Begmuxammedov botirbek murodillayevichning bitiruv malakaviy ishi

Bakteriologik (biologik) qurol 
ham odamlar, chorva mollari va ekinlarni 
yalpi zararlantiruvchi quroldir. Uning asosini kasal tarqatuvchi mikroorganizmlar, 
(bakteriyalar, viruslar, riketsiyalar, zamburug’lar) va boshqa bakteriyalar ishlab 
chiqaradigan zaharlar(toksinlar) tashkil qiladi. Bakteriologik vosita (BV) odamlar, 
hayvonlar organizmiga har hil yullar bilan kirib yuqumli kasalliklar tarqatadi, bu 
ba’zi xollarda o’limga ham olib keladi.
Bakteriologik vosita o’simliklarini kasallantirish bilan birga hosilning 
kamayib ketishi va hatto ularning qurib qolishiga sabab bo’ladi. BV odamlar va 
hayvonlar organizmiga zararlangan havo, oziq, yem-hashak, suv iste’mol qilish 
zararlargan hasharotlarning chaqishi, yaralangan teriga mikrob va toksinlarni 
shilliq pardaga tushishi, zararlangan kishilar hamda hayvonlar bilan muloqotda 
bo’lish natijasida kirishi mumkin. 
Odamlar, hayvonlar, o’simliklarga katta talofot yetkazish maqsadida 
dushman har hil kasalliklar qo’zg’atuvchi toksinlarni aralash holda ishlatishi 
mumkin. Bundan tashqari o’simliklarni nobud qiluvchi biologik vositalar ZMlar 
bilan birga ham qo’llaniladi.
Dushman odamlar va hayvonlarni zararlash maqsadida vabo, kuydirgi, 
chechak, brunsellyoz, manqa kasalligi, tularemiya va har hil qoqshol, 
ensefalitlardan, mikroblardan foydalanish mumkin. Ekinlarni zararlantirish uchung 
zang kasalining turlaridan, fitofitora va boshqa kasalliklar tarqatuvchi moddalar 
qullashadi. 

---

58 
Dushman tomonidan katta maydonlarda favqulodda bakteriologik (biologik) 
hamda ximiyaviy qurolni qo’llanilishi, axoli, qishloq xo’jalik hayvonlari va 
o’simliklarni yalpi kasallanishiga sabab bo’lishi mumkin. 
Xalq xo’jalik obyektlari, aholi yashaydigan punktlar, shaharlarda dushman 
tomonidan bakteriologik qurol to’g’ridan-to’g’ri qullanilgan bo’lsa, bu maydonlar
bakteriologik zararlangan zona
deb ataladi va yuqumli kasalliklar tarqatish 
manbayi bulib qoladi.
Yuqumli kasalliklar tarqatuvchi biologik vositalarning katta xavfi shundan 
iboratki, ular kasal organizmdan sog’lom organizmlarga tez o’tishi natijasida katta 
maydonlarda odamlar hayvonlar o’rtasida yuqumli kasalliklarning tarqalishiga 
sabab bo’lishi mumkin. Ularni yashirin davri xavfli va kasalliklar uzoq vaqt oziq-
ovqat mahsulotlarida, suvda tuproqda, kiyim kechak va anjomlarda hamda 
hayvonlar, kemiruvchilar, kanalar, hasharotlar organizmida saqlanib qoladi.