Берда3 атында2ы №ара3алпа3 М1млекетлик университети

- -

Берда3 атында2ы №ара3алпа3 М1млекетлик университети


Ж1мийетлик п1нлер кафедрасы
9. ФИЛОСОФИЯ
пәнинен лекция тексти





Нөкис.
МАЗМУНЫ

N	Тема	Саат	Лек	Сем	5з бет
1.	Философия, оны4 предмети 81м ж1мийеттеги роли	4	2	2
2.	!ййемги Шы2ыс 81м Орайлы3 Азияны4 еллеринде философиялы3 ойды4 пайда болы7ы 81м ра7ажланы7ы. !ййемги грек философиясы	4	2	2	2
3.	Орта 1сир мусылман шы2ысыны4 диний философиялы3 ойы 81м араб философиясы. Орайлы3 Азияда орта 81м со42ы Ренессанс д17ири философиялы3 ойыны4 ра7ажланы7ы (IX-XII-XV)	4	2	2
4	Европада орта 1сирлер философиясы. Жа4а д17ир философиясы. Немец классик философиясы	4	2	2
5.	XX 1сир философиясы	2	-	2	2
6	Болмыс 81м материя философияны4 тийкар2ы категориялары	4	2	2
7	Философияда сана проблемасы. Били7 теориясы	4	2	2	2
8	Философияда диалектика м1селеси	6	4	2
9	Т1биятты философиялы3 т6синдири7	2	-	2
10	Социаллы3 философияны4 п1ни. Ж1мийетти философиялы3 анализле7	4	2	2
11	Философияда Адам проблемасы	-	-	-	2
12	Ж1мийетти4 ру7хый турмысы	2	-	2
13	*1зирги заманны4 2алабалы3 проблемалары 81м олар2а философиялы3 анализ	4	2	2
14	%збекстан Республикасыны4 21резсизлигини4 философиялы3 проблемалары`	4	2	2
	Барлы2ы`	48	22	26	6

Тема q. Философия оны4 предмети 81м ж1мийеттеги роли.
Жобасы` (w л+w с=r с)

q. *1зирги заман проблемаларын философиялы3 анализле7 з1р6рлиги.

w. Философияны4 м1ниси 81м п1ни.
e. Философияны4 функциялары 81м д6нья2а к5з-3арасты4 тарихый формалары.
r. Философияны4 методы 81м методологиялы3 функцияларыны4 характери.


!дебиятлары`

q. Каримов И.А. ?збекистоннинг 7з исти3лол ва тара33иет й7ли. Т., qoow

w. Каримов И.А. ?збекистон` миллий исти3лол, и3тисодиет, сиесат, мафкураси.Т.,qooe
e. Каримов И.А. ?збекистоннинг ижтимоий-сиесий ва и3тисодий исти8болининг асосий тамойиллари. Т., qoot
r. Каримов И.А. %збекстан экономикалы3 реформаларды тере4лестири7 жолы менен.Т.,qooy
t. Каримов И.А. Узбекистан на пороги XXI века` угрозы безопасности, условия и гарантии прогресса.Т., qoou
y. Каримов И.А. ?збекистон буюк келажак сари.Т., qooi
u. Введение в философию. Учебник. М., qoio г. q ч.
i. Философский словарь.М., qooq
o. Современная западная философия. Словарь.М., qoow
q0. Алексеев, Панин. Философия. Учебник.М., qoot
qq. Философия Учебник. Растов на Дону. qooy
qw. П.Д.Сейтов. Философия2а кириси7. Н5кис, qoow


Таяныш с5злер`

Философия, антология, антропология, гносеология, аксиология, праксиология, нызам, 1лем, д6нья, д6нья2а к5з-3арас метод, методология, миф, мифология, метафизика, гипотеза, объект, субъект, системалы3 ра7ажланы, детерменизм, з1р6рлик, структура, себеп, тос3ынлы3, 21резсизлик, еркинлик 8.т.б.

№осымша сора7лар`

q. Философия дегенимиз не?

w. Философия с5зини4 м1ниси?
e. Философияны4 предмети
r. Д6нья2а к5з-3арас т6синиги
t. Философияны4 3андай функциялары бар?
y. Философияны4 изертлейту2ын проблемаларына нелер киреди

q-Сора7. *1зирги заман проблемаларын философиялы3 анализле7 з1р6рлиги.

Б6гинги жасап атыр2ан д6ньямызда тере4 5згерислер да7ам етпекте, бизи4 турмысымызды4 барлы3 тара7ларында жа4аланы7 процесслерини4 т1сири сезилерликтей болма3та, д6ньяны4 халы3лары 81м м1млекетлери арасында жа4а (3ат) м1млекет аралы3, халы3 аралы3 3атнасы3лар бой тиклемекте, демек, п6ткил адамзатты4 81м планетамызды4 г6лленип, 5сип, ра7ажланып ал2а 3арай илгерилеп отыры7ына т1сир ете алату2ын 6лкен бурылыслар болып атыр. Усыларды4 н1тийжесинде 81рбир халы3, 81рбир 6лкен, яки киши м1млекет 5злери арасында2ы шешилмей атыр2ан проблемалардан бас тартып, бир-бирине 3арама-3арсы туры7ды 3ойып, 5злери ортасында2ы 3атнасы3лар менен байланысларды нормаль т6рде орнаты72а бел байлап, п6ткил д6нья адамларыны4 3олы менен д5ретилген цивилизацияны4 жемислерин биргеликте пайдаланып, бир цивилизация к5леминде ал2а 3арай а3ыл2а му7апы3 демкоартия 81м 1диллик жолы менен ра7ажланы7ы ушын бир-бирине м6мкин бол2ан 3ол-к5мегин бери7ге к6ш салма3та.
Соны4 менен бирге д6нья да бурын болып к5рилмеген д1режеде илимий-техникалы3 прогрессти4 тез п1т алы7ы, оны4 унамлы процесслери 81м унамсыз а3ыбетлери п6ткил адамзатты, барлы3 халы3ларды 81м м1млекетлерди 6лкен ойланы7лар2а салма3та ж1не тынышсызландырылма3та.
*1зирги д6ньяда болып атыр2ан тере4 5згерислерди, илимий техникалы3 прогрессти4 унамсыз а3ыбетин жо3 етип, оны4 унамлы т1реплерин дурыс т6синип, адамзатты4 илгериле7и ушын 81рбир адамнан 81рбир халы3тан 6лкен хызмет ети7ди тлап етеди.
Усындай 7а3ытларда 81р бир Адам алдында 81зирги д6ньяда2ы адамны4 орны, улы7ма ма3сети, адамлар турмысыны4 м1ниси 81м ба8алылы2ы, адамзатты4 келешеги, 81зирги заманны4 т6пкиликли 3арама-3арсылы3лары, п6ткил адамзатты4 2алабалы3 проблемаларыны4 характери 81м оларды4 шешили7 жоллары, та2ы бас3а о2ада 3ыйын 81м 6лкен проблемалар турады.
Бул проблемаларды4 тусынан дым 6ндеместен, оларды4 шешили7и ту7ралы жу7апларды излеместен, олар2а 3ызы3сынбастан д6ньяда бирде-бир саналы Адам кете алмайды, 5йткени адамлар буларды4 ма2анасын, а3ыбетлерин, келешегин билмесе 81зирги заман процесслерине бейимлесип дурыс 81рекет ети7и м6мкин емес. Оннан 3алса адам бизди 3оршап тур2ан реаллы3ты, оны4 к5плеген проблемаларын билип 81м т6синип 81рекет ете берету2ын 8алында ту7ылмайды, ал тек 5з 5мир турмысыны4 да7ам ети7и гезинде 5зинен бурн2ы а7ладлардан 6йренеди 81м алады.
!лбетте, д6ньяда2ы 6лкен унамлы 5згерислер, бурын2ы ж1мийеттеги жасап келген к5ринислерди4 бирден 5згери7и 81м жа4а 3ублысларды4 81м процесслерди4 ж6з бери7и 5мир турмысты жа4аша ойла7 н1тийжесинде (булар) т6синдирету2ын теоретикалы3 билимлерге з1р6р болады. Усы актуал, е4 6лкен 2алабалы3 проблемаларды 81м д6ньяда болып атыр2ан тере4 5згерислерди дурыс т6синип алы7да философия айры3ша роль ойнайды. Ж1мийетти4 ра7ажланы7ыны4 т6рли бас3ышларында жаса7 негизлерини4 5згергеннен кейин философия оны4 енди 3алай жаса7ы керек, адамлар 3айсы жол менен ал2а 3арай илгерилеп баратыр, оларды4 хызмети неге 3аратылы7ы тийис, адамларды4 ма3сети, разы7-1рманлары, реформаларды 3айсы жол менен 1мелге асыры7 м6мкин, жаса7ды4 ма3сети, ма2анасы, тийкарлары неден ибарат, Адам д6ньяны 3айсы ма3сетте 6йренеди, Адам-д6нья, Адам-ж1мийет сыя3лы проблемаларды 3андай биледи, усы проблемалар2а адамлар 3андай 3атнас жасайды деген сора7лар2а жу7аплар излейди, буны4 н1тийжесинде теориялы3 пикирлер 3атарын ислеп шы2ады.
Философия «д6нья-адам», «Адам-д6нья» системаларыны4 к5плеген проблемаларын объективлик реаллы3, шынлы3, к5з-3арасынан, жа4аша ойла7 тийкарында ой2а алы72а, ой жу7ырты72а булар 6стинен а3ыллы3 пенен ой жасап, дурыс жу7аплерды излеп табы72а, адамлар2а философиялы3 билимни4 тутас дизбегин берип, оларды4 д6нья2а илимий философиялы3 к5з-3арасын толы3 31липлестири7ге хызмет етету2ын предмет болып табылады.