm  adı verilen bir savun­
ma türü vardır. Bu savunm a, kişi bir davranışı “otom atize” halde
gerçekleştirdiğinde öne sürülür; diyelim ki, bir araç sürücüsünün,
sara krizi nedeniyle arabasını kalabalığın içine sürmesi durumun­
da. Eğer avukat, eylem in gerçekleşme nedeninin müvekkilinin
kontrol edem ediği bir biyolojik süreç olduğunu iddia ederse, oto ­
matizm savunm asını kullanm ış demektir. Sonuçta, ortada bir suç
eylemi varsa da, eylem in ardında herhangi bir seçim yoktur.
Ama biraz duralım. Şu ana kadar gördüklerimiz ışığında, bu
tür biyolojik süreçler beynim izde olup bitenlerin çoğunu, kimi­
lerine göre de tüm ünü tanım lam ıyor muydu? Genetiğin, çocuk­
luk deneyim lerinin, çevresel toksinlerin, hormonların, sinirsel
ileticilerin ve nöral devrelerin topluca oluşturduğu yönlendirici
gücü düşündüğüm üzde, kararlarımızın, olan bitenden sorumlu
olm adığım ızı iddia etm em ize elverecek ölçüde denetimimiz dışında
kaldığını söyleyebiliriz. Bir başka deyişle özgür irade var olsa bile,
kendini gösterecek çok az alana sahiptir. Bu nedenle ben de yeterli
dü zeyde o to m a tiz m ilkesi adını verdiğim ilkeyi öne sürmekteyim.
Bu ilke, eğer varsa özgür iradenin, otom atize olmuş devasa bir dü­
zeneğin tepesinde yer alan küçük bir parçadan ibaret olduğu anla­
yışından doğal biçim de ortaya çıkar. Bu parça öylesine küçüktür
ki, kötü kararlar verme sürecini şeker ya da akciğer hastalığı gibi
başka herhangi bir fiziksel süreci ele aldığımız gibi alabiliriz
.16