Baxtiyor mengliyev

Энциклопедия. Языкознания. – Москва, 2001. – С. 30
 
42

---

Leksema 
So‘z 
Qolip 
Hosila (yasama so‘z, 
so‘z birikmasi, gap 
Demak,  lisoniy  va  nutqiy  birlik  o‘zaro  quyidagi  dialektik 
munosabatda bo‘lsa (7-jadval):  
7-jadval 
LISONIY BIRLIК 
NUTQIY BIRLIК 
Umumiylik 
Alohidalik 
Mohiyat 
Hodisa 
Imkoniyat 
Voqelik 
Sabab 
Oqibat 
bir vaqtning o‘zida, quyidagi qarama-qarshi belgilarga ham ega 
bo‘ladi (8-jadval): 
8-jadval 
LISONIY BIRLIК 
NUTQIYBIRLIК 
Moddiylikdan xoli 
Moddiylikka ega 
Cheklangan 
Cheksiz 
Ijtimoiy 
Individual 
Barqaror 
O‘tkinchi 
 
Savol va topshiriqlar 
1.
 
Lisoniy birliklarнинг qanday turlari bor? 
2.
 
Eng kichik lisoniy birlik va uning nutqiy voqelanishi nima?  
3.
 
Morfema va qo‘shimchaning farqi nimada?  
4.
 
Leksema va so‘zning farqi nimada? 
5.
 
Qolip va hosila tilshunoslikda qanday tushuniladi?  
6.
 
Hosila birliklar qaysilar?  
7.
 
Biror  matnni  olib,  unda  qo‘llangan  birliklarni  lison  va  nutq 
bo‘linishi nutqtayi nazaridan tahlil qiling.